Connect with us
Pakote Ahi

Polítika

Membru PN Lejislatura Dalimak Haloot Sasán

Published

on

Hatutan.com, (19 Juñu 2023), Díli-Parlamentu Nasionál (PN), Segunda (19/06/2023), konklui ona mandatu lejislatura dalimak nian. Nune’e, Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN), Aniceto Longuinhos Guterres Lopes, aviza no husu deputadu sira haloot dadauk ona sasán hosi ida-idak nia meza.

Lee Mós : CNRT-PD Forma IX Governu, Xanana: Tenke Servisu Makas

Plenária Parlamentu Nasionál Lejislatura Dalimak. Foto/Média PN.

“Antes atu termina, ha’u hosi meza, husu favór bá destintu deputadu sira, favór, koolabora ho tékniku sira, funsionáriu sira, dixiplina bá hadi’a, la’ós hamoos, favór, meza sira ne’e, dokumentu sira ne’ebé sei butuk ne’e, favór evakua bá, tau iha fatin ruma, no sé presiza ajuda, husu ajuda tékniku sira  no funsionáriu sira para atu ajuda halo evakuasaun bá dokumentu sira. Ita sei iha tempu aban, dia 20, bainrua dia 21, para atu ordena sasán sira ne’e hotu, bá loron  22 fulan Juñu nee,” PPN Aniceto Guterres deklara iha plenária ikus lejislatura dalimak nian, Segunda (19/06/2023).

Deklarasaun Bankada Sira

Advertisement

Iha mandatu ikus lejislatura dalimak nian ne’e, kada bankada parlamentár hato’o mós ida-idak ninia intervensaun mak hanesan tuir mai;   

Bandaka Partidu Demokrátiku (PD)

Deputadu Mariano Asanami Sabino hosi Bankada PD hateten, PD hamrik ho nia prinsipiu katak, “bá ó Timor maubere oan prontu servi”. Tanba ne’e, iha situasaun sira ne’ebé difísil, durante tinan-lima nia laran, bainhira PD ho FRETILIN nia ukun, monu iha dalan klaran, tanba la priénxe maiória Parlamentár.

Hosi ne’ebá PD hamriik fila-fali ho postura polítika ne’ebé diferente tebes nu’udár opozisaun fó a-favór bá orsamentu Estadu no programa hotu ne’ebé mak aprezenta hosi partidu koligasaun PLP, KHUNTO ho CNRT.

Bainhira iha situasaun ne’ebé difísil, iha mudansa AMP monu, PD nafatin hamriik fila-fali ho kultura kontínua fó a-favór bá Orsamentu Jerál Estadu (OJE), no programa governu nian ne’ebé mak viabiliza hosi Plataforma sira.

Advertisement

Assanami deklara bá povu tomak ne’ebé fó ona konfiansa bá PD ne’ebé sira na’in-5 tuur iha PN, no politika ida ne’e sira foti, tanba TL iha situasaun ne’ebé difísil, uainhira nia rasik deklara iha PN katak, orsamentu nu’udár ran estadu, tanba ne’e labele hapara ran, atu ran kontinua halai.

Iha altura ne’ebá, situasaun tolu ne’ebé difísil, kríze ekonómia globál, nomís kríze pandémia ne’eebé mosu, inklui kríze politika ne’ebé sira rasik mak ko’alia.

Ho razaun tolu ne’e maka, PD nia pozisaun ne’ebé la tama governu, maibé fó ninia votus bá programa nomós orsamentu, bá buat ki’ik ida ne’ebé PD halo mós ho responsábilidade. Maibé, hatudu bá oin Parlamentu tenke sai fatin konsentrasaun ideia, iha elisaun tenke iha ida manán no ida tenke lakon no balun la liu barreira, maibé maske kadeira ida ka rua de’it iha PN mós, nia reprezenta povu.

Bankada CNRT

Xefe Bankada CNRT, Deputadu Duarte Nunes, halo refelesaun oituan bá iha períodu tinan-lima iha lejislatura dalimak nian. Tuir nia, senáriu sira ne’ebé mak mosu, períodu ida ne’ebé mak triste tebes bá CNRT, tanba sira ho situasaun ida ne’ebé mak dala-ruma bele hanoin katak, planeadu karik. Maibé, CNRT hanesan partidu ne’ebé hetan konsekuensia boot iha períodu tinan-lima nia  laran, hahú hosi Prezidente Repúblika, Francisco Guterres “Lú-Olo” la fó posse bá membru governu hosi CNRT, no situasaun hahú dada to’o AMP fahe-malu.

Advertisement

“Ho situasaun ne’e ami aprende sai opozisaun iha buat barak sai esperiénsia ida bá ami nia partidu, oinsá mak atu sai opozisaun ida ne’ebé di’ak no ida ne’ebé mak forte hodi halo balansu ho apoiu Governu nian,” Duarte Nunes hateten.

Ho situsaun sira ne’e, lori CNRT hola konkluzaun katak, iha buat ruma seidauk loos iha Parlamentu, la haluha bá nasaun, tán ne’e, PN presija hadi’a, tanba haree bá situasaun sira ne’ebé mak mosu iha PN, hafoin, mosu Governu Ai-tonka, depois laiha programa.

“Buat sira ne’ebé halo iha tinan-lima (5), 2018-2023 ne’e nakonu ho asaun barak ne’ebé la kontribui para atu dezenvolve demokrasia iha rai ne’e, hanoin ida-ne’e sai reflesaun no mós esperensia ida ne’ebé ita tenke aprende hosi hanoin ruma, bá oin ita kontribui hodi jerasaun foun mai bele kontínua lori nasaun ne’e bá oin,”  Duarte Nunes tenik.

Bankada KHUNTO

Membru PN hosi Bankada KHUNTO, Luis Roberto hateten, KHUNTO tama iha PN iha V lejislatura ho kadeira-lima ()5 hetan atmosfera  lubuk ida, no mós hetan mér no moruk iha PN, liu-liu iha nasaun demokrásia ida.

Advertisement

KHUNTO ezije nafatin oinsá rai ne’e bele la’o ho di’ak mak presiza atu hadi’a buat ruma, Bankada KHUNTO apresiza bá partidu politíku hotu-hotu, biar iha tempu pasadu sira hakilar malu, husu hapara ona ho ida ne’e.

“Bá lejislatura foun ne’ebé mai ita hakarak atu hanoin buat neebe foun, hodi hadi’a ita nia rai ne’ebé ba futuru ho di’ak, atu ita nia povu ne’e bele moris hakmatek lívre, saudável no nakonu ho edukativu ida ne’e mak importante,” Luis Roberto fó hanoin.

Bankada Frenti-Mudança

Tuir Xefe Bankada Frenti-Mudança, Deputada Isabel Ximens agrades bá Maromak, tanba durante iha mandatu, bele halo kna’ar hotu-hotu la’o ho di’ak, no mós bá uma horik idak-idak nian.

Deputada ne’e, agradese bá kolega deputadu sira lejislatura dalimak nian ne’ebé hamutuk hahú iha tinan-lima bá kotuk, hala’o jornada iha uma-fukun PN, liu-liu bá deputadu sira ne’ebé marka espesial liu bá nia.

Advertisement

“Primeriu mak Deputadu Arão Noe nu’udár figura ida ne’ebé ha’u hetan hanesan figura aman ida ne’ebe hatudu nia ezemplu lideransa, no hatudu nia figura extra-ordinária sempre ho hanoin  nakloke tetu no sukat ho nia fuan-boot no deside ho nia fuan-boot bá interese komun povu nian,” Deputada Isabel Ximenes subliña.

Deklarasaun PPN Aniceto Guterres

Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN), Aniceto Longuinhos Guterres Lopes.

PPN Aniceto Guterres dehan, nia aprende sai líder iha situasaun ne’ebé krítiku no la-fásil, liuhosi ninia lideransa, durante tinan ikus ne’e. Bá  deputadu sira ne’ebé re-eleitu hodi bele kaer nafatin sira hotu nia mandatu ne’ebé halo ona iha tinan lima bá kotuk.

“Agora, ikus liu, antes ha’u taka sesaun plenária ida ne’e, bankadas parlamentáres hotu, ohin, halo ona intervensaun despedida bá kinta-lejislatura, hosi meza¸ha’u laiha buat ida atu hato’o. Iha primeira reuniaun iha sexta-lejislatura, ha’u sei hato’o ha’u nia intervensaun ikus liu, antes de halo transfénsia meza bá sexta-lejislatura. Tanba ne’e, bá ohin, ha’u sei la koalia buat ida,” Aniceto Guterres tenik.

Maske nune’e, PPN Aniecto dehan, mandatu lejislatura dalimak nian bele termina ona ohin, maibé, lejislatura loloos ne’e sei konklui bainhira lejislatura foun inisia iha Kuarta (22/06/2023).

“Entaun, ha’u deklara ensera ultima reuniaun plenária kinta-lajislatura nian,” tenik Aniceto Guterres.

Advertisement

PD Promete Entrega Fila Karreta Prado

Membru PN balun iha Lejislatura Dalimak nian entrega ona karreta. Foto/Elio dos Santos da Costa

Partidu Demokrátiku (PD), liuhosi Mariano “Assanami” Sabino Lopes, ‘promote’ ona katak, iha tempu badak, sei entrega fila karreta prado bá Parlamentu Nasionál (PN),  Kuarta (21/06/2023).

“Sira ne’ebé iha, ha’u ko’alia tiha ona ho sira. Ohin, foin mandatu hotu, ne’ebé, hotu loloos ne’e iha loron  21 fulan-Juñu ne’e, tanba iha loron 22 fulan-Juñu mak foin iha parlamentu foun. Sé mak hakarak entrega karreta entrega ona,” Prezidente PD, Mariano “Assanami” Sabino Lopes, hateten.

Assanami sei fó orientasaun bá Deputadu sira na’in-lima (5) hosi PBankada D nian atu entrega fila kareta hirak ne’e, molok inisia mandatu Lejislatura daneen  nian, iha Kuarta (22/06/2023).

“Ne’e, tenke fó fila. Ne’e laiha razaun. Laiha PD ida hodi fali karreta ne’e bá leilaun. Ne’e, ha’u orienta kedan. Laiha!, kareta fó fila, no labele halimar sasán estadu nian,”  Assanami afirma.

Antigu  Deputadu iha Lejislatura Dahuluk ne’e haktuir, uluk uainhira situasaun sei difísil, saláriu ki’ik, maibé, sira bele la’o, no servisu mós la’o nafatin. Sira iha karreta ne’ebé mak pull.

Advertisement

“Sé saida, ida mak ne’e, simplifika parlamentu, simplifika Governu, lalika uza karreta ofisial. Kareta governu, kareta parlamentu rai, iha pull de’it. Kuandu ita sai, mak ita uza. Ó bá Bairo Pité, ó mai iha ne’e, ó presiza Prado foun ida tula la’o, no tenke seguransa iha kotuk hotu, no ó mak tenke halai lalais liu, tanba ó mak urjente liu, ema seluk la urjente,” Assanami afirma tan.

Assanami dehan, estrada ne’e, estrada públiku, ema hotu nian, la’ós estrada ministru ida nian. Maibé, nia dehan, deklarasaun ida ne’e, nia deklara nu’udár ninia aan rasik, la hanesan prezidente partidu, ka la’ós hanesan lider prezidente ne’ebé mak agora atu halo koligasaun.

Iha Tersa (13/06/2023), Deputadu hosi bankada FRETILIN, Luis Oliveira, ho voluntáriamente entrega uluk ona ninia karreta ne’eb’e durante ne’e nia utiliza hanesan reprezentante povu nian iha uma-fukun PN.

Iha Kinta (15/06/2023), deputadu José Agostinho Sequeira “Somotxo” hosi Bankada FRETILIN, entrega mós nkarreta e’ebé mak durante uza, hodi hala’o kna’ar reprezenta povu iha Uma-fukun PN.

Iha Segunda (19/06/2023), Deputadu hosi Bankada KHUNTO, António Verdial, entrega tán ona mós ninia karreta rua ne’ebé durante ne’e nia rasik utiliza.

Advertisement

Hatutan.com esforsu halo konfirmasaun ho Sekretariu Jerál Parlamentu Nasionál, Adelino Afonso, kona-bá oinsá prosesu no koornedasaun entre sekretariadu PN ho deputadu no deputada sira ne’ebé mak to’o oras ne’e seidauk enterga sira-nia karreta, maibé  rejeita atu fó informasaun liga ho asuntu karreta prado, tanba tuir nia, seidauk tempu.

 Jornalista: Rogério Pereira Cárceres

 

Advertisement
Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Polítika

TL-ONU Kontinua Diskute Programa Prioridade Sira Ne’ebé Reflete ho ODS

Published

on

Hatutan.com, (26 Abríl 2024), Díli- Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão kontinua diskute ho Sekretáriu Jerál Adjuntu ONU nu’udar mós Diretór Rejionál bá Asuntu Asia Pasífiku bá Sekretáriu Koordenasaun Dezenvolvimentu,  David McLachlan, hodi ko’alia kona-ba prioridade sira iha saúde, edukasaun, inklui kona-bá podér turizmu no ekonomia  verde no ekonomia kor-azúl bá futuru Timor-Leste nian ne’ebé reflete ho Objetivu Dezenvolvimentu Sustentavel (ODS).

(more…)

Kontinua Le'e

Polítika

Semana oin, PN Submete Redasaun Fínal Proposta Alterasaun Lei CAC bá Prezidente Repúblika

Published

on

Hatutan.com, (26 Abríl 2024), Díli—Komisaun A Parlamentu Nasionál (PN) ne’ebé trata asuntu Lejizlasaun no Justisa, halo ona pareser no redasaun final bá proposta Lei, 2ª alterasaun bá Lei n°8/2009, 15 de Jullu kona-bá Komisaun Anti-Korrupsaun (CAC siglá portugés).  Nune’e, semana oin, sei submete redasaun final bá Prezidente Repúblika atu promulga.

(more…)

Kontinua Le'e

Polítika

SEATOU Halo Evikasaun Tanba Simu Orden

Published

on

Hatutan.com, (25 Abríl 2024), Díli- Sekretáriu Jerál Partidu FRETILIN, Mari Alkatiri hateten evokasaun ne’ebé mak Sekretáriu Estadu Asuntu Toponímia  no Organizasaun Urbana (SEATOU), Germano Santa Brites Dias, halo bá abitante sira ne’ebé okupa espasu públiku no rai Estadu tanba hetan orden.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending