Connect with us
Pakote Ahi

Justisa & Krime

Xanana La Marka Prezensa, TDD Adi’a Julgamentu ba Padre Hermínio

Published

on

Hatutan.com, (20 Dezembru 2021), Díli–Tuir loloos, ohin Tribunál Distritál Díli (TDD) hala’o julgamentu ba krime violasaun segredu justisa ne’ebé deskonfia envolve eis Diretór Komisaun Justisa no Pás (CJP, sígla Portugés) arguidu Padre Hermínio Fátima Gonçalves, ho arguidu na’in-tolu seluk hanesan arguidu José Cardoso Moreira, Andre Gonçalves no Libania Martins Amaral, relasiona ho publikasaun relatóriu peskiza ba kazu Topu Honis.

Tuir ajenda, TDD tenke rona sasin hosi Kay Rala Xanana Gusmão kona-bá ninia koñesimentu ba relatóriu peskiza kazu Topo Honis, maibé lebele realiza bazeia ba pedidu hosi sasin katak, sei ba partisipa julgamentu iha Tribunál Distritál Oecusse (TDO), relasiona ho desizaun ba kazu violasaun seksuál minoridade ne’ebé deskonfia envolve arguidu eis padre RD.

Notísia iha Relasaun:Kazu Topu Honis, Padre Hermínio Fó Relatóriu ba Xanana no Kongregasaun SVD

Advertisement

Alende ne’e, hosi parte Ministériu Públiku (MP), ne’ebé reprezenta hosi Prokuradór Matias Soares mós la marka prezensa, tanba Prokuradór ne’e mós sai hanesan Prokuradór titulár ba kazu eis Padre RD.

Ho razaun hirak-ne’e maka Tribunál adi’a fali julgamentu ba loron 28 fulan Dezembru tinan ne’e, hodi rona sasin Kay Rala Xanana Gusmão.

Ante ne’e, iha primeiru julgamentu ne’ebé hala’o iha loron 06 fulan Dezembru, arguidu Padre Hermínio Fátima Gonçalves laiha koñesimentu kona-bá publikasaun relatóriu ne’e, maibé arguidu rekoñese katak, nia mak fó duni relatóriu ne’e ida ba Kay Rala Xanana Gusmão, tanba Xanana mak husu no ida fó ba Padre sira iha kongregasaun SVD iha Kuluhun, Díli, hodi halo tradusaun ba lian Inglés.

Antes ne’e mós, tuir akuzasaun hosi Ministériu Públiku katak, iha loron 06 fulan-Outburu 2020, Arsebispu Arkidioseze Metropolitana Díli, Dom Virgílio do Carmo da Silva, SDB, ezonera ona Padre Hermínio Fátima Gonçalves, hosi nia kargu nu’udár Diretór CJP Dioseze Díli, relasiona ho publikasaun relatóriu kazu Topo Honis.

Relasiona ho peskiza kazu Topo Honis maka iha loron 19 fulan-Agostu 2020, arguidu simu labarik feto menoridade na’in-tolu ne’ebé arguidu la lembra naran no ema adultu na’in-rua; Liliana Tarung no Rano Karno maka akompaña fundasaun Topu Honis iha Kutete no Mahata, Oé-Cusse, ema sira ne’e informa ba arguidu katak, durante sira atravesa problema ne’ebé iha ligasaun ho labarik na’in-tolu ne’e, maibé Uma Kreda Dioseze Díli la tau matan ba sira.

Advertisement

Tamba ne’e, sira mai husu protesaun ba Amu sira iha Dioseze Díli, tanba atividade saserdotál iha Rejiaun Administrativu Espesiál Oé-Cusse Ambeno (RAEOA) sei pertense ba Dioseze Dili.

Simu tiha ema sira-ne’e, arguidu Hermínio informa kedan ba Amu Bispu, nune’e Amu Bispu mós fó autorizasaun verbál ba arguidu hamutuk ho arguidu sira seluk dezloka ba Oé-Cusse hodi halo enkontru ho vítima sira hosi prosesu NUC 0022/19.PGGCC ho nia krime abuzu sexuál ba menór.

Enkontru sira ne’ebé arguidu halo ho vítima ho inan-aman sira-nia rezulta maka arguidu relata ona iha eskrita ne’ebé tau títulu Relatóriu Peskiza ho logotipu CJP Dioseze Díli.

Iha relatóriu ne’ebé asina hosi arguidu Hermínio iha loron 07 fulan-Setembru  2020, arguidu revela informasaun ne’ebé ligasaun ho investigasaun, liu-liu iha faze ezame genital ba vítima iha prosesu investigasaun iha faze Polísia nian no iha Ministériu Públiku ka Prokuradoria Distritál  Oé-Cusse, inklui naran hosi vítima ba kazu abuzu sexuál ba menór no pornografia infantíl.

Arguidu Hermínio distribui nia relatóriu ne’e ba Amu Bispu, Kay Rala Xanana Gusmão no Amu sira iha kongregasaun SVD nian iha Kuluhun atu halo tradusaun ba lian Inglés no ikus mai relatóriu ne’e sai konsumu públiku no Komisaun Direitu ba Labarik ne’ebé hala’o knaar hodi halo protesaun ba vítima sira, hato’o partisipasaun ba Prokuradór Jerál Repúblika (PGR, sigla portugés) hodi loke inkéritu kontra arguidu Hermínio ho arguidu seluk hanesan Jose Cardoso, Andre Gonçalves no Libania Martins.

Advertisement

Iha loron 07 fulan-Setembru 2020, prosesu NUC 0022/19.PGGCC ho nia krime abuzu sexuál ba menór no pornografia infantíl ne’ebé ninia vítima mak labarik sira ne’ebé nia naran balun iha lista ne’ebé arguidu publika iha nia relatóriu sei iha prosesu investigasaun nia laran, nune’e faktu sira ba kazu ne’e sei iha vinkulasaun segredu justisa nia laran.

Nune’e, kazu ne’e labele publika sai maibé arguidu Hermínio publika ona hosi peskiza relatóriu ne’ebé nia prodús ho nia konsekuénsia katak, públiku hatene uluk prosesu investigasaun ne’ebé la’o no sem kauza justu fó sai aktu prosesuál ne’ebé tama iha segredu justisa.

Ministériu Públiku akuza arguidu sira ba prátika krime violasaun ba justisa nia segredu ne’ebé previstu iha artigu 291 hosi Kódigu Penál Timor-Leste.

Audiénsia julgamentu prezide hosi juíz singulár Evangelino Bello, MP reprezenta hosi Prokuradór Matias Soares no arguidu sira hetan asisténsia legál hosi Advogadu privadu Miguel Faria.

Jornalista: Carmelita Isaac

Advertisement

Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Justisa & Krime

Absolve “Kalohan” Hosi Pena Efetivu Tinan-Lima La’ós A-favór bá Korrupasaun

Published

on

Hatutan.com, (24 Abríl 2024), Díli—Prezidente Tribunál Rekursu (PTR), Deolindo dos Santos konsidera desizaun Tribunál Rekursu (TR) nian hodi absolve Sekretáriu Jerál Partidu Demokrtátiku (PD), António da Conceição “Kalohan” hosi pena prizaun efetivu tinan-lima, la’ós a-favór bá korrupsaun maibé ne’e fundamentasaun hosi Lei.

(more…)

Kontinua Le'e

Justisa & Krime

Fujitivu Arnolfo Teves Jr Submete Rekursu bá TR

Published

on

Hatutan.com, (24 Abríl 2024), Díli-Fujitivu Arnolfo “Arnie” Alimpit Teves Jr submete ona rekursu bá Tribunál Rekursu (TR) kona-bá prosesu sira liga ho estradisaun ne’ebé Ministériu Públiku sei halo hamutuk ho Tribunál Estadu Filipina.

(more…)

Kontinua Le'e

Justisa & Krime

FONGTIL Preokupa Autoridade Sira Nonook ho Kazu Ró Tranship II no Expo Dubai

Published

on

Hatutan.com, (22 Abríl 2024), Díli– Forum ONG Timor-Leste (FONGTIL) preokupa ho prosesu transparénsia hosi Ministériu Públiku (MP) kona-bá kazu Ró Tranship II ho Expo Dubai ne’ebé FONGTIL submete to’o agora la iha follow-up no MP nonook tiha de’it.

(more…)

Kontinua Le'e

Trending