Connect with us
Pakote Ahi

Polítika

Projetu Dekretu-Lei Orgánika Kona-bá Sekretária Estadu ba Timoroan iha Estranjeiru Aprovadu

Published

on

Hatutan.com, (17 Maiu 2022), Díli— Konsellu Ministru (KM) aprova ona Projetu Dekretu-Lei Orgánika Kona-bá Sekretária Estadu ba Timoroan iha Estranjeiru.

Reuniaun Konsellu Ministru (KM). Foto/Média MOP.

Projetu Dekretu-Lei  ne’e aprezenta hosi Primeiru Ministru (PM) Taur Matan Ruak, inklui  projetu Dekretu-Lei haat seluk.

“Projetu Dekretu-Lei ne’e kona-bá Orgánika Sekretária Estadu ba Komunidade Timoroan iha Rai-Li’ur. Sekretária Estadu ida-ne’e, ne’ebé sei tutela hosi Primeiru-Ministru, buka atu hatán ba hakarak timoroan sira nian ne’ebé hela iha rai-li’ur,” Hatutan.com sita komunikadu.

Objetivu hosi Sekretária Estadu Foun ida-ne’e atu hametin lasu ne’ebé liga sidadaun timoroan sira iha rai-li’ur no Estadu Timor.

Advertisement

Ho servisu ne’e, hein katak sidadaun timoroan sira ne’ebé hela iha rai-li’ur bele hetan asesu fásil liu tán ba servisu públiku importante lubun ida.

Sekretária Estadu ida-ne’e sei iha funsaun hanesan atu fahe informasaun kona-bá prosesu dezenvolvimentu Timor-Leste nian hosi komunidade timoroan sira iha rai-li’ur no mobiliza komunidade timoroan sira ba promosaun Timor-Leste rai-li’ur.

Fundu ba Kombatentes

Alende ne’e KM aprova mós Projetu Dekretu-Lei kona-bá regulamentu ba Fundu Kombatentes Libertasaun Nasionál.

Diploma ida-ne’e regulamenta Fundu Kombatente Libertasaun Nasionál no estabelese modelu investimentu osan fundu nian, objetivu atu hetan rendimentu no atu asegura ninia permanénsia.

Advertisement

Fundu ida-ne’e, sei iha dotasaun inisiál US$ 1.000.000.000,00 (dolar amerikanu billaun ida) sei sai hanesan fundu autónomu no iha autonomia administrativa, finanseira no patrimoniál.

Objetivu hosi fundu ne’e mak atu finasia programa apoiu sira ba Kombatentes Libertasaun Nasionál, liuliu iha área apoiu sosiál, edukasaun, saúde, empregu, asesu ba kréditu no atividade ne’ebé hetan rendimentu.

Fundu ne’e sai mós responsavel husi pagamentu prestasaun pekuniária únika ne’ebé prevee iha Estatutu Kombatente Libertasaun Nasionál.

Atribui Direitu Alojamentu ba Militár

Projetu Dekretu-Lei ne’ebé atribui direitu alojamentu ne’ebé dignu ba militár F-FDTL iha servisu ativu no efetivu, no ba membru PNTL sira, ne’ebé, tanba razaun servisu nian, tenke muda ba atu hela iha munisípiu ne’ebé la hanesan husi ida-ne’ebé iha ninia hela-fatin abituál.

Advertisement

Direitu ida-ne’e konkretiza liuhusi instalasaun husi militár sira F-FDTL no militár FALINTIL – Forsa Defeza Timor-Leste, iha servisu ativu no efetivu, no membru sira PNTL nian ne’ebé, tanba razaun servisu nian, tenke muda ba atu hela iha munisípiu ne’ebé la hanesan husi ida-ne’ebé iha ninia hela-fatin abituál. Direitu ne’e sei konkretiza liuhusi atribuisaun uma estadu nian. Estadu bele disponibiliza uma sira ne’ebé pertense ba Estadu ka aluga uma ba ida-ne’e.

Estabelesimentu Programa Espansaun área Plantasun Kafé

Projetu Dekretu-Lei ne’ebé estabelese Programa atu estimulu ba renovasaun no expansaun área plantasaun kafé.

Konsidera importánsia agrikultura, liuliu kultura kafé, atu hadi’a kondisaun moris timoroan nian no ba dezenvolvimentu ekonómiku país, nune’e mós importánsia atu apoiu produsaun no promosaun kafé orgániku ho kualidade aas no hadi’a produsaun kafé liuhusi reabilitasaun plantasaun kafé, Governu ne’e deside atu estabelese programa apoiu ne’e.

Projetu Dekretu-Lei ida-ne’e hakarak atu estimula renovasaun plantasaun kafé, atu haluan área plantasaun kafé nian, atu aumenta produsaun anuál kafé nian no atu hasa’e rendimentu agrikultór sira nian.

Advertisement

Apoiu sira maka hanesan tuir-mai ne’e:

  • Subsídiu atu apoia renovasaun ka expansaun plantasaun kafé nian, ho valór dolar amerikanu 340 (dolar amerikanu atus tolu, haatnulu) ba ektare ida-idak plantasaun kafé nian ne’ebé renova ka kuda foun;
  • Subsídiu atu apoia ba plantasaun no tratamentu ba ai-horis protesaun ka apoia nian ba planta kafé sira, iha kafé-laran, ho valór dolar amerikanu sentavu 21 (sentavu ruanulu resin ida) ba ai-horis ida-idak ne’ebé kuda.

Projetu Dekretu-Lei ne’ebé estabelese Programa apoiu ba plantasaun Ai Parapa sira iha tasi ninin no aprova regra ezekusaun sira tuirmai ne’e:

Objetivu sira husi Dekretu-Lei ida-ne’e mak:

  • Estimula kriasaun viveiru “ai-parapa”;
  • Haluan área plantasaun ba ai parapa;
  • Kombate erozaun iha tasi ninin;
  • Hadi’a pozisaun Timor-Leste iha merkadu internasionál karbonu nia;
  • Kontribui ba afirmasaun Timor-Leste nian nu’udár destinu turístiku.

Apoiu ne’e sei konkretiza liuhusi atribuisaun subvensaun públika ida ho valór hamutuk $0,50 (sentavu limanulu) ba parapa ida-idak ne’ebé kria viveiru ka kuda.

Jornalista: Vito Salvadór

Advertisement
Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Polítika

Presiza Konstrui Fatin Própriu Atu Fasilita Fornesimentu Kombustível iha Sentrál Elétrika Hera-Betano

Published

on

Hatutan.com, (26 Marsu 24), Díli—Deklarasaun politíka bankada KHUNTO iha Parlamentu Nasionál (PN),  rekomenda bá Governu katak, presiza duni atu investe hodi konstrui fatin própriu bá fornesimentu kombustível iha Sentrál Elétrika Hera no Betano.

(more…)

Kontinua Le'e

Polítika

Deklarasaun Polítika Bankada FRETILIN: Tanbasá TL Seidauk Bele Manan Greater Sunrise

Published

on

Hatutan.com, (25 Marsu 2024), Díli– Bankada Parlamentár FRETILIN, Segunda (25/03/2024), halo deklarasaun polítika iha plenária Parlamentu Nasionál hodi aprezenta sira-nia duvida no kestiona projetu Greater Sunrise ne’ebé to’o ohin loron seidauk iha finalidade.

(more…)

Kontinua Le'e

Polítika

20-21 Abríl, Kongresu Nasionál Partidu KHUNTO Bá Da-III

Published

on

Hatutan.com, (21 Marsu 2024), Díli- Partidu Kmanek Haburas Unidade Nasionál Timoroan (KHUNTO) iha loron 20 to’o loron 21 fulan-Abríl, tinan ne’e, sei realiza kongresu nasionál bá da-III hodi halo reestruturasaun no prepara estratéjika polítika partidu hodi enfrenta dezafiu sira iha futuru.

(more…)

Kontinua Le'e

Trending