Hatutan.com, (10 Outubru 2025) Díli–Ministériu Públiku (MP) notifika ona kompañia Mãe de Graça Unipesoal Lda, bá kazu projetu fornesimentu kombustivel iha Rádiu Televizaun Timor-Leste Empreza Públiku (RTTL,E.P).
Lee Mós: JSMP Parabeniza MP Loke Prosesu Ba Kazu Projetu Fornesimentu Kobustivel ho Servisu Manutensaun Karreta RTTL,E.P

Jornalista Hatutan.com halo entrevista ho prezidente Konsellu Administrasaun RTTL,E.P, Elizeiu Isaac Fernandes. Foto/Dok
Informasaun ne’ebé Hatutan.com simu husi fontes balun iha Ministériu Públiku katak iha loron, 09 fulan-Outubru ne’e, MP mós kontaktu ona ba dirijente sira iha RTTL,E.P inklui Prezidente Konsellu Administrasaun RTTL,E.P, Elizeu Isaac Fernandes, ba foti notifikasaun hanesan arguido atu bele presta deklarasaun ka ba hatan iha MP iha Tersa (14/10/2025).
Ba kazu fornesimentu kombustivel no servisu manutensaun karreta RTTL,E.P ne’e rejistu iha MP ho Númeru Úniku Kriminál (NUC) 0015/25.CACTL ne’ebé notifika arguidu na’in-haat nu’udár dirijente ne’ebé foti desizaun iha instituisaun média Estatál ne’e.
Bainhira Hatutan.com dada lia ho jerente kompañia Mãe da Graça Unipessoal, Lda, Giovanio M.F Gomes, Sesta (10/10/2025), iha resintu Estasaun Kombustivél Mãe de Graça iha Pantai Kelapa, Dili, rekoñese katak sira simu ona notifikasaun husi Ministériu Públiku.
“Sim, ami simu tiha ona notifikasaun husi Ministériu Públiku, ami sei ba hatan, maibé deskulpa agora ami nia tempu laiha atu ko’alia ho ita boot sira,” Giovanio M.F Gomes hateten.
Fó hanoin fila fali katak iha 19 fulan-Jull 2025, Hatutan.com halo entrevista ida ho Jerente kompañia Mãe da Graça Unipessoal, Lda, Giovanio M.F Gomes, hateten prosesu kona-bá sira tuir tender ka konkursu públiku iha RTTL,E.P bazeia ba avizu ne’ebé RTTL,E.P publika. Nune’e, Mãe da Graça submete dokumentu hamutuk ho kompañia sira seluk tan.
“Ami submete tiha ami nia dokumentu husi kompañia nian dokumentu legál sira ne’e, ami mós la garante katak ami mak manan, tanba ami hein kuaze semana ida depois RTTL,E.P fó sai avizu katak ami nia kompañia maka manan,” Jerente kompañia Mãe da Graça Unipessoal, Lda Giovanio M.F Gomes.
Nia dehan, depois RTTL,E.P fó sai rezultadu katak kompañia Mãe da Graça mak manán sente agradese, maibé maske manán ka lakon mós nafatin agradese, tanba submete dokumentu tuir konkursu públiku ba fornesimentu kombustivel ne’e, sempre iha manán no iha mós lakon, maibé husi RTTL,EP fó sai avizu katak Mãe da Grasa maka manán.
“Ami maka sai manan na’in, RTTL,E.P bolu ami bá asina kontratu, hotu ami mós fornese mina ne’ebé maka durante ne’e ami prosesu bá Governu oferese bá sira, entaun prosesu ne’ebé durante ami la’o normál,” nia tenik.
Kompañia Mãe da Graça aprezenta kotasaun kada litru iha Díli no Munisípiu sira, mak hanesan iha Dili gazóleu litru ida $1.20 sentavu no gazolina kada litru $1.18 sentavu.
Enkuantu bá munisípiu sira kompañia halo parseiru iha kotasaun laran hanesan hotu de’it $1,40 sentavu kada litru no fornesimentu kombustivel ba tanke jerador iha Sentru Sentral no Beterlau $3,50 sentavu kada litru.
Hatutan.com mós halo entrevista ho Empreza Aitula Fuel’s, Unipessoal Lda, ne’ebé sai hanensan manan na’in tuir desizaun ekipa juri nian ba fornesimentu kombustivel ba RTTL,E.P, maibé ho desizaun prezidente RTTL,E.P Elizeu Isaac Fernandes liuhosi despaixu husu favor Diresaun Nasionál Administrasaun no Finansas (DNAF) trata asuntu ne’e fó oportunidade ba kompañia Mãe da Graça Unipessoal, Lda.
Jerente Empreza Aitula Fuel’s Unipessoál, Lda, Fátima da Silva Fereira bá Hatutan.com iha nia knaar fatin, Segunda (21/07/2025), hateten tuir loloos submete dokumentu sira ne’e ba RTTL,E.P parte ekipa juri halo selesaun dokumentu no deside ona katak Aitula Fuels mak manan tanba presu razoavel no selesaun dokumentu ho valor boot, maibé prezidente RTTL uza fali nia kompeténsia la refleta iha Lei Rejime Jurídiku Aprovizionamentu hodi fó fali ba kompañia Mãe da Graça Unipessoal, Lda ne’ebé aprezenta presu boot, la kumpre rekizitu administrativu no hetan valor ki’ik iha selesaun dokumentu.
“Ami simu de’it desizaun ne’e, mézmu ami hakfodak tanba prezidente RTTL hakarak fó oportunidade ba Mãe da Graça,” Fátima da Silva Fereira afirma.
Nia esplika, presu ne’ebá empreza Aitula Fuel’s konsta iha dokumentu ne’e bá Munusípiu no mós Díli ba Gazoleu kada litru $1.21 sentavu, gazolina kada litru $1.17 sentavu, totál husi intem rua ne’e $2.38 sentavu.
Husi sorin seluk, Hatutan.com mós halo konfirmasaun ho arguido sira ne’e ida ne’ebé husu atu la bele públika nia identidade hateten katak nia mós simu notifikasaun husi MP atu ba presta deklarasuan iha Tersa, 14 fulan-Outubru ne’e hanesan arguido, maibé nia dehan desizaun ne’e sira-nia parte halo tuir de’it despaixu husi Prezidente Konsellu Administrasaun RTTL,E.P, Elizeu Isaac Fernandes nian.
“Ami nia hanoin, ekipa juri deside ona ba empreza sira ne’ebé kumpre rekizitu no sai manan na’in, maibé Prezidente Konsellu Administrasaun hatuun despaxu fó fali ba empreza sira ne’ebé la manan tanba la prienxe rekizitu. Molok ne’e mós prezidente fó ona mensajen ba ami liuhosi komunikasaun WhatsApp hodi dehan fó ba kompañia sira ne’ebé prezidente indika, maibé realidade liuhosi selesaun dokumentu, empreza ne’ebé prezidente indika ne’e la kumpre hotu rekizitu atu sai manan na’in ba projetu fornesimentu kombustivel no servisu manutensaun ba karreta RTTL,E.P. Prova balun, ha’u hanoin, bele konfirma iha WhatsApp ne’ebé prezidente haruka ba ami dirijente sira RTTL,E.P nian,” fontes ne’ebé daudaun ne’e hetan notifikasaun hanesan arguido konfesa.
Fó hanoin fila katak Prezidente Konsellu Administrasaun Rádiu Televizaun Timor-Leste, Empreza Públiku (RTTL,E.P), Elizeu Isaac Fernandes, deskonfia halo abuzu podér no hamosu prejuízu ba Estadu iha foti desizaun ba projetu servisu fornesimentu kombustivel ho servisu manutensaun karreta iha RTTL,E.P.
Prezidente Konsellu Administrasaun RTTL,E.P, Elizeu Isaac Fernandes, uza nia kompeténsia hodi hatún despaxu fó projetu servisu fornesimentu kombustivel ho servisu manutensaun karreta ba kompañia rua (2) ne’ebé la prienxe rekizitu iha selesaun dokumentu no aprezenta presu boot ka la razoavel.
Tuir dokumentu relatóriu avaliasaun servisu fornesimentu kombustivel ho klasifikasaun importante no númeru referénsia 07/Ekipa Juri/RTTL,E.P/IV/2025 ne’ebe Hatutan.com asesu hatudu, katak ekipa juri ho nia kompozisaun hanesan Marcelino Osorio (prezidente juri), Lenia de Fátima Moreira (juri), ho Melchior Tino Ribeiro Rodrigues (juri) halo enkontru iha loron 25 fulan-Abríl 2025, deside kompañia Aitula Fuel’s Unipessoal, Lda, hodi fornese kombustivel ba RTTL,E.P ho razaun presu razoavel no dokumentu ne’ebé kompañia submete kompletu tuir duni rekizitu ne’ebé RTTL,E.P mensiona.
Tabela avaliasaun dokumentu ba projetu servisu fornesimentu kombustivel ho nia kustu ka presu $40,000.00, hatudu kompañia Aitula Fuel’s Unipessoal, Lda hetan valor 130 no aprezenta montante orsamentu ki’ik $34,39 kompara ho kompañia Mãe da Graça Unipessoal, Lda, ne’ebé prezidente Konsellu Administrativu RTTL,E.P, Elizeu Isaac Fernandes, indika hodi manan fali servisu fornesimentu kombustivel ba RTTL,E.P ho kustu $35,78 no hetan valor iha avaliasaun dokumentu 115 de’it.
Iha dokumentu karta akompañamentu ne’ebé Diretora Nasionál Administrasaun no Finansas RTTL,E.P, Noviana de Fátima Nahak, asina iha loron 29 fulan-Abríl 2025, hato’o ba Diretór Ezekutivu RTTL,E.P, João Guterres da Silva, reiteira tan katak bazeia ba rezultadu enkontru ekipa juri iha loron 25 fulan-Abríl 2025, hodi foti desizaun ba servisu fornesimentu kombustivel deside ba Aitula Fuel’s Unipessoal, Lda mak sai nu’udár manan na’in, ho razaun presu ne’ebé razoavel no dokumentu ne’ebé kompañia submete ho kompletu.
Iha dokumentu karta akompañamentu ne’ebé Diretora Nasionál Administrasaun no Finansas RTTL,E.P, Noviana de Fátima Nahak, asina iha loron 29 fulan-Abríl 2025, hato’o ba Diretór Ezekutivu RTTL,E.P, João Guterres da Silva, reiteira tan katak bazeia ba rezultadu enkontru ekipa juri iha loron 25 fulan-Abríl 2025, hodi foti desizaun ba servisu fornesimentu kombustivel deside ba Aitula Fuel’s Unipessoal, Lda mak sai nu’udár manan na’in, ho razaun presu ne’ebé razoavel no dokumentu ne’ebé kompañia submete ho kompletu.
Iha fali loron 30 fulan-Abríl 2025, Diretór Ezekutivu RTTL,E.P, João Guterres da Silva, hato’o pedidu aprovasaun relatóriu avaliasaun servisu fornesimentu kombustivel ho númeru referénsia 31/D.E/RTTL,E.P/IV/2025, ba Prezidente Konsellu Administrasaun RTTL,E.P, Elizeu Isaac Fernandes, atu aprova pedidu relatóriu avaliasaun servisu fornesimentu kombustivel.
Iha loron 13 fulan-Maiu 2025, Prezente Konsellu Administrasaun RTTL,E.P, Elizeu Isaac Fernandes, hatún despaxu husu favor Diresaun Nasionál Administrasaun no Finansas (DNAF) trata asuntu ne’e fó oportunidade ba kompañia Mãe da Graça Unipessoal, Lda, ho razaun iha esperiénsia servisu hamutuk ne’ebé ho kometimentu ba servisu kualkér tempu.
Iha fali dokumentu seluk kona-bá servisu fornesimentu manutensaun karreta RTTL,E.P nian ho montante orsamentu $20,000.00, ekipa juri ho nia kompozisaun juri mak hanesan, Marcelino Osorio (prezidente juri), Lenia de Fátima Moreira (juri), ho Melchior Tino Ribeiro Rodrigues (juri) halo enkontru hodi foti desizaun ba servisu fornesimentu manutensaun ba karreta deside ba kompañia Fe Loog Unipessoal, Lda hodi halo manutensaun ba karreta RTTL,E.P ho razaun presu razoavel no dokumentu ne’ebé kompañia submete ho kompletu tuir rekizitu ne’ebé RTTL,E.P husu.
Iha avaliasaun dokumentu ba projetu fornesimentu manutensaun ba karreta RTTL,E.P, kompañia Fe Loog Unipessoal, Lda hetan valor 130 no kompañia Fastep, Lda ne’ebé Prezidente RTTL,E.P Elizeu Isaac Fernandes, indika hetan de’it valor 110 tanba rekizitu sira hanesan TIN laiha no estatutu kompañia nian laiha.
Iha loron 29 fulan-Abríl 2025, Diretora Nasionál Administrasaun no Finansas RTTL,E.P, Noviana de Fátima Nahak submete karta akompañamentu ba Diretór Ezekutivu RTTL,E.P, João Guterres da Silva, ho númeru referénsia 98/DNAF-RTTL,EP/IV/2025, hodi solisita ba Diretór Ezekutivu RTTL,E.P, João Guterres da Silva, atu bele hetan aprovasaun ba relatóriu ida ne’ebé ekipa juri deside kompañia Fe Loog Unipessoal, Lda maka manan hodi halo manutensaun ba karreta RTTL,E.P ho razaun presu razoavel no dokumentu ne’ebé kompañia submete kompletu.
Iha loron 13 fulan-Maiu 2025, prezidente RTTL,E.P, Elizeu Isaac Fernandes hatún despaxu husu favor ba DNAF atu trata asuntu ne’e no fó oportunidade ba kompañia Fastep, Lda tanba bazeia ba esperiénsia servisu hamutuk ne’ebé profisionál no prontu ba RTTL (……)
Jornalista: Marcelino Tomae