Connect with us

Justisa & Krime

Tribunál Aplika Medida Koasaun Prizaun Preventiva Ba Arguidu VAC Kazu Homesidiu Iha Bazartete

Published

on

Hatutan.com, (03 Dezembru 2025), Díli-Tribunál Judisiál Primeira Instánsia Dili (TJPID) liuhusi juiza Zulmira Auxilidora  hasai despaisu hodi aplika medida koasaun prizaun preventiva ba arguidu VAC ne’ebé baku mate Xefe Aldeia Metir, Miguel Correia dos Santos no baku mós arguidu nia fen ho kondisaun gravida  hodi rezulta bebé iha knotak lakon vida.

Polísia akompaña arguidu VAC hodi partisipa iha primeira interogatóriu iha TJPID, Kuarta (03/12/2025). Foto/Espesiál

Informasaun ne’e iha mós katak vitíma ho inisiál AdD ne’ebé nu’udár arguidu nia fen hakotu ona iis iha Ospitál Nasionál Guido Valaraderes (HNGV, Díli, Tersa (02/12/2025).

Durante iha prosesu interogatóriu ba kazu ne’e, Ministeriu Públiku (MP)  liuhosi Prokuradór Domingos Barreto promove ho krime rua ba iha arguidu mak hanesan  homesidu agravadu ne’ebé previstu iha artigu 139 husi Kódigu Penál no Krime Arma Branka ne’ebé previstu lei númeru 5/2017 lei arma branka no prátika arma branka.

Iha alegasaun Ministeriu Públiku husu ba Tribunál atu aplika medida koasaun ne’ebé todan mak Prizaun Preventiva tanba arguidu nia aktu ne’ebé nia halo ne’e priense ba krime tuir artigu 183 husi Kódigu Prosesu Penál Timor-Leste.

Advertisement

“Despaisu Tribunal foin mak despaixa medida koasaun ne’ebé mak aplika ba arguidu VAC, tanba ita hotu hatene krime ne’ebé mak imputa ba arguidu ne’e Homesidiu Agravadu tanba oho nia fen inklui mós xefe aldeia, depois nia ferik-oan mos ho kondisaun estadu gravida entaun ita konsidera ema na’in tolu mak mate, aumenta tan ho krimi arma branka,” Defensor  Angelmo Pinto Acara ba jornalista sira iha Tribunál Judisiál Primeira Instánsia Díli (TJPID), Caicoli, Kuarta (03/12/2025).

Nia hatutan, krimi arma branka ne’e tanba nia uja besi kanu inklui mos katana ka samurai ne’ebé mak iha prova ne’ebé fotografia ne’e iha hela. Maibé ohin klaru iha alegasaun Ministeriu Públiku (MP) nian sira husu medida koasaun prizaun preventiva.

Defensor Angelmo afirma, iha parte ida defeza mos konkorda ida ne’e tanba haree ba iha rekezitu gerais sira iha artigo 183° kódigu prosesu penál ne’e, defeza mos haree katak nia prense perigu de fuga, perigu ba iha kontinuasaun atividade kriminozu ne’e no mos ba iha perturbasaun, ne’ebé defeza mos konkorda.

“Iha parte ida defeza haree katak arguidu mos sofre hela moras mentál, tanba ne’e mak ita haree iha audensia Primeiru Introgatoriu ne’e klaru nia konfesa maibé, depois ida ne’e saida mak nia ko’alia deklara ba iha Tribunál ita la intende”,  defensor Angelmo Pinto Acara esplika.

Tanba Tribunál tantu MP inklui mos defeza husu kestaun ida hatan fali buat seluk, tanba ne’e mak iha defeza nia alegasaun ne’e klaru defeza mos konkorda ho medida koasaun ne’ebé mak iha prefere medida seguransa ba internamentu maibé defaktu mak despaisu tun mai prizaun preventiva.

Advertisement

“Ne’ebé ha’u hanoin se karik nia iha liur bele fó perigu ba nia an no mos ba ema seluk, defeza nia haree nia karakter moras mentál tanba kuaze perguntas sira ne’ebé mak mosu nein hatan”.

Tanba   ne’e mak ohin defeza dehan atu Tribunál rasik inklui mos Ministeriu Públiku husu buat ida nia hatan fali buat seluk, ne’ebé sinais ba iha ne’ebá ne’e moras mentál.

“Ha’u hanoin ne’e tanba regra mak ko’alia hanesan ne’e entaun defeza husu para atu aplika medida seguransa internamentu maibé iha parte kondisaun ba ida ne’e mos seidauk iha entaun nia dalan mak tenke ba iha prizaun preventiva depois mak investigasaun la’o tiha lai depois mak ita haree,” defeza esplika.

AdD ne’ebé nu’udár arguidu nia fen hetan kanek todan ne’ebé  hala’o  hela tratamentu insentiva iha Hospital Nasional Guido Valadares (HNGV) maibe la konsege salva, Tersa (02/12/2025) hakotu iis.

Ates ne’e mos Portavós Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Superitendente João Belo Dos Reis, ba jornalista sira iha sala komferensia Komandu Jeral PNTL Caicoli, Segunda (01/12/2025), hateten, PNTL detein ona Suspeitu VAC oho xefe aldeia Metir Miguel Corrreia dos Santos idade 50 mate no baku ferikoan to’o oan kabun laran mate iha Bazartete munisipiu Likisa.

Advertisement

“Relasiona kazu Bazartete nian ba maluk sira atu akompaña, em Primeiru lori Komadante geral nia naran hakarak hato’o sentimentu kondolensia profunda ba familia matebian, nomos ba ema sira ne’ebé afetadu ba situasaun ida ne’e”, Portavós Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) Superitendente João Belo Dos Reis, ba jornalista sira iha sala komferensia Komandu Jeral PNTL Caicoli, Segunda (01/12/2025).

Tuir informasaun inisial kazu omesidu agravadu no ofensas integridade fizika ne’ebé rezulta xefe aldeia Metir, Miguel Corrreia dos Santos, idade 50 mate iha fatin akontesimentu.

Portavós PNTL afirma, Agusta de Deus suspeitu nia fen hetan kanek todan no atual simu hela tratamentu insentiva iha Hospital Nasional Guido Valadares (HNGV).

“Tuir dadus inisial motivu provoavel suspeitu deskonfia ninia fen iha relasaun domin ho xefe aldeia nia alin mane. Atuasaun Polísia halo ona depois simu informasaun husi komunidade Polísia eskuadra Bazartete hamutuk ho komandu Polísia Likisa halo kedas atuasaun,” portavós PNTL informa.

Autoridade seguransa haktuir, Primeiru asegura  evidensias relasiona ho krimi, segundu halibur informasaun nesesaria liga ba krimi nian, terseiru transporta vitima feto Agusta ba iha HNGV hodi halo tratamentu iha ICU.

Advertisement

Nune’e mos transporta mate isin ba iha HNGV hodi halo prosesu autopsia tuir prosedimentu Leí nia halo koordenasaun ho lideransa lokal no kumidade atu prosesu verifikasaun no identifikasaun klaru ba kazu ne’e.

“Husi seksaun investigasaun kriminal halo kedas atuasaun imediatu, hodi inisia prosesu investigasaun kriminal. Maluk sira akompaña katak iha tempu bainhira akontese kazu ne’e suspeitu inisial VAC halai husi fatin akontesimentu. Horseik loron Domingo (30/11/2025), iha oras tuku 01:30 operasaun konjunta ne’ebé hala’o husi komandu munisipiu hamutuk ho komunidade kaptura suspeitu iha baliza entre suku Failebo no Fatumessi iha ai-laran fuik”, Portavós PNTL João Belo haktuir.

Kazu ne’e suspeitu submete ona ba Investigasaun Kriminal no seksaun investigasaun kriminal Likisa registu ona kazu ne’e ho NUK: 0104/2025-Liquiça .

Kronolojia suspeitu deskonfia nia ferikoan iha relasaun domin ho mane seluk, iha loron ne’ebé  sira halo adorasaun fatin ne’ebá xefe aldeia toba hela hadak leten depois nia mai lakoalia buat ida, mai lansung baku ho besikanu.

“Suspeitu agora iha sela detensaun komandu munisipiu Likisa, orsida lokraik ami aprezenta husi komandu munisipiu Likisa seksaun investigasaun aprezenta ona ba iha Ministériu Públiku (MP)”, João Belo hateten.

Advertisement

Polísia dehan, suspeitu nia ferikoan ho kondisaun gravida tuir informasaun PNTL rekolla bainhira halo operasaun labarik iha kabun laran mate, ida ne’e mos krimi ketak ida.

“Atualmente ita foin idantifika suspeitu ida karik iha relasaun involvimentu ema seluk iha kazu ne’e ami sei hato’o ba maluk sira. Komandu munisipiu Likisa fó apoiu tomak ba prosesu ida ne’e agora dadauk Forensik nasional apoiu hela sira ba prosesu otopsia no verifikasaun dadus ninian, karik sira presiza husi Investigasaun Kriminal Nasional sei ba apoiu”, portavós PNTL informa.

Mensagem ba Públiku PNTL agradese ba ajuda tomak ne’ebé komunidade sira oferese ona ba PNTL apela nafatin atu kontinua kolabora ho polisia fó informasaun relevante se iha PNTL kontinua mos atualiza informasaun se iha dezenvolvimentu foun ruma ligasaun ba kazu ne’e.

“Ami mos husu ba ita hotu atu rezolve problema ho ulun fatuk malirin ho dalan komunikasaun ne’ebé adekuadu liu”, dehan Portavós PNTL João Belo dos Reis.

Jornalista: Juvinal Cabral dos Santos

Advertisement

Continue Reading
Advertisement
Click to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Justisa & Krime

Tribunál Aplika Medida Aprezentasaun Periódika Bá Jerente Grand Dragon Lotaria

Published

on

By

Hatutan.com, (06 Dezembru 2025), Díli– Tribunál Judisiál Primeira Instánsia Díli (TJPID),  Sábadu (06/12/2025), hala’o julgamentu primeira interogatóriu ba arguidu na’in-tolu husi empreza jogu Grand Dragon Lotaria.

(more…)

Continue Reading

Justisa & Krime

PNTL Hala’o Buska no Apreensaun Ba Jogu Grand Dragon Lotária

Published

on

By

Hatutan.com, (03 Dezembru 2025), Díli- Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) liuhusi Diresaun Servisu Investigasaun Kriminál (DSIK)   lidera husi Superintendente Asistente Polísia Mouzinho T. Correia, hamutuk ho Servisu Migrasaun  hala’o buska no apreensaun ba jogu Grand Dragon Lotaria  ne’ebé lokaliza iha Pantai Kelapa besik Timor Plaza inklui nia sukursal iha Timor Plaza.

(more…)

Continue Reading

Justisa & Krime

PDHJ Husu Kazu Membru CSP Fasilita Pistola-Kilat Ba Xinés ho Kazu Diretór Nasional PCIC Nia Oan Kaer Pistola Labele Taka De’it

Published

on

By

Hatutan.com, (28 Novembru 2025), Díli-Provedoria Direitus Humanus no Justisa (PDHJ), Virgílio da Silva Guterres “Lamukan” kestiona ba entidade kompetente sira kona-bá medida sira ne’ebé foti ona hasoru  membru Korpu Seguransa Pesoal (CSP-sigla portuges) inisiál MTJDR ne’ebé  fasilita pistola no kilat ba Xinés treinu tiru iha Kaitehu, Munisípiu Liquiça ho mós kazu Diretór Nasionáp Polísia Sientika Investigasaun Kriminál (PCIC, sigla portugés) nia oan mane uza pistola treinu iha fatin tiru Kaitehu, tinan hirak liubá, la bele taka de’it maibe tenke aprezenta ba públiku kona-bá medida saida mak hola ona.

(more…)

Continue Reading

Trending