Hatutan.com, (27 Maiu 2024), Díli—Tuir dadus hosi Autoridade Protesaun Civil (APC), durante semana ida nia laran hahú hosi loron 21 to’o 27 fulan ne’e, dezastre naturál hamate ema ida no mós estraga uma hamutuk hitu iha munisípiu ne’ebé la hanesan inklui totál númeru família afetadu hamutuk 33.
![](https://www.hatutan.com/wp-content/uploads/2024/03/Uma-300x225.jpeg)
Uma hetan estragu kauza hosi udan-anin boot iha teritóriu nasional. Foto/APC
Munisípiu sira ne’ebé afeta bá dezastre naturál mak hanesan Aileu anin sobu uma ida, Bobonaro anin sobu uma ida no ahi han uma ida, iha Lautém anin sobu uma rua ho ahi han uma ida, Manufahi bee sa’e uma ida no ema ida lakon vida.
Lee Mós: Dezastre Naturál Hamate Ema Na’in-rua, Ualu Kanek no Estraga Uma 410 iha Territóriu Nasionál
Deskrisaun akontesimentu munisipiu Aileu, Pastu Remexio, Suku tulutaguco, Aldota Aikurus, iha loron 19 maiu 2024 akontese anin sobu komunidade nia uma 1. Dadus hosi suku ne’e ekipa turnu III rejista iha loron 19 maiu 2024.
Munisipiu Bobonaro, postu Maliana, suku Tapo-Memo, aldeia Pipgalag2, iha loron 20 Maiu 2024 akontese anin sobu komunidade nia uma ida. Dadus hosi suku ne’e ekipa turnu III rejista iha loron 22 Maiu 2024.
Iha Suku Ritabou, aldeia Diruaben, iha loron 23 Maiu 2024 akontese ahi han komunidade nia uma ida. Dadus hosi suku ne’e ekipa turnu I rejista iha loron 23 Maiu 2024 kalan.
Munisipiu Lautem, postu administrativu Iliomar, suku Aelebere, aldeia Leilor, iha loron 13 Maiu 2024 akontese ahi han komunidade nia dapur ida. Dadus hosi suku ne’e ekipa turnu II rejista iha loron 24 Maiu 2024.
Iha postu administrativu Lautem, suku Maina2, aldeia Codo, iha loron 16 Maiu 2024 akontese anin sobu komunidade nia uma rua. Dadus hosi suku ne’e ekipa turnu I rejista iha loron 26 Maiu 2024.
Iha munisipiu Manufahi, postu administrativu Same, Suku Rotutu, aldeia Bere-teni, iha Ioron 19 Maiu 2024 akontese inan faluk ida lakon vida tanba fatuk ida iha foho leten monu hanehan vitima ho naran Ana Rosa da Costa ho idade 75. Dadus hosi suku ne’e ekipa turnu I rejista iha loron 21 Maiu 2024.
Iha postu administrativu Alas, suku Mahaguidan, aldeia Tahu-ben, iha loron 21 maiu 2024 akontese be’e sae sobu komunidade nia uma ida. Dadus hosi suku ne’e ekipa turnu IlI rejista iha loron 23 Maiu 2024.
Komando APC munisipiu ho parseiru relevante sira fornese asisténsia emerjénsia bá familia afetadu sira mak hanesan ai-han no la’ós ai-han (food Item & Non-food Item).
Tanba ne’e, komandu operasionál APC munisipiu sira sei kontinua halo levantamentu detallu kona-bá sasan ne’ebé hetan estragus no lakon.
APC alerte bá públiku katak, atraves hosi previzaun metodolojia (WMO, BOM, BMKG no DMNG-TL) no monitoriza ba earthquake ka rai nakdoko liu hosi GTS, website, email, SMS no rejional tsunami servise provider (RTSP), Indonézia, Austrália no India.
CNOPPC-APC servisu hamutuk ho diresaun nasionál meteodolojia no jeofizika (DNMG) – MTC, bazeia ba análiza modelu metedeolójiku halo previzaun tempu bá semana ida ne’e hahú hosi loron 21-27 Maiu 2024.
Kondisaun Tempu
Iha semana kotuk nia laran nia atmosfera kuaze estável ka maioria naroman iha territóriu nasionál eseptu iha parte foho mak kalohan taka kauza Chuviska-Fraku prinsipalmente iha munisipiu sira hanesan Viqueque, Manufahi no Ainaro.
Kondisaun Anin
Anin hu’u ho Velosidade normal-naton iha territoriu nasionál
Kondisaun Laloran
Laloran tasi sei normal ba forte iha territoriu nasional liuliu iha kosta sul no Leste illa Timor nian.
Kondisaun Anin
Anin hu’u ho velosidade naton-forte iha rejiaun kosteiras.
Situasaun Rainakdoko
Semana ida-ne’e komesa hosi loron 21 to’o 27 Maio 2024 iha Illa Timor la akontese rai nakdoko.
“Ami hosi APC nasionál hakarak rekomenda bá komunidade hotu-hotu iha Timor-Leste katak karik akontese udan no anin bo’ot ruma husu atu bele hasees an hosi fatin risku sira hanesan mota ninin, foho lolon, ai-hun bo’ot, liña eletrisidade, rai dokumentus importante iha fatin ne’ebé seguru,” Xefe seksaun esterna APC, Nelson Nunes de Orleans hateten iha edifisiu APC Caicoli, segunda (27/05/2024).
APC husu atu bainhira iha kazu emerjénsia ruma halo tuir orientasaun autoridade lokal ka pessoál Protesaun Sivil nian ne’ebé besik ka karik presiza halo evakuasaun, mantein kalma, buka fatin ne’ebé seguru no evita pániku.
APC mós husu bá komunidade atu kontinua akompaña informasaun sira ne’ebé sempre atualiza iha pájina ofisiál facebook DNMG Timor-Leste.
Jornalista Estajiáriu: Lázaro Pereira Quefi