Hatutan.com, (10 Setembru 2025), Díli-Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) la autoriza Estudante Universitariu Timor Lorosa’e (EUTL) halo manifestasaun iha resintu Parlamentu Nasional (PN) no propoin atu hala’o manifestasaun iha Tasi-Tolu.
Lee Mós: Kona-bá PN Sosa Karreta Foun, CNRT Respeita Liberdade Espresaun no Kritíka Sosiedade Sivíl

PNTL halo enkontru ho reprezentante EUTL, Kuarta (10/09/2025). Foto/Juvinal Cabral dos Santos
EUTL submete ona pedidu ba PNTL atu realiza asaun pasifiku hasoru reprezentante povu iha PN marka ba loron loron 15 fulan-Setembru ne’e, maibé liuhosi sorumutuk entre PNTL ho reprezentante EUTL deside bele halo manifestasuan maibé tenke iha Tasi-Tolu. Ho nune’e, EUTL la simu no propoin atu halo de’it iha resintu Universidade Nasionál Timor Lorosa’e (UNTL).
“Ami konvida reprezentante portavós EUTL sira atu halo manifestasaun hodi kontra Parlamentu Nasionál kona-ba atu sosa karreta 65 tanba antes ita-nia estudante sira hatama karta iha loron 04 fulan-Setembru ba Komadante Jerál PNTL no komadante Jerál PNTL hasai despaxu mai iha komadante operasaun halo kedas enkontru ho komadante Munisípiu Díli no Komandante Unidade Espesiál Polísia (UEP) atu deside fatin para Estudante sira haloa nia manifestasaun,” Komandante Operasaun PNTL, Superintendente Xefe Polísia Justino Menezes ba jornalista sira iha Komandu Jerál PNTL, Caicoli, Dili, kuarta (10/09/2025).
Autoridade seguransa Polisia husu ba estudante sira hotu-hotu bele halao nia manifestasaun tuir lei numeru 42 liberdade fundamental.
“Ami aseita ba estudante sira atu halo manifestasaun hasoru Parlamentu Nasionál, maibe ami sei tuur hamutuk hodi ko’alia kona-áa fatin tanba lei numeru 01/2006 artigu 13 ba autoridade Polisial mak autoriza fatin ba manifestante sira tanba ita haree Dili laran bazeia ba lei numeru 4 no 5 katak tenke dok husi metru 100 husi fatin publiku no edifisiu estadu nian iha Dili laran laiha,” Komadante operasaun PNTL ne’e hateten.
Nia informa PNTL define fatin Tasi-Tolu ba estudante sira atu halo manifestasaun to’o semana 2 fulan ida ne’e laiha problema no PNTL bele akompaña manifestante sira nia portavóz mai hasoru Deputadu iha Parlamentu Nasionál atu hetan esklaresimentu, maibé estudante sira lakohi hakarak iha resintu UNTL ne’ebe besik los iha Parlamentu Nasionál no tuir lei labele.
“Iha resintu UNTL ne’e so halo konferensia Imprensa de’it ne’e bele no ami bele asegura iha liur hodi asegura deit atu nune’e ema seluk lable destroi se bainhira estudante sira sai ona ba liur ne’e signifika sira halo manifestasaun ona ne’e labele tanba sira-nia pedidu ne’e atu halo manifestasaun husi Estudante Universidade hotu-hotu iha Timor laran tomak ne’e ema barak,” Superintendente Xefe Polísia Justino Menezes esplika.
PNTL autoriza fatin Tasi-Tolu atu livre ba estudante sira atu espresa sira nia sentimentu, tanba média Nasionál barak atu bele publika hodi ema hotu asesu ba estudante sira nia protesta sira ne’e, la’ós areadór kampus mak sira bele asesu ba nai ulun sira tanba ohin estudante seidauk konkorda no sira fila ba konfirma ho nia lider sira.
Komadante operasaun dehan bainhira estudante ulun tos loron 15 fulan-Setembru sira halao manifestasaun iha resintu UNTL nia oin hodi okupa fatin publiku ne’e autoridade Seguransa PNTL la fó fatin.
Iha fatin hanesan Komadante Unidade Espesial (UEP) Superintedente Damiao da Silva Correia hateten enkontru ho EUTL sira seidauk aseita kona-bá fatin ne’ebé autoridade seguransa indika atu halo iha Tasi-Tolu.
UEP sempre prontu apoiu komandu PNTL Munisípiu Dili para asegura bainhira manifestasaun deside data no mós fatin.
Komadante UEP afirma manifestasaun iha regra no Lei nune’e ema hotu respeita bazeia ba Lei ne’ebé vigora iha Timor-Leste, ida ne’ebe Lei bandu la bele viola para bele atinje objetivu hodi dezenvolvimentu.
Iha dialogu ho PNTL ne’e portavós EUTL, Natalicio Nunes hateten sira nia intensaun hasoru autoridade seguransa para atu ko’alia parte seguransa hodi apoiu ba asaun demostrasaun tuir karta ne’ebé mak iha atu realiza manifestasaun iha loron 15 fulan-Setembru 2025 iha resintu UNTL.
“Kona ba fatin ami tau iha resintu UNTL ne’e ami uza kampus universidade nian, EUTL ne’e kompostu husi universitariu hotu-hotu tanba ne’e mak ami hakarak iha resintu UNTL sem perturbasaun ba orden publika,” Natalicio Nunes hateten.
Portavós EUTL hateten manifestasaun ne’e kumpre hela regra ka Leí manifestasaun Numeru 1/2006 8 de Febreiru ne’ebé ko’alia kona-ba liberdade ba reauniaun no manifestasaun ninian.
Estudante argumenta sira kumpri Leí manifestasaun iha artigu 5.º kona-ba Restrisaun alinea primeiru, Bandu atu realiza reuniaun no manifestasaun iha fatin públiku ka nakloke ba publiku menús hosi metru 100 hosi fatin ne’ebé lokaliza sede órgaun soberania nian, rezidénsia ofisiál titulár órgaun soberanian nian, instalasaun militár no militarizada, estabelesimentu prizionál, sede reprezentasaun diplomátika no konsulár no sede partidu polítiku.
Jornalista : Juvinal Cabral dos Santos