Connect with us

Justisa & Krime

Kompeténsia CAC Kona-bá Investigasaun Korrupsaun Atribui bá PCIC, Posibilidade TL La Kumpre Lei UNCAC

Published

on

Hatutan.com, (03 Jullu 2024), Díli- Relatóriu  Grupu Traballu Reforma Justisa nian kona-bá reforma justisa iha área prevensaun no kombate korrupsaun nian bele iha posibilidade la kumpre Lei UNCAC artigu 6 ne’ebé rekere estadu parte sira tuir sira-nia sistema legal estabelese ajénsia ida naran komisaun anti korrupsaun atu dedikadu bá prevene no kombate korrupsaun.

Lee Mós: Ministru Justisa Promete Sei Ko’alia Kona-bá Irregularidade no Abuzu Podér iha PCIC

Sumáriu relatóriu balun kona-bá reforma justisa. Foto/repro

Dokumentu relatóriu Grupu Traballu Reforma Justisa ne’ebé lidera husi antigu Ministra Justisa, Lúcia Maria Brandão Lobato ne’e propoin atu halo transferénsia  investigasaun  kazu korrupsaun iha CAC nian bá fali Polísia Sientífika Investigasaun Kriminál (PCIC). Nune’e CAC sei foku de’it bá prevensaun korrupsaun nian.

Membru Parlamentu Nasionál (PN)  husi Bankada CNRT, Natalino dos Santos fó opiniaun katak CAC nian kompeténsia mak atu servisu kombate korrupsaun  no PCIC nia servisu ne’e atu haree no análize kona-bá krime ne’ebé ameasa bá integridade nasaun nian liuliu iha krime.

Advertisement

“Ita konsidera katák sira foti parsiál de’it katák durante tinan ida nian laran, mosu vakun iha instituisaun CAC  laiha komisáriu, tanba komisáriu CAC tenke eleitu husi Parlamentu Nasionál, entaun deputadu politíka sira dada bá dada mai entaun fatin ne’ebá vakun hela labele hala’o nia servisu. Tanba ida-ne’e mak PCIC asumi responsabilidade atu haree kona-bá krime sira, maibé nia la halo prosesu kona-bá CAC nian. Sé sira fó pareser katák PCIC tenke foti tiha kompeténsia CAC nian ne’e sira nia paraser ne’e paralelu hela ne’ebé laiha substánsia,” Deputadu Natalino dos Santos hateten hodi responde  Hatutan.com iha PN,  Kuarta (03/07/2024).

Tuir nia, CAC eziste  iha kompeténsia hala’o nia servisu tuir lei ne’ebé mak delega bá nia no PCIC iha servisu ketak ida nia halo nia servisu la hanesan ho CAC.

Iha fatin hanesan  membru Bankada FRETILIN, Nurima Ribeiro Alkatiri, fó hanoin katak PCIC mós iha niankompeténsia, maibé kestaun agora ne’e tenke husu bá sé mak ukun ne’e tanbasa sira muda, maibé naran katák luta bá kombate korrupsaun ne’e tenke la’o duni, labele muda bá muda mai, maibé to’o ikus luta bá kombate korrupsaun ne’e laiha.

“Ha’u seidauk haree relatóriu Komisaun Reforma Justisa nian  ne’e, maibé ami sempre levanta kestaun ida-ne’e iha plenária no partilla komunikadu imprensa, kestaun la’ós de’it atu halo de’it prevensaun ka kombate. Tanba ita iha Ministériu Públiku ne’ebé mak agora iha prokuradór no adjuntu ida espesifiku para luta kontra korrupsaun, kestaun mak imparsialidade husi ema ne’ebé agora tuur iha CAC ne’e iha ka lae,” Nurima Alkatiri aprezenta nia duvida.

Bankada FRETILIN nia preokupasaun katák sé tau ema ne’ebé mak iha funsaun politíka iha partidu ida signifiká katák sempre iha tendénsia atu laiha imparsialidade atu halo prevensaun ka kombate korrupsaun.

Advertisement

Opiniaun seluk hosi fontes balun katak daudaun ne’e parte sira iha podér komesa sobu rahun daudaun ona CAC, hahú husu muda lei nomeasaun komisáriu CAC nian iha PN, inklui aprezenta kandidatura ne’ebé nia personalidade la’ós figura independente.   

Fontes ne’e dehan governu ka hirak ne’ebé kaer ukun nafatin bele argumenta katak sira la viola lei UNCAC artigu 6 tanba Governu la taka  CAC, maibé ho separa tiha kompeténsia investigasaun kazu korrupsaun CAC nian bá fali PCIC ne’e hatudu sobu CAC no hafraku kedas  CAC.  Seidauk tan, komisáriu foun CAC ne’ebé mai nanis husi ema partidu ukun ne’e nian.

Informasaun seluk kona-bá situasaun  atuál  iha PCIC nia laran hatudu nia pesoál investigadór sira balun komete iha kazu abuzu podér, korrupsaun no kazu disiplinár, maibé kazu sira-ne’e kuaze maioria taka ka nonook ho de’it.

Jornalista Estajiária: Zita Menezes

Advertisement
Continue Reading
Advertisement
Click to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Justisa & Krime

MI Hatun Ona Despaixu Ba Komandu Jerál PNTL Halo Investigasaun Ba Superintendente Asistente Polísia AQ

Published

on

By

Hatutan.com, (13 Novembru 2025), Díli-Ministru Interiór, Francisco da Costa Guterres, hatun ona despaixu ba Komandu Jerál  Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL)  atu halo investigasaun ba Superintendente Asistente Polísia AQ ne’ebé deskonfia falsifika  dokumentu veteran   hodi  hetan grau 8 a 14.

(more…)

Continue Reading

Justisa & Krime

PNTL Submete Ona Kazu Dirijente SNI Hatama Fugetes Ba Ministeriu Públiku

Published

on

By

Hatutan.com, (12 Novembru 2025), Díli– Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL) submeter ona kazu importa sasan kontra bandu (fugetes) ne’ebé envolve husi dirijente Servisu Nasionál Intelijénsia (SNI) na’in-rua, foin lalais ne’e.  

(more…)

Continue Reading

Justisa & Krime

Injustisa Bainhira Husik Livre Dirijénte SNI Na’in-Rua Lori Sasán Kontra Bandu

Published

on

By

Hatutan.com, (11 Novembru 2025), Díli—Forum Organizasaun  Noun Governamentál Timor-Leste (FONGTL) konsidera  bainhira autóridade seguransa sira husik livre dirijénte nain-rua husi Servisu Nasionál Intelijénsia (SNI) ne’ebé hatama sasán kontra bandu (Fugete) hatudu injustisa boot.  

(more…)

Continue Reading

Trending