Connect with us
Pakote Ahi

Ekonomia

Lei Enkuadramentu OJE no Jestaun Finanseira Públika Aprovadu iha PN

Published

on

Hatutan.com (10 Janeiru 2022) DíliParlamentu Nasionál (PN) liuhosi sesaun Plenária, aprova ona iha finál globál Proposta Lei númeru 27/V/3ª – Enkuadramentu Orsamentu Jerál Estadu (OJE) no Jestaun Finanseira Públika, ho 37 votu A favor, 2 Abstensaun no Kontra 0.

PN aprova iha finál globál Proposta Lei númeru 27/V/3ª – Enkuadramentu Orsamentu Jerál Estadu (OJE) no Jestaun Finanseira Públika, ho 37 votu A favor, 2 Abstensaun no Kontra 0. Foto/Média PN.

Ho aprovasaun ne’e, ba oin Komisaun C PN ne’ebé trata asuntu Finansas Públikas sei finaliza redasaun finál hodi submete ba Prezidente Parlamentu Nasionál molok haruka ba Prezidente Repúblika atu tetu.

“Ho  aprovasaun ne’e, signifika TL halo pasu importante ida iha ámbitu reformaJestaun Finanseira Públika no ita konsege estabelse rejime juridiku ne’ebé bele resolve defisiénsia oioin iha rejime orsamentál atuál,” Hatutan.com sira deklarasaun Ministru Finansa, Rui Gomes iha komunikadu.

Iha Lei ne’e rasik, TL sei hetan definisaun klara kona-bá Konseitu primetru Orsamentál no sei redús rizidez iha enkuadramentu orsamentál.

Advertisement

Lei Enkuadramentu Orsamentál ne’e sei substitui Lei Orsamentu Jestaun Finanseira (LOJF) atuál ne’ebé iha ona vijênsia liu dékada ida nia laran.

Alterasaun hirak ne’e importante no urjente atu hatán ba limitasaun sira iha LOJF atuál. Diploma foun ida-ne’e sei revoga Lei númeru 13/2009, (LOJF), 21 Outubru.

Bainhira Prezidente Repúblika Promulga Lei Enkuadramentu Orsamentál ne’e maka Governu sei prepara Diploma neen (6) atu implementa Lei ne’e rasik.

Proposta Lei Enkuadramentu Orsamentu Jerál Estadu no Jestaun Finanseira Públika hetan aprovasaun iha Jeneralidade iha 6 Jullu tinan 2021, no tuir kedas ho Diskusaun Espesialidade no aprovasaun ba Artigu sira hamutuk 125 iha 13 Agostu 2021.

Sesaun Plenária ba Votasaun Finál Globál Proposta LEO prezide hosi Prezidente PN, Aniceto Longuinhos Guterres Lopes, akompaña hosi membru sira Meza Parlamentu Nasionál.

Advertisement

Aprezenta no defende hosi Ministru Rui Augusto Gomes no Vise-Ministra Sara Lobo Brites ho ekipa tékniku Gabinete Apoiu Jurídiku, Ministériu Finansas ne’ebé hanesan proponente ba Proposta Lei ne’e.

𝐈𝐧𝐟𝐨𝐫𝐦𝐚𝐬𝐚𝐮𝐧 𝐀𝐝𝐢𝐬𝐢𝐨𝐧𝐚́𝐥 𝐛𝐚𝐥𝐮𝐧

Lei Enkuadramentu Orsamentál hanesan rezultadu ida hosi prosesu naruk Reforma Jestaun Finanseira Públikas ne’ebé mak inisia ona desde tinan 2015 hosi Kintu Governu Konstitusionál no Governu anteriór sira halo ona melloramentu lubun ida liuhosi diskusaun iha tinan barak nia laran.

Lei ne’e introdus prinsípiu orsamentál 11 mak hanesan: Unidade no Universalidade; Anualidade no Plurianualidade; Estabilidade no Sustentabilidade Orsamentál; Ekonomia, Efisiénsia no Efikásia; Transparénsia; Responsabilidade; Ekuidade Interjerasionál; Orsamentasaun pur programas; Espesifikasaun; Naun-Kompensasaun; no ikus-liu mak Naun-Konsignasaun.

Liuhosi Lei ne’e, Governu propoin atu halo mós alterasaun substansiál iha aspeitu balun ne’ebé esensiál tebes ba Enkuadramentu Orsamentu no Jestaun Finanseira Públikas ho objetivu ida mak atu hametin liután relasaun entre planeamentu no orsamentu liuhosi orsamentasaun pur programas ne’ebé foku ba rezultadu.

Advertisement

Desde tinan 2015, Kintu Governu Konstitusionál halo ona servisu advokasia kona-bá Reforma Fiskál no Jestaun Finansas Públikas liuhosi implementasaun fazeadamente orsamentasaun pur programas, eliminasaun prátika desorsamentasaun, hasa’e autonomia servisus no melloramentu transparénsia iha ezekusaun orsamentu.

Iha tinan 2019, Oitavu Governu Konstitusionál hahú elabora Proposta LEO no submete mai PN iha Janeiru 2021.

Durante prosesu preparasaun, elaborasaun no diskusaun Proposta LEO, Governu no Parlamentu Nasionál mós halo ona konsultasaun lubun ida ho setór ekonómiku no setór sosiál sira mak hanesan Banku Sentrál Timor-Leste, RAEOA, Institutu Nasionál Seguransa Sosiál, Câmara de Contas, Konsellu Konsultivu Fundu Petrolíferu, FONGTIL, La’o Hamutuk no Fundu Monetáriu Internasionál.

Proposta LEO ne’e rasik inklui ona rekomendasaun balun ne’ebé mak hato’o ona husi setór ekonómiku no setór sosiál no kumpre ona boa prátika internasionál ne’ebé mak rekomenda husi Relatóriu Ekipa Misaun Artigu IV, Fundu Monetáriu Internasionál no Relatóriu Revizaun ba Despeza Públiku no Akuntabilidade Finanseira hosi Banku Mundiál.

Jornalista: Cipriano Colo

Advertisement

Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Ekonomia

Projetu Obras Públika 62 Laiha Formalizasaun Kontratu

Published

on

Hatutan.com, (25 Abríl 2024), Díli— Governu liuhosi reuniaun Konsellu Ministru, foin lalais ne’e, deside no identífika ona   projetu obras públika hamutuk 62 ne’ebé  la’o hela ka on going iha terrenu maibé  la iha formalizasaun kontratu.

(more…)

Kontinua Le'e

Ekonomia

Oé-Cuse Oan iha PN Husu Aero Dili Tulun Povu Oé-Cuse ho Presu Tikete $25

Published

on

Hatutan.com, (22 Abríl 2024), Díli- Membru Parlamentu Nasional hosi  Bankada CNRT, Firmino Taequi,  nu’udár Oé-Cusse oan husu Governu atu halo kontratu ho aviaun Aero Dili ne’ebé sei halo operasaun aéreu Díli-Oe-Cusse no Oé-Cusse-Díli ho presu tikete  $25.00.

(more…)

Kontinua Le'e

Ekonomia

Ekipa Konjunta Seidauk Rekolla Ice Cream “Foer” iha Loja Sira Tanba Relatóriu Tarde no Falta Rekursu

Published

on

Hatutan.com, (18 Abríl 2024), Díli— To’o oras ne’e ekipa konjunta seidauk bele tun ba terrenu hodi rekolla ice cream ho marka CYC ne’ebé konsidera foer no sirkula iha loja sira iha Dili laran inklui munisipiu, tanba prodús relatóriu kleur no mós falta transporte ho rekursu umanu.

(more…)

Kontinua Le'e

Trending