Hatutan.com, (01 Dezembru 2025), Díli-Empreza kontatór Bobolait, Lda, ne’ebé responsavel ba projetu konstrusaun monumentu memorial 12 Novembru 1991, “foti-liman” ka “rende” ona hodi entrega hikas projetu ho kustu US$1.385.389,88 ba Ministériu Asuntu Kombatente no Liobertasaun Nasionál (MACLN, siga portugés) nu’udár na’in ka owner ba projetu ne’e.

Lee Mós: Irregularidade Boot iha Projetu Monumentu Memoriál Masakre Santa Krús

Projetu Konstrusaun Monumentu Memoriál Masakre Santa Krús paradu.Foto/Dok.

Adjuntu  Komisáriu Komisaun Anti-Korrupsaun  (CAC, sigla portugés) bá Asuntu Prevensaun, Rosário Salinha de Araújo bá Hatutan.com  iha nia nka’ar fatin, Segunda (01/12/2025), hateten empreza Bobolait Lda ne’ebé hetan projetu ne’e husi kedas mandatu VIII Governu Konstitusionál , “foti liman” ona tanba konsidera projetu ne’e komplesu tebes iha nia ezekusaun.  

Rosário Salinha de Araújo, konfirma katak projetu monumentu memorial 12 Novewmbru ne’e la kontinua tanba enfrenta kestaun téniku boot no kompañia Bobolait enfrenta difikuldade tanba ezizénsia postura monument ne’e tenke kualidade liu.

Kualidade ne’e bele sukat hosi sasán, materiál  monumentu ne’ebé maka atu  tau iha Santa Krús, reprezenta sasán lubuk ida hatuadu kualidade di’ak,  atu harii monumentu ne’e mai ho istória rasik, harii mós ténke ho nia istória ne’ebé iha.

Nia subliña projetu ne’e la kontinua to’o faze ezekusaun orsamentu tanba enfrenta dezafiu iha rai-laran no dezafiu  internamente dezde keda etapa inisial,  liuliu ideia bá konstrusaun estatua ne’ebé propoin tenke halo iha Portugál.

“Iha planeamentu, maibé momentu tenderizasaun, orsamentu la suporta. Kustu ne’ebé simu hosi proposaun sa’e aas liután, entaun la komfortu ho osan ne’ebé iha. Hosi rasik ida-ne’e maka projetu seidauk hetan kontinuidade to’o ohin loron,” Adjuntu  Komisáriu CAC, Rosário Salinha de Araújo informa,

Nia hatutan kontratu ho empreza Bobolait mós mate tiha, no la estende tan, kompañia ne’e foti liman, entaun komite 12 Novembru  entrega responsabilidade tomak bá iha Ministériu Asuntu Kombatente Libertasaun Nasionál (MACLN)  maka responsabilidade bá projetu ne’e tanba  osan ne’e rasik Governu maka jere.

CAC halo tiha ona inspesaun iha terenu hodi deteta faktór sira ne’ebé konsidera hanesan rajaun atu para ezekuta projetu ne’e. Faktór prinsipál mak kustu konstrusaun monumentu ne’e ne’ebé konsidera aas tebes. Alende ida ne’e mós preokupasaun husi Komité 12 Novembru, ne’ebé kontinua espresa hanoin kona-bá posibilidade atu hases rate sira iha areá Santa Krús hodi instala monumentu. Maibé, ida-ne’e difisíl tanba ténke infrenta dezafiu barak husi família sira tanba ne’e maka projetu dada to’o  ohin loron, agora responbalidade bá fali MACLN.

“Husi CAC nia prezensa halo inspensaun bá projetu ne’e, relatóriu hotu-hotu ne’ebé ami  foti husi ne’ebá  hato’o ona  bá servisu investigasaun, atu kontinua prosesu ne’e la’o bá oin.  Agora ne’e prosesu la’o hela,” nia hateten.

CAC iha hanoin nafatin atu halo konsultasaun bá na’in bá projeitu sira liu-liu MACLN, Komité 12 Novembru (C12N) atu buka nafatin informasaun  kona-bá asuntu ida-ne’e hodi  bele kompleta liután, ne’ebé agora dadaun  servisu barak ne’ebé tutela  servisu investigasaun CAC.

CAC kontínua tau matan, liga mós osan ka kustu ne’ebé maka uza ona  ba projetu monumentu memorial ne’e, maibé to’o ikus la  la remata, ka la finaliza projetu ne’e ho di’ak.

Konstrusaun ba projetu monument memorial 12 Novembru 1991 ne’e,  hahú iha  loron 22  fulan-Setembru 2021, atu finaliza iha fulan-Setembru 2022, maibé seidauk konklui no  orsamentu ne’ebé alokla bá  projetu ne’e hamutuk $1.385.389.88.

Atu fó hanoin fali katak Hatutan.com tenta beibeik ona atu halo konfirmasaun direta ho na’in ba empreza Bobolait, Lda, Carlito Pereira, maibé sempre rejeita atu fó komentáriu.

Jornalista: Marcelino Tomae