Connect with us
Pakote Ahi

Ekonomia

Ministru Joaquim ho Delegasaun Dezloka ba Jenébra Partisipa Konferénsia Altu Nível OMK  

Published

on

Hatutan.com, (26 Novembru 2021), Dili—Delegasaun Timor-Leste (TL), lideradu hosi Xefe Negosiadór Adezaun TL ba Organizasaun Mundiál Komérsiu (OMK) no atuál Ministru Koordenadór Asuntu Ekonómiku (MKAE), Joaquim Amaral, ohin (26 Novembru 2021) dezloka ba Jenebra, Suísa hodi partisipa enkontru  Meza Redonda Xina ba dala 10 (10th China Round Table) iha loron 28-29 Novembru 2021.

Iha loron 23 Novembru 2021, Xefe Negosiadór Adezaun TL ba Organizasaun Mundiál Komérsiu (OMK) no atuál Ministru Koordenadór Asuntu Ekonómiku (MKAE), Joaquim Amaral, hala’o audiénsia ho Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lú Olo iha Palásiu Prezidente Aitarak Laran, molok dezloka ba Jenébra. Foto/MKAE.

Enkontru nível altu Konferénsia Ministeriál OMK ba dala 12 (12th Ministerial Conference – MC12) ne’ebé sei hahú iha loron 30 Novembru to’o 03 Dezembru 2021.

Iha reuniaun sesaun dahuluk loron 28 Novembru 2021 Meza Redonda Xina ba dala 10, kona-bá avaliasaun impaktu reforma hosi adezaun bazeia ba ambiente negósiu nian inklui interasaun ho  merkadu rejionál no  globál, Timor-Leste sei hetan oportunidade hodi ko’alia kona-bá dezáfiu prinsipál sira ne’ebé maka  enfrenta no oinsa hodi ultrapasa dezafiu hirak ne’e.

Iha sesaun daruak ho tópiku Pilar lima hosi Programa Xina kona-bá  Konkista ho nia  oportunidade, eis-estajiáriu Timor-Leste nian ba Programa  Estájiu Adezaun Xina ba OMK, Maria Martins da Silva, atuál Asesora  Ekonomia ba  Ministru Koordenadór Asuntu Ekonómiku, sei halo mós intervensaun ba tópiku ne’e.

Advertisement
Monta Publisidade

Iha parte lorokraik, Ministru Koordenadór Asuntu Ekonómiku ho delegasaun sei partisipa mós reuniaun Meza Redonda Nível Altu ne’ebé organiza hosi Enhanced Integratéd Framework ho tópiku, Apoiu ba Futuru kona-bá Komérsiu PMDs nian.

“Ba Timor-Leste, EIF hahú tiha ona ninia apoiu kona-bá  diversifikasaun ekonómika, hanesan espansaun no esportasaun naun petrolífera nasaun nian hodi bele  partisipa diak liu tán iha  ekonomia global,” Komunikadu hosi MKAE.

Iha loron daruak 29 Novembru 2021, Ministru Koordenadór Asuntu Ekonómiku sei ko’alia kona-bá  Graduasaun PMD sira no adezaun ba OMK nian  iha reuniaun  Nível Altu  ho tópiku Adezaun ba OMK iha tempu oin mai.

Iha loron 30 Novembru 2021, delegasaun Timor-Leste sei  hola parte iha abertura Konferénsia Ministeriál (MC12) ba dala 12.  

Konferénsia Ministeriál nu’udár  órgaun másimu hodi foti desizaun kona-bá  OMK nian ne’ebé sempre reúne kada tinan rua, hahé kedan iha tinan 1996.  

Advertisement
Monta Publisidade

Durante konferénsia MC12, Ministru sira hosi país membru OMK sei hetan  oportunidade hodi hato’o deklarasaun atu hare fila-fali  funsionamentu  komérsiu  multilaterál  kona-bá serbisu OMK nian.

Durante vizita ofisiál ne’e, Xefe Negosiadór sei  hala’o mós Reuniaun Kortezia ho Diretór Jerál  Organizasaun Mundiál  Propriedade Intelektuál (World Intellectual Property Organization – WIPO) hodi ko’alia kona-bá planu asaun hirak ne’ebé mak Timor-Leste presiza haktuir hosi rekezitu sira WIPO nian.

Kontinuasaun hosi vizita ne’e, sei marka mós reuniaun ho Grupu  adezaun OMK hosi país  g7+, reuniaun ne’ebé sei hetan prezensa hosi Misaun Permanente Timor-Leste iha Jenebra, Embaixadora Lurdes Bessa sai momentu opurtunu ba Timor-Leste hodi rona rezultadu hirak ne’ebé país g7+ alkansa tiha ona bainhira sai membru OMK.

Antes ne’e, iha 17 Novembru 2021, Joaquim Amaral  hala’o audiénsia ho Prezidente Tribunél Rekursu, Deolindo dos Santos.

Nune’e iha loron 18 Novembru 2021 realiza mós audiénsia ofisiál ho  Prezidente Parlamentu Nasionál, Aniceto  Longuinhos Guterres, no ikus liu iha loron 23 Novembru 2021, hala’o mós audiénsia ho Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lú Olo iha Palásiu Prezidente Aitarak Laran.

Advertisement
Monta Publisidade

Vizita ofisiál ba órgaun soberanu sira ne’e nu’udár forma kompromisu hosi Governu Timor-Leste hodi partilla no konsulta ba parte sira hotu antes Timor-Leste sai membru OMK, hodi tau aas nafatin interese nasionál.

Delegasaun Timor-Leste  ne’ebé sei dezloka ba Suísa  mai hosi reprezentante Forum ONG Timor-Leste (FONGTIL), reprezentante  setór privadu hosi  CCI-TL no mós ekipa téknika hosi liña Ministériu sira no ajénsia autónomu sira ne’ebé durante ne’e  akompaña  ona prosesu adezaun TL  iha diskusaun bilaterál no multilaterál ho país membru OMK.

Jornalista: Vito Salvadór

Advertisement
Monta Publisidade
Kontinua Le'e
Advertisement
Monta Publisidade
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Ekonomia

Aviaun Timor Oan Nian Prontu Ona Atu Semo Bá Díli

Published

on

Hatutan.com, (18 Marsu 2023), Jakarta— Aviaun komersiál ho marka Airbus A320, nu’udár aviaun Timor oan nian oras-ne’e preparadu iha aeroportu internasionál Soekarno Hatta, Cenkareng, Jakarta, Indonezia atu realiza voo dahuluk bá Aeroportu Internasionál Prezidente Nicolau Lobato, Dili  ho Bandeira Repúblika Demokrátika Timor Leste nian iha Segunda 20 Marsu tinan ne’e.

(more…)

Kontinua Le'e

Ekonomia

Estadus Unidus Fornese Fini Fundu bá Feto Timoroan Emprendedora Foun sira

Published

on

Hatutan.com, (17 Marsu 2023), Díli–Estadus Unidus nia Enkarregadu Negósiu, Tom Daley hamutuk ho Vise Prezidente Kámara Komérsiu no Indústria Timor-Leste (CCI-TL), Herguilina Alves, ensera programa akademia bá Feto Emprendedora (AWE, sigla ingles) ne’ebé apoia feto Timoroan hamutuk 45 hodi hadi’ak no haforsa tan sira-nia abilidade negósiu no dezenvolve planu negósiu liuhosi Estadus Unidus nia estadu-ba-arte nia módulu formasaun negósiu “Dream Builder ka Badain bá Mehi” ne’ebé dezenvolve hosi Universidade Estadu Arizona.

(more…)

Kontinua Le'e

Ekonomia

Ramos-Horta ho Povu Manufahi Kuda Kakau Hun 500

Published

on

Hatutan.com, (17 Marsu 2023), Díli- Prezidente Repúblika (PR), José Ramos-Horta, hamutuk povu Munisípiu Manufahi, foin lalais ne’e, kuda ai-oan kakau hun 500 iha Manufahi.

(more…)

Kontinua Le'e

Trending