Connect with us
Pakote Ahi

Nasionál

Tinan Ida-resin Ona, Manutensaun Ró NRTL Kay Rala Xanana Seidauk Finaliza

Published

on

Hatutan.com, (08 Novembru 2023), Díli-Tinan ida-resin ona, hosi fulan-Maiu 2022 to’o  Novembru 2023,  manutensaun  Ró NRTL Kay Rala Xanana seidauk finaliza.

Ró NRTL Kay Rala Xanana atraka hela iha Portu Díli. Foto/Cipriano Kolo

Ró ne’ebé apoiu hosi Estadu Xina iha tinan hirak liubá entrega ona bá Polísia Nasionál Timor-Leste  (PNTL), Unidade Polísia Marítima (UPM), atu fasilita halo kontrolu riku-soin sira iha tasi Timor.

Ró ne’e aat no presiza duni halo manutensaun, nune’e tuir informasaun katak, Komandu Jerál PNTL liuhosi Aprovizionamentu Kuartél Jerál PNTL estabelese kontratu ho kompañia Crown ne’ebé sósiu hosi Timoroan ida ho Edwin nu’udár na’in bá kompañia Bravo Internasionál no ho nia alin-rasik.

Informasaun ne’ebé Hatutan.com rekolla katak montante orsamentu iha kontratu bá manutensaun ró NRTL Kay Rala Xanana ne’e purvolta rihun $100.

Advertisement

Komandante Unidade Polísia Marítima (UPM), Superintendente Polísia Eugénio Pereira ne’ebé Hatutan.com konfirma iha nia servisu fatin, Segunda (06/11/2023), hateten progresu manutensaun bá Ró NRTL Kay Rala Xanana, to’o oras ne’e seidauk  finaliza no  parte UPM ladún hatene tanba prosesu sira aprovizionamentu nian bá ró ne’e kabe bá kompeténsia Komandu Jerál  PNTL.

“Ha’u só apenas aprezenta proposta haruka bá iha komandante jerál PNTL, depois komandante jerál despaxa bá iha sira parte Finansas, Lojístika no Aprovizionamentu, para haree ninia prosesu ne’e, la’o oinsá. Kona-bá iha ninia tempu, ka kona-bá iha ninia sistema sira ne’e hotu. Agora, UPM hanesan ajénsia ne’ebé mak na’in bá duni ró ne’e,” Komandante UPM, Superintendente Polísia Eugénio Pereira hateten.

Komandante Eugénio Pereira dehan, prosesu tomak kona-bá manutensaun bá ró UPM ne’e, regulariza hotu iha kontratu, no konsekuénsia sira bá iha ninia atrazu, ka tuir tempu ne’ebé maka termina ona iha kontratu laran, no ne’e depende bá iha PNTL ninia regra sira, ka prosedimentu bá iha ezekusaun orsamentu ne’ebé maka regulariza iha kontratu ne’e rasik.

Tanba ne’e, kompeténsia sira tomak iha prosesu Aprovizionamentu nian, komandu jerál mak hatene. UPM hanesan ajénsia, dezde prinsípiu, uainhira hahú manutensaun bá ró ne’e, orienta kedas ona ninia tékniku sira hodi bele halo akompañamentu servisu sira ne’ebé kompañia halo.

Komandante UPM, Superintendente Polísia Eugénio Pereira. Foto/Tome da Silva

“Ne’e-duni, iha UPM iha nia rekursu, pesoál ne’ebé maka molok ne’e halo ona kontratu, ami ho pesoál tékniku, ne’ebé mak iha koñesimentu kona-bá ró, no ami halo kedas ami-ninia kolokasaun iha ne’ebá para bele akompaña besik liután kona-bá iha ninia servisu. Alende ita atu haree kona-bá iha kualidade sasán sira ne’ebé maka sira lori mai, no mós ho sira-nia kualidade servisu ne’e. Ne’ebé, téknikamente, hosi parte ajénsia ka hosi UPM, ami forma ekipa,” Eugénio Pereira hateten.

Ekipa sira ne’ebé UPM forma, kompostu hosi pesoál tékniku  sira, kapitaun ró nian rasik, komandante kompañia, ho adjuntu, ne’ebé maka hanesan ekipa tékniku, sempre halo monitorizasaun no akompaña hodi bele identifika sasán sira ne’ebé maka kompañia lori bá, no mós atu bele haree iha sira-ninian kualidade para depois iha ninia koordenasaun, ho kompañia ne’ebé mak halo.

Advertisement

Bainhira iha monitorizasaun ne’e maka, mosu situasaun ruma ne’ebé maka UPM hetan, karik la merese, maka UPM sei aprezenta bá kompañia, atu bele haree fila-fali, ka sira informa bá iha parte komandu jerál PNTL.

“Enkuantu iha sasán balun  konforme hosi parte tékniku sira haree, karik, ida ne’e la merese, sira sei halo kedas sira nia koordenasaun ho kompañia ne’ebé maka halo nia servisu para depois atu bele haree ninia sasán sira ne’ebé maka iha duni ninia kualidade, atu bele tau,” tenik nia.

Kona-bá kondisaun ró nian, saida mak durante avaria ka aat, Komandante Eugénio Pereira informa, iha ninia prosesu ne’ebé mak sira aprezenta, ida ne’e mais tékniku liu, no mós atu haree kona-bá ró ninia lolon (body) sira, ne’ebé mak hetan pankada tanba laloran, depois nia kose iha portu.

Progresu fíziku bá manutensaun ró ne’e, konforma informasaun hosi tékniku sira bá komandante UPM, oras ne’e atinje ona 50%.

“Konforme ha’u nia ekipa tékniku sira aprezenta daudaun, pur-volta de atinje ona 50% até 70%. Ne’ebé, ita sei akompaña nafatin ninia andamentu bá iha progresu ne’e rasik,” nia tenik.

Advertisement

Hatán kona-bá tuir akompañamentu UPM nian, no tuir mós períodu manutensaun iha kontratu ne’ebé karik UPM asesu, to’o bainhira mak ró ne’e sei finaliza, komandante Eugénio Pereia, hatán de’it katak, ida-ne’e depende de’it bá iha ninia faze manutensaun, ka data ne’ebé maka termina ona iha ninia lei orsamentu bá iha ezekusaun orsamentu 2023 nian.

Alende ne’e, depende mós bá iha kompañia ninia servisu, no klaru katak, bainhira parte lojístika nasionál no aprovizionamentu PNTL nian, sira mak sei notifika, karik iha ninia situasaun balu mak karik, dala-ruma la tuir nia kontratu.

La Halo Docking

Tinta bá besi ho marka al-tex pinta ró NRTL Kay Rala Xanana. Foto/Tome da Silva

Hatán kona-bá tanba sá mak prosesu manutensaun bá Ró NRTL Kay Rala  Xanana la halo docking ka la hasa’e bá rai-maran, komandante UPM ne’e dehan, primeiru, tenke realístiku. Ko’alia kona-bá iha doka ninian, realidade oras ne’e dadaluk, Timor-Leste seidauk iha.

Komandante Eugénio dehan, só Instituisaun FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL), Komponente Naval mak iha duni, maibé nia mós ladún entende lokalizasaun bá iha fatin doka nian ne’e iha ne’ebé.

“Mais, iha parte ida mós, ita tenke-ser haree bá iha ninia prosesu kontratu ne’ebé mak iha, ne’e, depende bá iha kontratu ne’e prevee bá iha doka nian ka lae. Tanba ne’e, tenke-ser iha mós ninia dokumentu ketak ida para atu haree. Ami sempre aprezenta situasaun sira ne’e hotu bá komandu no depois, estratéjikamente, oinsá komandu bele deside hodi responde bá ami nia proposta sira,” Eugénio Pereira informa.

Advertisement

Kona-bá oinsá mak UPM bele garante katak manutensaun ró ne’e iha duni ninia kualidade no dura bá tempu naruk, komandante Eugénio Periera, dehan, tenke konsiente, situasaun ne’e real, realístiku ho kondisaun ró nian. Kuaze tinan barak nia laran ona, la halo doki. Ida ne’e tanba depende mós bá iha kuantidade hosi orsamentu ne’ebé prevee bá atu hadi’a ró ne’e.

“No ida ne’e mak situasaun ida  sai preokupasaun mós bá ami UPM. Tanba ita presiza kumpre bá iha regra ne’ebé mak hosi IMO (international maritime organisation), iha ne’ebá ne’e, sira regula kona-bá iha nia konfisoins ne’ebé maka merese atu halo ninia navegasaun bá ró sira.”

Tuir regra sira mak regula iha IMO nian, ne’ebé Timor-Leste rasik mós sai ona membru, no Estadu RDTL ratifikadu, katak, kada períodu tinan-tolu tenke halo manutensaun jerál bá ró ida. Agora, la kumpre, no ne’e depende bá konfisoins iha rai-laran, haree ho orsamentu mós, no nesesariamente, ida ne’e, loloos tenke kumpri.

Nia hatutan, UPM hato’o beibeik situasaun sira ne’e hotu bá iha komandu jerál PNTL, tanba foti desizaun bá situasaun sira-ne’e la’ós UPM.

Deskonfia Pinta Uza  Besi Nian al-tex

Advertisement

Ró NRTL Kay Rala Xanana pinta ho tinta besi Al-tex. Foto/Tome da Silva

Komandante UPM, Superintendente Polísia Eugénio Pereira, konfirma katak, iha prosesu tomak manutensaun bá Ró NRTL Kay Rala Xanana ne’e, tékniku sira uza duni tinta  bá besi nian ho marka al-tex mak hodi pinta bá iha ró ne’e ninia lolon sira.

“Tinta al-tex besi nia duni. Dezde uza tinta besi nian. Ró ne’e halo besi nian, la’ós halo fali ho ai. Sé tinta ró ai, uza tinta ai. Sé ró besi, uza tinta besi nian. Ne’e laiha dúvida, ema tékniku sira hatene,” Komandante  UPM Eugénio Pereira konfirma.

UPM Kontinua Monitoriza

Komandante UPM ne’e promete katak, sira sei halo nafatin monitorizasaun bá prosesu manutensaun tomak ró ne’e nian to’o finál. Tanba UPM iha rasik ninia pesoál tékniku sira atu akompaña prosesu ne’e tomak.

Iha Tersa (31/10/2023), Hatutan.com liuhosi telefone, kontakta direta bá, Xefe Operasaun UPM nian, Inspetór Xefe Polísia Câncio de Jesus, atu fasilita hela númeru kontaktu na’in bá kompañia kontraktor nian, atu bele hasoru no entrevista, nune’e bele halo balansu liután informasaun sira. Infelizmente, Komandante Operasaun UPM ne’e  hatán katak, “ita-boot sira ne’e hanesan fali CAC (Comissão Anti Corrupção), ne’e mak kontaktu la para ne’e, keta iha  kazu ruma sériu karik,” komandante Câncio, responde bá Hatutan.com iha tempu ne’ebá.

Hafoin selebrasaun loron nasionál feto iha Sentru Formasaun Polísia ka Akadémia PNTL nian iha Comoro-Dili, Tersa (07/11/2023), Hatutan.com konfirma ona mós ho Xefe Administrasaun jerál PNTL, Superintendente Xefe Polísia Natércia Eufrásia Martins Soares, kona-bá prosesu sira administrasaun nian bá manutensaun ró ne’e, hatán katak, asuntu sira nune’e parte komandu mak bele ko’alia direta.

Advertisement

Na’in bá Kompañia Lakohi Fó Komentáriu

Edwin, na’in bá empreza Bravo Internasionál ne’ebé deskunfia sosiu bá empreza Crown ne’ebé halo manutnesaun bá Ró NRTL Kay Rala Xanana. Foto/Tome da Silva

Iha Segunda (06/11/2023), tuku 11:46, Hatutan.com, tenta ona atu halo konfirmasaun direta asuntu kona-bá manutensaun Ró NRTL Kay Rala Xanan ne’e ho kompañia kontraktor ka na’in bá Kompañia Bravo Internasionál Edwin nu’udár mós sósiu bá kompañia Crown iha área Acait, Suku Gricenford, Postu Administrativu Na’in-Feto, Díli, maibé Edwin nia alin mane ida informa katak, ninia maun sira pasa hela ferias iha Surbaya-Indonézia no iha loron 07 fulan-Novembru 2023 mak foin to’o Dili-Timor-Leste.

Iha Tersa (07/11/2023), hale’u tuku 10:00 dadeer, Hatutan.com, bá dala-ida tán iha Acait,  atu bele entrevista asuntu ne’e ho na’in bá kompañia Crown. Maibé, Edwin nia alin mane ne’e, nafatin informa bá Hatutan.com katak, nia maun sira iha ona dalan, Bali mai Díli.

Iha loron ne’ebá, Edwin nia alin mane ne’e, informa mós bá Hatutan.com katak, nia hato’o tiha ona pedidu ka asuntu entrevista ne’e bá nia maun Edwin, liuhosi mensajen WhatsApp, no disponivel atu fó informasaun bainhira to’o  hikas ona iha Timor-Leste.

Iha Tersa loro-kraik ne’e duni, tuku 16:25, Hatutan.com bá dala-tolu iha Acait, no Edwin nia alin  hatán katak, nia maun sira to’o ona Díli, maibé sai  bá hela enkontru ho komandante sira UPM nian to’o fali kalan.

Iha Kuarta, 08 fulan-Novembru 2023, tuku 08: 45, Hatutan.com bá tán iha Acait, atu bele hasoru Edwin, hodi halo entrevista. Maske nune’e, Edwin nia alin mane ne’e responde katak, nia maun isin sei kolen no la konfortavel ko’alia ho jornalista Hatutan.com. Ho nune’e, Edwin nia alin mane ne’e husu atu Hatutan.com, bele karik, tuku 11:00  Otl, bá fali, hodi hasoru nia maun, tanba isin sei kolen.

Advertisement

Hatutan.com mós fila, no bá fali Acait iha tuku 14:15 Otl. To’o iha ne’ebá, Na’in bá kompañia kontratór. Nune’e, staff sira ne’ebé servisu hein hela loja iha Acait, ida mak tama duni bá bolu sira-nia patraun Edwin.

Bainhira sai mai, Edwin, halo finje la hatene no husu fali bá jornalista Hatutan.com katak, “Ita-boot sira hetan informasaun hosi sé no hosi ne’ebé mak dehan Bravo Internasional ka kompañia Crown mak halo manutensaun bá ró UPM ne’e?,” Edwin, hateten bá Hatutan.com iha ninia Loja Bravo International iha área Acait-Díli, Kuarta (08/11/2023).

Ró NRTL Kay Rala Xanana atraka hela iha Portu Díli. Foto/Cipriano Kolo

Biar nune’e, Jornalista Hatutan.com mós nafatin husu bá Edwin kona-bá oinsá progresu manutensaun bá ró ne’e, nia hatán katak, nia ladún hatene, tanba, horiseik (07/11), foin fila hosi Indonézia. Maibé, nia mós planu hela atu bá haree direta kondisaun ró ne’ebé oras ne’e tékniku sira halo hela manutensaun iha tasi-laran.

Maske Edwin, finje la hatene kona-bá kompañia ida ne’ebé mak oras ne’e daudaun halo hela manutensaun bá ró NRTL Kay Rala Xanana ne’e, maibé, bainhira Hatutan,com husu fali kona-bá to’o oras ne’e, parte na’in bá Ró ne’e alias Governu halo ona pagamentu ruma bá kompañia ka seidauk, Edwin hatán “agora laiha, seidauk selu ida. Porsentu ida de’it mós Governu seidauk selu,” Edwin deklara, no la’o fila kotuk daudauk bá jornalista Hatutan.com.

Iha sorin seluk, Hatutan.com, konfirma ona mós ho Ministru Interiór (MI), Francisco da Costa Guterres, kona-bá prosesu manutensaun bá Ró NRTL Kay Rala Xanana, mak oras ne’e kompañia kontratór hala’o hela iha tasi-laran, Portu Díli nian, Governante ne’e hatán katak, nia la hatene, tanba presiza atu tun bá haree direta kondisaun ró ne’e oinsá.

“Manutensaun ró ne’e, ha’u la hatene. Depois mak ita ko’alia. Ha’u komu seidauk haree didi’ak, depois mak ha’u haree fali,” Ministru Francisco da Costa Guterres, hatán bá Hatutan.com, hafoin partisipa iha sorumutuk konsellu Ministru sira-nian, Kuarta (08/11/2023), iha Palásiu Governu, Díli,

Advertisement

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres

 

Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Nasionál

Sei Foti Hotu Veíkulu Estadu Ne’ebé Estasiona iha Kargu Xefia Sira-Nia Uma

Published

on

Hatutan.com, (26 Abríl 2024), Díli-Ekipa fiskalizasaun konjunta sei bá foti obrigatóriu veíkulu (karreta ho motór)  Estadu nian ne’ebé durante ne’e estasiona iha utilizadór sira-nia rezidénsia privadu.

(more…)

Kontinua Le'e

Nasionál

Papél Mídia Importante Hodi Kontribui bá Prezerva Memória Pasadu

Published

on

Hatutan.com, (24 Abríl 2024), Díli-Centro Nacional CHEGA! Institutu Públiku (CNC, I.P) konsidera mídia ka jornalista sira-nini papél importante tebes atu bele halo kobertura kona-bá akontesimentu sira istóriku hodi bele kontribui bá prezerva memória sira pasadu nian.

(more…)

Kontinua Le'e

Nasionál

Posibilidade Governu Aprezenta Kandidatu Foun Komisáriu CAC

Published

on

Hatutan.com, (23 Abríl 2024), Díli– Vise-Ministru Asuntu Parlamentár,  Áderito da Costa Hugo, informa proposta Lei, 2ª alterasaun bá Lei n°8/2009, 15 de jullu kona-bá Komisaun Anti-Korrupsaun (CAC siglá portugés), aprova  final global ona iha Parlamentu Nasionál iha loron 22 fulan-Abríl,  ho nune’e, Governu sei haree fali timoroan feto ka mane ne’ebé prenxe rekizitu hodi kandidatu  bá komisáriu CAC atu aprezenta bá Parlamentu Nasionál hodi hakat bá eleisaun.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending