Connect with us
Pakote Ahi

Edukasaun

Governu Prevee $60.000 Kapasita Foin-sa’e Promove Kualidade Tais

Published

on

Hatutan.com, (20 Dezembru 2021), Díli—Tais nu’udar elementu úniku ida husi identidade kulturál Timor-Leste nian. Hori otas no hori ua’in, bei-ala sira Timor nian soru-tais, hodi utiliza ba atividade kulturál no  nu’udar mós prenda ida atribui ba bainaka espesiál sira ne’ebé vizita sira-nia knua.

PM Taur Matan Ruak ho Sekretáriu Estadu Teofilio Caldas hare hela inan-feton ida pratika soru-tais Timor, 20 Dezembru 2021. Foto/Hatutan.com

Iha tinan ne’e, UNESCO rekoñese ona tais Timor hanesan patrimóniu kulturál imateriál pertense ba Timor nian. Nune’e, Governu liuhusi Sekretáriu Estadu   Arte no Kultura (SEAC, sigla Portugés) komprometidu kontinua promove liuhusi prevee osan $60.000 hodi fó kapasitasaun ba foin-sa’e sira atu kontínua mantein atividade soru-tais ho kualidade no nia orijinalidade.

Sekretáriu Estadu Arte no Kultura, Teofilo Caldas iha nia entrevista ho jornalista sira iha Timor Plaza, Segunda (20/12/2021) hateten, Timor-Leste marka tan istória foun ida iha pájina mundiál tanba hetan rekoñesimentu husi UNESCO ba Tais nu’udar Patrimóniu Kulturál Immaterial.

Governu garante  katak ho rekoñesimentu ne’e hatudu identidade Timor-oan nian hetan atensaun másimu husi mundu internasionál no governu iha obrigasaun atu servisu hamutuk ho parseria sira ba dezenvolvimentu Tais iha Timor.

Advertisement

“Ita sei tau osan ba treinamentu no formasaun kona-bá soru-tais no ita hakarak hatudu ba mundu internasionál Tais orijinál Timor-oan nian ne’ebé nia kualidade as no di’ak iha merkadu mundiál,” Teofilo Caldas afirma.

Atu hadi’a kualidade tais, Governu iha ona planu atu enkaixa mós edukasaun bázika kona-bá prosesu soru-tais iha edukasaun primária to iha ensinu superiór, atu nune’e, kultura soru-tais la bele hotu ka para de’it iha inan-aman sira, maibé tenke tutan husi jerasaun ba jerasaun.

Primeiru Ministru Taur Matan Ruak, ne’ebé partisipa iha serimónia rekoñesimentu tais Timor hosi UNESCO ne’e, hateten Tais hatudu identidade kulturál Timoroan nian, tanba ne’e, presiza ema hotu nia servisu hamutuk atu dezenvolve riku-soin ne’ebé jerasaun sira antes ne’e husik hela.

Tais sai mós hanesan uzu tradisionál ne’ebé ema uza iha serimónia kulturál, simu bainaka no lia fetosaa no umane.

“Ha’u haksolok tebes tanba Tais hetan ona rekoñesimentu husi organizasaun mundiál UNESCO, susesu ne’e ita hotu nian.” Primeiru Ministru Taur Matan Ruak hateten.

Advertisement

Manuel Ximenes Smith  Prezidente Komité Nasionál Patrimóniu Kulturál Imateriál Timor-Leste hateten, iha loron 27 fulan-Marsu 2017 entidade nasionál sira ne’ebé trata asuntu kona-bá Tais hanesan Ministériu Turizmu Arte no Kultura, Ministériu Komérsiu Indústria no Ambiente, Sekretaria Estadu Arte no Kultura, Komisaun Nasionál Timor Leste ba UNESCO no Timor-Aid realiza Workshop Nasionál ida ho tema “Implementasaun Rejistu Patrimóniu Kulturál Imateriál Tais”.

Iha VIII Governu konstitusionál – Ministériu Ensinu Superior Siénsia no Kultura liu husi Sekretaria Estadu ba Arte no Kultura, serbisu hamutuk ho Ministériu Turizmu Komérsiu no Indústria, Sekretaria Estadu ba Igualdade no Inkluzaun, Komisaun Nasionál Timor-Leste ba UNESCO no parseiru dezenvolvimentu sira hanesan Timor Aid, Fundasaun Alola, UN Women, UNESCO Anthena Office Dili no USAID Projetu Turizmu Ba Ema Hotu estabelese Deklarasaun Entendimentu hodi servisu hamutuk liu husi Komité Nasionál ba Patrimóniu Kulturál Imateriál Timor-Leste nu’udar plataforma komún hodi servisu hamutuk ba salvaguarda patrimóniu Kulturál Imateriál Timor-Leste. Nune’e, formaliza Komité Nasionál ba Patrimóniu Kulturál Imateriál Timor-Leste iha loron 23 fulan-Abríl 2019

Tais ne’ebé mak klasifika atu rejistu ba UNESCO mak nesesáriamente haree husi kontextu prezervasaun no salvaguarda, mak hanesan Tais sira ne’ebé nia grau ameasadu as nudár ezemplu similaridade Tais sira iha Timor-Leste ho Fronteira (Suai hanesan ho Betun no Oé-Cusse hanesan ho Kefa no Soe) atu prevene kestaun dezafiu sira ne’ebé mak nasaun viziñu enfrenta, nu’udar ezemplu Batik solo ho Malaysia.

“Iha ámbitu Reuniaun Komité Intergovernmental ba Salvaguarda Patrimóniu Kulturál Imateriál iha sesaun dala XVI ne’ebé realiza iha Sidade Colombo Srilanka husi loron 13 to’o 18 fulan-Dezembru 2021, maka iha loron 14 fulan-Dezembru 2021 Oras, 23:00 OTL aprova no rejistu ona Tais iha Lista Patrimóniu Kulturál Imateriál ba Salvaguarda Urjente UNESCO,” Manuel Ximenes Smith haktuir.

Jornalista: Vito Salvadór  

Advertisement

Kontinua Le'e
Advertisement
2 Komentariu

2 Comments

  1. Justino Sarmento

    05/01/2022 at 2:48 PM

    Artikel furak loos, maibe oinsa ita bele monitor kona-ba numeru ema lee ka haree ba artigu ne’e?
    Thanks

    • hatutan

      06/01/2022 at 8:15 AM

      Ola belun Justino, numeru estatísticas ba trafiku asesu kada artiklu inklui ba website ne’e rasik somente husi Admin no redasaun husi midia hatutan mak bele hare’e tamba ne’e liga ho privasidade no mos planu estratejia marketing. Maibe ami hakarak informa katak HATUTAN.com nudar midia ne’ebe ho minimu trafiku asesu kada loron minumu rihun ida ba leten kada loron, no ami apresenta ba Konsellu Imprensa ona. Karik intrese hakarak hatene bele hakat mai iha redasaun hodi ami hatudu dashboard sobre ba estatísticas refere. Obrigado wain

Husik Hela Komentariu

Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Edukasaun

Hapara Profesór Kontratadu La Tetu ho Konsekuénsia bá Estudante Sira

Published

on

Hatutan.com, (26 Marsu 2024), Díli– Bankada FRETILIN iha Parlamentu Nasionál (PN) kontinua kestiona desizaun IX Governu Konstitusionál nian ne’ebé hapara profesór kontratadu sira iha territóriu  nasionál.

(more…)

Kontinua Le'e

Edukasaun

IX Governu Haluha Ona Sidade Universitária Aileu, Dezenvolve De’it Politékniku Sira

Published

on

Hatutan.com, (21 Marsu 2024), Díli—IX Governu Konstitusionál haluha ona sidade universitária iha munisípiu Aileu tanba konsidera gasta osan barak liu, nune’e sei konsentra de’it hodi promove no dezenvolve programa politékniku sira.

(more…)

Kontinua Le'e

Edukasaun

IX Governu Tenke Sériu Dezenvolve Sidade Universitária Ne’ebé Muda Hosi Aileu Mai Hera

Published

on

Hatutan.com, (20 Marsu 2024), Díli—Reitór Universidade Nasionál Timor Lorosa’e (UNTL), João Soares Martins husu IX Governu atu sériu dezenvolve sidade universitáriu ne’ebé antes ne’e deside hodi muda ona hosi munisípiu Aileu mai Hera.

(more…)

Kontinua Le'e

Trending