Connect with us
Pakote Ahi

Nasionál

Kona-bá Kaderneta Passaporte Rihun 150 Lakon, DJSRN Prontu bá Investigasaun

Published

on

Hatutan.com, (15 Marsu 2023), Díli-Diretór Diresaun Jerál Servisu Rejistu Notariadu (DJSRN), João Fernando Martins Borges, prontu koopera ho Ministériu Justisa bá halo investigasaun no buka tuir kaderneta passaporte rihun 150 ne’ebé deskonfia lakon iha Notariadu.

Lee Mós : Kaderneta Passaporte Rihun 150 Lakon

Diretór Diresaun Jerál Servisu Rejistu Notariadu (DJSRN) João Fernando Martins Borges. Foto/Rogério Pereira Cárceres

Iha Tersa (14/03/2023), Ministru Justisa (MJ), Tiágo Amaral Sarmento, deklara katak, deskonfia kaderneta passaporte rihun 150 mak lakon de’it. Tanba ne’e, nia komunika ona ho parte relevante sira iha Diresaun Jerál Servisu Rejistu Notariadu atu kria ekipa ida hodi halo investigasaun.

“Hanesan servidór Estadu, servidór públiku, prontu kualkér momentu, atu kontribui bá sá prosesu de’it, durante ha’u nia kna’ar hanesan servidór bá Estadu. Ha’u la halai sees,” Diretór João Fernando Martins Borges hateten hodi responde jornalista sira iha nia kna’ar fatin Colmera, Díli, Kuarta (15/03/2023).

Advertisement

Diretór DJSRN, João Fernando dehan, saida mak  Ministru Justisa Tiágo Amaral Sarmento ko’alia tiha ona bá mídia, maka nia hanesan Diretór DJSRN ne’ebé servisu  asuntu tékniku, hakarak informa katak, dezde lansamentu passaporte eletróniku iha loron 05 fulan-Maiu 2017, aserta kedas ho loron ne’ebé Indonézia, Portugal ho ONU, asina akordu 05 fulan-Maiu 1999.

“Hanesan horiseik dehan, kontratu kompañia sira ne’ebé sua-exelénsia ministru temi tiha ona, iha inísiu, iha kaderneta pasaporte rihun 150. Ha’u hanoin, jornalista sira mós asesu bá kaderneta passaporte sira ne’e. Sé kaderneta pasaporte rihun 150  ne’e lakon hotu ne’e, imposivel. Ne’e laloos, tanba durante ne’e, sidadaun sira uza,” Diretór DJSRN João Fernando Martins Borges hateten.

Iha primeira faze, loron 06 fulan-Marsu 2017, kompañia sira fornese kaderneta passaporte Timor-Leste nian hamutuk rihun 14. Segundu faze, iha fulan-Agostu 2017, hatama tán rihun 63. Terseira faze iha 2018, kompañia kompleta tán ho kaderneta rihun 73, hodi kompleta bá kaderneta rihun rihun 150.

Nia  dehan, iha prosesu ida ne’e, durante 2017 mai to’o agora, DJSRN la halo tán produsaun bá kaderneta passaporte. Klaru karak, durante pandemia Covid-19, ema la la’o. Maibé, depois Covid-19, pedidu bá kaderneta, sa’e. Públiku hatene katak, durante Covid-19, ema barak suspende nia viajen. Labele halo viajen bá rai-li’ur. Mais, uainhira TL sai tiha hosi situasaun Covid-19, ema barak halo dezlokasaun.

Tuir nia opiniaun katak buat saida mak Ministru Justisa Tiágo Amaral Sarmento koalia ne’e, tanba nia nu’udár dirijente másimu iha ministériu ida ne’e, parese iha informasaun, no nia ko’alia ona bá mídia. Maibé, parte DJSRN mós iha informasaun durante dadus ne’ebé sira iha para atu bele informa.

Advertisement

“Ami iha dadus. Ami nakloke bá mídia. Deklarasaun ida-ne’e, atu counter sua-exelénsia ministru nia informasaun horiseik. Maibé, atu informa katak, ministru nia informasaun mós, la’ós dehan kaderneta passaporte 150 ne’e lakon hotu kedas,” Diretór João Fernando Martins Borges afirma.

Kona-bá posivel kaderneta pasaporte sira lakon, diretór João dehan, nia lakohi fó komentáriu, só liuhosi prosesu investigasaun mak bele deskobre.

“Ne’e sé prosesu investigasaun mak atu hatete lakon ka lae. Maibé, hanesan diretór jerál rejistu notariadu, ami garante katak, passaporte durante ne’e la lakon,” nia afirma tan.

Tuir dadus, hahú hosi 2017, DJSRN emite ona passaporte bá Timoroan sira hamutuk rihun 16, 2018 emite pasaporte rihun 26, 2019 emite passaporte rihun 28,708, 2020 emite passaporte  rihun 11,102, 2021 emite passaporte  rihun 12,905, no 2022 emite passaporte rihun 46,362. Foin fulan-Janeiru to’o fulan-Fevereiru 2023, emite tán ona passaporte rihun 5,500.

Diretór DJSRN ne’e informa, kaderneta hirak ne’e, ninia emisaun ne’e la’o tuir siklu. Tinan lima-lima nia validade remata, no ema tenke bá renova. Bá maioridade ka labarik sira ho nia validade tinan rua (2) de’it.

Advertisement

Sé kaer bá prosedimentu internasionál, uainhira to’o iha fulan atu expire, imigrasaun sira la autoriza ona portadór bá passaporte sira, atu uza passaporte ne’ebé hela fulan-neen bá mate, la halo viajen. Padraun internasionál ne’e, aplika hanesan bá nasaun hothotu.

DJSRN sei iha passaporte rezerva sira mak hanesan, Passaporte servisu sei iha hela uitoan, númeru passaporte diplomátiku mak sei barak. Ida baibain ka passaporte komún rezerva de’it bá ema moras sira, tuir orientasaun hosi Ministru Justisa.

“Ha’u la halo estatementu ida ne’e, labele husu ha’u. Maibé, sua-exelénsia mós la dehan katak, 150 mill kaderneta lakon, lae. Ne’e, ita-boot sira, públiku bele hatene hotu, sé rihun 150 lakon hotu, signifika katak, durante ne’e, ema la halo viajen ho ema rihun 150,” João hateten.

Tuir nia, Timoroan barak halo viájen bá estranjeiru ho passaporte Timor nian, tanba ne’e, nia  mós la fiar, ministru atu dehan katak, kaderneta rihun 150 ne’e lakon.

Kona-bá númeru kaderneta passaporte ne’ebé sei rezeva, DJSRN João klarifika katak, iha 2017 iha hela periodu tranzisaun. Tanba ne’e mak, sira sei konfirma emisaun passaporte iha 2017.

Advertisement

Periodu tranzisaun tanba, DJSRN iha hela sistema passaporte tuan, mai passaporte foun. Ida ne’e mak nia númeru ne’e sei iha diferensa iha ne’ebá, mais diresaun jerál servisu rejistu notariadu sei halo ezersísiu, oin-nusá mak bele hetan sertu bá númeru ida-ne’e.

“Passaporte rezerva bá ema moras, durante ne’e la’o hela. Foin lalais ne’e iha 400, mais agora menus ona, tanba ema moras barak la halimar. Mais ha’u seidauk iha numeru sertu bá ida ne’e,” informa diretór João.

Kona-bá deklarasaun ministru Tiágo Amaral nian, karik falta komunikasaun entre DJSRN, diretór João Borges dehan, durante ne’e, sira-nia komunikasaun la’o hela. Biar nune’e, parte DJSRN iha ona komunikasaun ho ministru, atu buka solusaun bá problema passaporte ne’ebé oras ne’e laiha, hodi atende sidadaun sira ne’ebé oras ne’e mós presiza hela, liu-liu bá eskola no balu hakarak buka moris iha rai-li’ur.

Totál kaderneta passaporte Timor ne’ebé maka agora DJSRN fó sai bá públiku hosi tipu hothotu, hamutuk rihun 147,584 emite ona bá Timoroan sira.

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres

Advertisement

 

Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Nasionál

Papél Mídia Importante Hodi Kontribui bá Prezerva Memória Pasadu

Published

on

Hatutan.com, (24 Abríl 2024), Díli-Centro Nacional CHEGA! Institutu Públiku (CNC, I.P) konsidera mídia ka jornalista sira-nini papél importante tebes atu bele halo kobertura kona-bá akontesimentu sira istóriku hodi bele kontribui bá prezerva memória sira pasadu nian.

(more…)

Kontinua Le'e

Nasionál

Posibilidade Governu Aprezenta Kandidatu Foun Komisáriu CAC

Published

on

Hatutan.com, (23 Abríl 2024), Díli– Vise-Ministru Asuntu Parlamentár,  Áderito da Costa Hugo, informa proposta Lei, 2ª alterasaun bá Lei n°8/2009, 15 de jullu kona-bá Komisaun Anti-Korrupsaun (CAC siglá portugés), aprova  final global ona iha Parlamentu Nasionál iha loron 22 fulan-Abríl,  ho nune’e, Governu sei haree fali timoroan feto ka mane ne’ebé prenxe rekizitu hodi kandidatu  bá komisáriu CAC atu aprezenta bá Parlamentu Nasionál hodi hakat bá eleisaun.

(more…)

Kontinua Le'e

Nasionál

Eviksaun, Rede bá Rai Hato’o Ejizénsia 11 bá Governu

Published

on

Hatutan.com, (22 Abríl 2024), Díli— Rede bá Rai (RbR) hato’o ejizénsia 11 bá IX Governu Konstitusionál liuliu bá Sekretáriu Estadu Asuntu Toponímia no Organizasaun Urbana (SEATOU), Germano Santa Brites Dias, atu bele konsidera durante prosesu eviksaun bá komunidade ne’ebé okupa rai Estadu iha kapitál Díli.

(more…)

Kontinua Le'e

Trending