Connect with us

Polítika

PN Aprová Proposta OJE 2026 Biliaun $2.291 iha Jeneralidade

Published

on

Hatutan.com, (07 Novembru 2025), Díli– Parlamentu Nasionál  (PN), Sesta (07/11/2025), aprová ona Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2026 ho montante biliaun $$2.291 iha faze jeneralidade ho votu a-favór 42, abstensaun 23 no kontra zero.

Lee Mós: Debate OJE 2026 iha Jeneralidade, Komisaun C Hato’o Rekomendasaun Forte Bá Governu

PN aprova proposta OJE 2026 iha jeneralidade, Sesta (07/11/2025). Foto/Zita Menezes

Iha votasaun  faze jeneralidade bá OJE 2026 iha Parlamentu Nasionál liuhosi Bankada CNRT, PD no KHUNTO vota a-favór 42, Bankada  opozisaun FRETILIN no PLP vota abstensaun 23 no kontra zero.

Deputada Maria Angelica Rangel hateten liuhosi deklarasaun politika bankada FRETILIN saúda debate finál iha jeneralidade Orsamentu Jerál Estadu nian bá  tinan 2026. OJE nu’udár, hotu hatene, instrumentu prinsipál atu halo ezekusaun bá politika públika no halo konkretizasaun bá aspirasaun povu nian, husi governasaun país ida nian, nu’udár mós reflexu husi vizaun  polítika no ekonómika husi sá mak governu ka ukun, no nu’udár espellu  ka lalenok ne’ebé hatudu oinsá pretende atu servi povu  maubere.

Advertisement

“Hafoin ami analisa tiha proposta orsamentál ida-ne’e, ami labele husik atu consta ho profunda preokupasaun  katakdokumentu  ne’ebé mak apresenta husi IX Governu ne’e desliga husi realidade nasional no dook ka distante loos husi nesessidade konkreta  povu nian,” Deputada Maria Angelica Rangel salienta liuhosi deklarasaun politika Bankada FRETILIN nian.

Bankada FRETILIN hateten Governu ko’alia kona-bá  desenvolvimentu, maibé la aprezenta klaru  ida no mós estratéjia koerente ida. OJE 2026 nu’udár orsamentu  ne’ebé halo distribuisaun bá numeru de’it maibé la hatudu ka dezeña dalan ruma. Bankada FRETILIN defende orsamentu  ne’ebé socsialmente justu, ekonomikamente  produtivu no politikamente responsável  orsamentu  ne’ebé servi povu , no la’os apena atu servi interesse kurtu prazu nian.

Iha fatin hanesan Xefe bankada PLP Deputada Maria Angelina Sarmento liuhosi Politiká bankada PLP afirma, ohin IX Governu konstitusionál aprezenta bá Parlamentu Nasionál OJE 2026 ho montante billaun $2.4 Governu sei iha tendénsia aumenta orsamentu adisionál bá programa definidu sira, wainhira iha diskusaun espesialidade mak mosu duni orsamentu adisional, signifika kata IX Governu konstitusionál laiha kapasidade politika planu orsamentál ne’ebé di’ak tanba ezekusaun atual foin atinje 54% de’it maibé  husu osan ne’ebé boot liu kapasidade ezekusaun.

“Pior liu tán Governu propoin orsamentu ne’ebé boot maibé bá de’it despeza públika, ho projetu sira ne’ebé laiha kualidade, embora setór produtivu bá área xave Governu ladún tau prioridade no Governu nia prioridade investimentu iha areá infraestrutura mak importante liu,”tenik Deputada Maria Angelina Sarmento.

Deputada Bankada CNRT Virgina Ana Belo liuhosi deklarasaun politika bankada CNRT hateten, hafoin halo leitura bá Proposta (OJE 2026) hamutuk Bilaun $2,3 Bankada CNRT haree katak proposta orsamentu ida-ne’e hetan aumentu 5,2% kompara ho OJE tinan 2025.

Advertisement

“Aumentu ne’e reflete kapasidade ezekusaun orsamentu iha tinan-ida ne’e, no permite programa governu nian iha tinan 2026 atu la’o diak liu tán hodi atinji alvu sira, no gradualmente bele kompleta infraestrutura bázika bá  povu no rezolve problema sosiál, tanba-ne’e mak iha aumentu,” nia tenik.

nia hatutan, 12% despeza bá munisípiu sira aumentu 4,5% bá despeza infraestutura, no aumentu 4,2% bá despeza kapital no setór sosiál nian kona-bá transferénsia públika, setór saúde, edukasaun, pensaun idozu, bolsa  mãe, pensaun veteran no selu-seluk tán.

Hafoin rona tiha deklrasaun politiká husi bankada lima Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão hateten, atu dehan de’it katak Governu konsidera hanoin

kapás hotu, intelejente ne’ebé mai husi bankada opozisaun, IX Governu sei buka aprende nafatin ho ita-boot sira nian savédoria.

“Maibé komú laiha ona tempu atu halo fali OJE foun ida tuir ita-boot sira hanoin programa no vizaun estratejika, ne’ebé ami husu de’it katak ita komprende malu bá husik ami estraga nafatin povu nian moris bá hodi bele la’o to’o povu mak sei julga ita”dehan PM Xanana Gusmão.

Advertisement

Proposta lei Orsamentu Jerál Estadu (OJE 2026), billiaun $2.214.689,195 ho kategória saláriu no vensimentu $476.870.249, bens no servisu korrente $447.904.446, transferénsia públika $820.710.160, kapitál menor $32.556.96 no kapitál dezenvolvimentu $436.647.379.

Jornalista : Zita Menezes

Continue Reading
Advertisement
Click to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Polítika

Estadu Timor-Leste Asegura Hela Millaun $39 Ne’ebé Tama Ilegál

Published

on

By

Hatutan.com, (07 Novembru 2025), Díli– Ministru Interiór, Francisco da Costa Guterres, klarifika katak Estadu Timor-Leste asegura ona orsamentu millaun $39 husi montante millaun $42 ne’ebé tama illegal husi Singapura mai Timor-Leste.

(more…)

Continue Reading

Polítika

Ministra Saúde Élia Amaral Prontu Simu Konsekuénsia Remodelasaun

Published

on

By

Hatutan.com, (05 Novembru 2025), Díli—Ministra  Saúde  (MS), Elia  A.A dos Reis Amarál, pronto simu konsekuensia hutu husi desizaun Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão bainhira iha remodelasaun.

(more…)

Continue Reading

Polítika

Alkatiri Haksolok Timor-Leste Tama ASEAN no Susesu Ne’e Sura Ema Hotu

Published

on

By

Hatutan.com, (27 Outubru 2025), Díli-Sekretáriu Jerál Partidu FRETILIN, Mari Alkatiri, haksolok Timor-Leste tama ona ASEAN, mais labele halo fali   ida-ne’e sai razaun para atu halo festa, maibé razaun para atu prepara an, atu hatudu katak Timor-Leste iha kbiit duni no susesu ne’e sura ema hotu.

(more…)

Continue Reading

Trending