Connect with us

Polítika

Alkatiri Konsidera OJE 2025 Billaun $2,6 Hamosu Presipísiu Fiskál

Published

on

Hatutan.com, (07 Novembru 2024), Díli- Sekretáriu-Jerál Partidu Frente Revolusionáriu Timor-Leste Independente (FRETILIN), Mari Bin Amude Alkatiri, preokupa ho proposta Orsamentu Jerál Estadu (OJE)  tinan 2025 ne’ebé ho montante billaun $ 2,6.

Lee Mós: FRETILIN Lekar Governasaun Xanana Nia Erru Sira Durante 2024

Sekretáriu-Jerál Partidu FRETILIN, Mari Bin Amude Alkatiri. Foto/Elio dos Santos da Costa

Alkatiri  konsidera ida ne’e sei hamosu presipísiu fiskál tamba laiha balansu ba situasaun ekonomia no hamosu defisiénsia ka mal gastu ne’ebé sei prejudika mákina estadu ne’ebé nia fonte rendimentu mau de’it husu fundu petrolíferu.

Mari Bin Amude Alkatiri liu hosi konferénsia ba imprensa ne’ebé hala’o iha Sede Comite Central FRETILIN (CCF), Comoro, Kinta (07/11/2024),  hateten hanesan Sekretáriu Jerál Partidu FRETILIN no Lider opozisaun iha Parlamentu Nasionál hakarak ko’alia ba loron aban bainrua, hodi hato’o pozisaun kona-ba OJE tinan 2025.

Advertisement

Nia afirma preokupasaun ne’ebé hato’o relasiona ho OJE 2025 la’ós pesoál, maibé sidadaun hotu nian ba sustentabilidade prosesu dezenvolvimentu Timor-Leste nian.

“Ita hotu hatene tinan naruk tebes, ita-nia Orsamentu Jerál Estadu nia fonte boot liu mak ida de’it Fundu Petrolíferu ka Fundu Mina-rai, ita ho fonte ne’ebé iha, ita bainhira hasai osan husi fonte ne’e tenke hanoin katak ne’e tusan ida ba jerasaun tuir mai. Ita labele hanoin katak osan ne’e mai husi ita nia ekonómia ida produtiva ne’ebé bele haburas nafatin. Ita gasta osan sira ne’e tenke ho responsabilidade no investe ba iha seitór produtivu sira hodi harii garantia ba prosesu dezenvolvimentu,” Mari Bin Amude Alkatiri.

Antigu Primeiru-Ministru ne’e hatutan tuir nia vizaun OJE ba tinan 2025 laiha lójika no rasionalidade, ho Orsamentu ne’ebé la estruturadu sei hamosu atrofia ekonómika iha país ne’e, iha ne’ebé halo ema riku sira kontinua riku tamba benefisia husi osan ne’ebé iha no ema ne’ebé laiha osan kontinua hela iha miséria nia laran.

Setór importante sira hanesan Edukasaun, Saúde, Agrikultura no Ekonomia tenke sai prioridade la’ós de’it haree ba persentajen hira mak Governu, tau maibé kompromisu no seriedade ba setór sira ne’e tenke define ho klaru, iha kapasidade jestaun atu dezenvolve ho kompromisu ba tulun povu ne’e ba moris dignu.

Lidera nasional ne’e mos argumenta liután katak molok atu hakat ba oin tenke buka kampu entendimentu ida atu konsolida no unifika forsa polítika hotu, tamba laos ba pesoál ida ka rua nian maibé ba povu nia moris di’ak mak importante liu.

Advertisement

IX Governu Konstitusionál labele nakonu deit ho promesa

Sekretáriu-Jerál Partidu FRETILIN Mari Bin Amude Alkatiri hateten IX Governu Konstitusionál labele nakonu de’it ho promesa sira kona-bá auditoria internasionál no nia hateten auditoria ne’e normal importante labele halo ida ne’e ho promesa de’it.

“Auditoria ne’e normal, mais prepara an mós atu enfrenta auditoria, la’ós halo tia auditoria no hatudu ita nia sala, ita dehan atu taka fali auditoria,” Mari Alkatiri hateten.

Sekretáriu-Jerál ne’e subliña liután katak nia parte sei la kontra auditoria no sei kolabora másimu, maibé husu atu IX Governu Konstitusionál labele ko’alia de’it ho promesa polítika sira ba manan votu maibé tenke mai ho auditoria internasionál ne’ebé dezde ko’alia ne’e, atu ba iha Tribunál prontu ba enfrenta.

Kona-ba tusan sira ne’ebé Ministériu Saúde iha ho ospitál sira iha estranjeiru ne’e responsabilidade governu no estadu nian tamba Estadu ne’e kontinuidade, se bainhira simu Governasaun ida iha buat rua importante, Governasaun ida ativu ba buat diak no tenke rezolve mos ida pasivu, laos fo sala no fo sala bei-beik, ida ne’e mak prinsípiu fundamentál husi Estadu. No kompromisu Estadu nian governu hotu-hotu tenke asume.

Advertisement

“Ha’u la’ós membru VIII Governu Konstitusionál maibé hanesan lider partidu FRETILIN Ha’u viabiliza de’it, lolos sira iha VIII Governu mak hatán ida ne’e, maibé se hakarak auditoria halo, VIII Governu ida FRETILIN viabilidade hahú sa tinan ne’e de’it,” Mari Bin Amude Alkatiri hateten.

Bankada FRETILIN sei partisipa debate to’o remata

Sekretáriu-Jerál Partidu FRETILIN Mari Bin Amude Alkatiri hateten iha semana rua ba kotuk halibur ona malu ho Bankada FRETILIN iha Parlamentu Nasionál hodi fo orientasaun liga ho debate Orsamentu Jerál Estadu tinan 2025, maibé ba Bankada tamba sira mak sei iha debate OJE ne’e tomak.

Nia afirma deside la partisipa iha debate OJE 2025 tamba bainhira partisipa, Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão sei la ba tamba ne’e deside la partisipa atu Xefe Governu iha ne’ebá.

“Ha’u ohin kontinua husu ba sira iha bankada imi nia sensibilidade ne’e saida no sira hatán ona ba ha’u. Ha’u dehan imi kontinua debate, kontinua marka imi nia pozisaun.” Hateten Sekretáriu-Jerál Partidu FRETILIN Mari Bin Amude Alkatiri.

Advertisement

Nia hatutan too agora iha bankada sira informa katak FRETILIN nia pozisaun ka preokupasaun hotu-hotu Primeiru-Ministru la hatán no husik liu de’it.

“Ha’u dehan ha’u koñese nia, nia buka atu fó sala ba ema ruma, imi kuidadu ho ida ne’e.” Alkatiri hakotu.

Jornalista: Vito Salvadór

 

 

Advertisement

Continue Reading
Advertisement
Click to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Polítika

Orsamentu Prezidente Repúblika US$12.175.212 Aprova iha Espesialidade

Published

on

By

Hatutan.com, (13  Novembru  2025), Díli- Parlamentu Nasionál aprová ona Orsamentu Jeral Estadu (OJE) 2026 ne’ebé aloká bá  Prezidente Repúblika ho montante US$12.175.212 iha faze  espesialidade ho votasaun a-favór 44 , abstensaun 20  no kontra zero.

(more…)

Continue Reading

Polítika

PN Aprová Proposta OJE 2026 Biliaun $2.291 iha Jeneralidade

Published

on

By

Hatutan.com, (07 Novembru 2025), Díli– Parlamentu Nasionál  (PN), Sesta (07/11/2025), aprová ona Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2026 ho montante biliaun $$2.291 iha faze jeneralidade ho votu a-favór 42, abstensaun 23 no kontra zero.

(more…)

Continue Reading

Polítika

Estadu Timor-Leste Asegura Hela Millaun $39 Ne’ebé Tama Ilegál

Published

on

By

Hatutan.com, (07 Novembru 2025), Díli– Ministru Interiór, Francisco da Costa Guterres, klarifika katak Estadu Timor-Leste asegura ona orsamentu millaun $39 husi montante millaun $42 ne’ebé tama illegal husi Singapura mai Timor-Leste.

(more…)

Continue Reading

Trending