Hatutan.com, (26 Juñu 2025), Díli– Projetu konstrusaun Kuartél Jerál Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) ne’ebé hatuur ona fatuk-inan dezde tinan 2017 to’o ohin loron seidauk bele kontínua tanba sei enfrenta hela problema ka disputa ho na’in ba rai uma kain-haat (4) iha Aldeia 01, Sentru Unidade, Suku Caicoli, Postu Administrativu Vera Kruz, Munisípiu Díli.
Lee Mós: Governu Konklui Identifikasaun Rai Atu Harii Infra-estrutura bá PNTL

Enkontru koodernasaun atu halo levantamentu foun kona-bá komunidade afetadu uma-kain haat ne’ebé nu’udár na’in ba rai atu harii Kuartél Jerál PNTL iha Caicoli, Díli. Foto/Juvinal Cabral dos Santos
Komandu Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) hamutuk ho ministériu relevante no ho autoridade lokál Suku Caicoli, Díli, Kinta (26/06/2025), halo entkonrtu koordenasaun ho uma kain-haat ne’ebé mós na’in ba rai ne’ebé afetadu iha projetu konstrusaun Kuartél Jerál PNTL.
Daudaun ne’e parte sira hamutuk ho autoridade lokál halo hela koordenasaun ho na’in ba rai, uma-kain haat ne’e, atu hamutuk halo hikas levantamentu foun.
Terrenu ka rai ne’ebé afetadu ba konstrusaun kuartél jerál PNTL ne’ebé pertense ba rai privadu husi abitante uma-kain haat ne’e iha rai ne’e nia laran sira-nia família uma-kain 10 mak hela, tanba ne’e presiza levantamentu foun atu bele hatuur hamutuk fali hodi buka solusaun ne’ebé adekuadu.
Xefe Suku Caicoli, Hipolito Marques Sarmento, informa uma-kain seluk ne’ebé okupa rai sira iha arredores Kuartél Jerál PNTL iha tinan 1999 ne’e nia situasaun rezolve hotu ona. Parte sira ne’e , simu hotu ona indenizasaun. Hela de’it uma-kain haat ne’e nu’udár na’in ba rai mak tenke presiza diálogu no halo levantamentu tan.
“Uma-kain haat ne’ebé na’in ba rai ne’e mak agora dadauk ita sei rezolve hela. Ita termina ona atu Tersa (01/07/2025), tuur hamutuk atu rona levantamentu dadus foun,” Xefe Suku Hipolito Marques Sarmento informa.
Rai ka terrenu ne’ebé hetan afetadu ba konstrusaun Kuartél Jerál PNTL husi uma-kain haat ne’e nu’udár rai eransa tanba ne’e presiza duni iha koordenasaun atu konsidera direitu sira ne’ebé merese ba na’in ba rai sira, inklui sira-nia família uma-kain 10 ne’ebé hirak hela iha rai ne’e nia laran.
Xefe suku esplika lansamentu primeira pedra ba edifisiu Kuartel Jerál PNTL ne’e hahu iha tinan 2014 sira fera-ulun to’o agora, ema balun uma aat hadi’a dadauk ona, balun uluk la tau keramik agora tau hotu ona, sira hanesan lideransa ko’alia, maibé la di’ak tan ida ne’e mak atu tun fali sukat foun.
Iha fatin hanesan Segundu Komadante Jeral PNTL, Pedro Belo husu komunidade afetadu sira, advogadu, autoridade suku sira foti solusaun ida diak liu hodi foti hamutuk iha tinan ida ne’e nune’e konstrusaun edifisiu Koartel Jerál PNTL bele lao ho diak.
“Programa prioridade ba PNTL ba períodu 2023-2028 tanba ne’e ohin loron ita hamutuk atu bele iha ona solusaun ida ne’ebé di’ak para halao konstrusaun, tanba ita hatene katak iha mós orsamentu ba konstrusaun ida ne’e iha ona para halao, maibe ita iha problema uituan kona-ba afetadu uma-kain haat,” Pedro Belo hateten.
Kondisaun edifisiu Kuartel Jeral PNTL atuál la sufisiente ba hala’o servisu no atividade operasaun PNTL ninian tanba ezizensia servisu aumenta ba beibeik presiza iha kondisaun diak hodi halao servisu.
Iha fatin hanesan Diretór Jerál Abitasaun Urbanizmu, Ministériu Obras Públika (DGHU-MOP) Domingos de Jesus Sequeira, hateten uluk kedas husi 2014 responsabilidade ba konstrusaun kuartel jeral PNTL nu’udar na’in ba projetu ne’e Ministériu Interiór no nia benefisiáriu mak PNTL.
Diretór ne’e esplika bainhira faillansu iha sistema jere manejamentu mak problema to’o agora konstrusaun edifisiu Kuartel jeral PNTL lao tarde.
Diretór Nasionál Terras no Propriedades (DNTP), Gaspar Benevides enkoraja komunidade afetadu sira partisipa ativu iha enkontru komunitariu atu bele entende programa governu nian no momentu sira ne’e bele esplika sira-nia direitu indenizasaun.
Jornalista: Juvinal Cabral dos Santos