Connect with us
Pakote Ahi

Ekonomia

Ministru Joaquim ho Delegasaun Dezloka ba Jenébra Partisipa Konferénsia Altu Nível OMK  

Published

on

Hatutan.com, (26 Novembru 2021), Dili—Delegasaun Timor-Leste (TL), lideradu hosi Xefe Negosiadór Adezaun TL ba Organizasaun Mundiál Komérsiu (OMK) no atuál Ministru Koordenadór Asuntu Ekonómiku (MKAE), Joaquim Amaral, ohin (26 Novembru 2021) dezloka ba Jenebra, Suísa hodi partisipa enkontru  Meza Redonda Xina ba dala 10 (10th China Round Table) iha loron 28-29 Novembru 2021.

Iha loron 23 Novembru 2021, Xefe Negosiadór Adezaun TL ba Organizasaun Mundiál Komérsiu (OMK) no atuál Ministru Koordenadór Asuntu Ekonómiku (MKAE), Joaquim Amaral, hala’o audiénsia ho Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lú Olo iha Palásiu Prezidente Aitarak Laran, molok dezloka ba Jenébra. Foto/MKAE.

Enkontru nível altu Konferénsia Ministeriál OMK ba dala 12 (12th Ministerial Conference – MC12) ne’ebé sei hahú iha loron 30 Novembru to’o 03 Dezembru 2021.

Iha reuniaun sesaun dahuluk loron 28 Novembru 2021 Meza Redonda Xina ba dala 10, kona-bá avaliasaun impaktu reforma hosi adezaun bazeia ba ambiente negósiu nian inklui interasaun ho  merkadu rejionál no  globál, Timor-Leste sei hetan oportunidade hodi ko’alia kona-bá dezáfiu prinsipál sira ne’ebé maka  enfrenta no oinsa hodi ultrapasa dezafiu hirak ne’e.

Iha sesaun daruak ho tópiku Pilar lima hosi Programa Xina kona-bá  Konkista ho nia  oportunidade, eis-estajiáriu Timor-Leste nian ba Programa  Estájiu Adezaun Xina ba OMK, Maria Martins da Silva, atuál Asesora  Ekonomia ba  Ministru Koordenadór Asuntu Ekonómiku, sei halo mós intervensaun ba tópiku ne’e.

Advertisement

Iha parte lorokraik, Ministru Koordenadór Asuntu Ekonómiku ho delegasaun sei partisipa mós reuniaun Meza Redonda Nível Altu ne’ebé organiza hosi Enhanced Integratéd Framework ho tópiku, Apoiu ba Futuru kona-bá Komérsiu PMDs nian.

“Ba Timor-Leste, EIF hahú tiha ona ninia apoiu kona-bá  diversifikasaun ekonómika, hanesan espansaun no esportasaun naun petrolífera nasaun nian hodi bele  partisipa diak liu tán iha  ekonomia global,” Komunikadu hosi MKAE.

Iha loron daruak 29 Novembru 2021, Ministru Koordenadór Asuntu Ekonómiku sei ko’alia kona-bá  Graduasaun PMD sira no adezaun ba OMK nian  iha reuniaun  Nível Altu  ho tópiku Adezaun ba OMK iha tempu oin mai.

Iha loron 30 Novembru 2021, delegasaun Timor-Leste sei  hola parte iha abertura Konferénsia Ministeriál (MC12) ba dala 12.  

Konferénsia Ministeriál nu’udár  órgaun másimu hodi foti desizaun kona-bá  OMK nian ne’ebé sempre reúne kada tinan rua, hahé kedan iha tinan 1996.  

Advertisement

Durante konferénsia MC12, Ministru sira hosi país membru OMK sei hetan  oportunidade hodi hato’o deklarasaun atu hare fila-fali  funsionamentu  komérsiu  multilaterál  kona-bá serbisu OMK nian.

Durante vizita ofisiál ne’e, Xefe Negosiadór sei  hala’o mós Reuniaun Kortezia ho Diretór Jerál  Organizasaun Mundiál  Propriedade Intelektuál (World Intellectual Property Organization – WIPO) hodi ko’alia kona-bá planu asaun hirak ne’ebé mak Timor-Leste presiza haktuir hosi rekezitu sira WIPO nian.

Kontinuasaun hosi vizita ne’e, sei marka mós reuniaun ho Grupu  adezaun OMK hosi país  g7+, reuniaun ne’ebé sei hetan prezensa hosi Misaun Permanente Timor-Leste iha Jenebra, Embaixadora Lurdes Bessa sai momentu opurtunu ba Timor-Leste hodi rona rezultadu hirak ne’ebé país g7+ alkansa tiha ona bainhira sai membru OMK.

Antes ne’e, iha 17 Novembru 2021, Joaquim Amaral  hala’o audiénsia ho Prezidente Tribunél Rekursu, Deolindo dos Santos.

Nune’e iha loron 18 Novembru 2021 realiza mós audiénsia ofisiál ho  Prezidente Parlamentu Nasionál, Aniceto  Longuinhos Guterres, no ikus liu iha loron 23 Novembru 2021, hala’o mós audiénsia ho Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lú Olo iha Palásiu Prezidente Aitarak Laran.

Advertisement

Vizita ofisiál ba órgaun soberanu sira ne’e nu’udár forma kompromisu hosi Governu Timor-Leste hodi partilla no konsulta ba parte sira hotu antes Timor-Leste sai membru OMK, hodi tau aas nafatin interese nasionál.

Delegasaun Timor-Leste  ne’ebé sei dezloka ba Suísa  mai hosi reprezentante Forum ONG Timor-Leste (FONGTIL), reprezentante  setór privadu hosi  CCI-TL no mós ekipa téknika hosi liña Ministériu sira no ajénsia autónomu sira ne’ebé durante ne’e  akompaña  ona prosesu adezaun TL  iha diskusaun bilaterál no multilaterál ho país membru OMK.

Jornalista: Vito Salvadór

Advertisement
Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Ekonomia

Indonesia Salurkan Rp 4,4 Miliar Dukung Program Reformasi Manajemen Keuangan Timor-Leste

Published

on

Hatutan.com, (16 Mei 2024), Dili– Pemerintah Republik Indonesia melalui Lembaga Dana Kerja Sama Pembangunan Internasional (LDKPI) atau Indonesian AID menyalurkan bantuan dengan nilai Rp 4,4 miliar untuk pelaksanaan program reformasi manajemen keuangan Timor-Leste (Financial Management Reform Program): Development of Public and Private Accounting Standards dan Executive Development Program: Indonesian Government Financial Management System Training for Timor-Leste.

(more…)

Kontinua Le'e

Ekonomia

18 Maiu 2024, Aero Dili Lansa Vou Dahuluk Díli-Oecusse

Published

on

Hatutan.com, (14 Maiu 2024), Díli—Aviaun komersiál Timoroan nian, Aero Dili, Sábadu 18 fulan-Maiu 2024, halo inaugural flight ka lansa vou dahuluk bá Rejiaun Administrativu Espesiál Oe-Cusse Ambeno (RAEOA).

(more…)

Kontinua Le'e

Ekonomia

ENERPROCO Vs Timor Gap, Prontu Ona bá Tribunál Arbitrajen iha Singapura

Published

on

Hatutan.com, (14 Maiu 2024), Díli—Kompañia konsultór  internasionál ENERPROCO  rejistu ona kazu disputa kontratuál hasoru empreza estatál Timor nian, Timor Gap tanba sira konsidera jestór atuál Timor Gap hapara sira-nia kontratu la tuir prosedimentu kontratuál inklui seidauk halo pagamentu bá sira tuir fatura ka invoices lima (5) ne’ebé mak sira submete ona bá Timor Gap.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending