Connect with us
Pakote Ahi

Justisa & Krime

2021, CAC Salva Osan Estadu Millaun $4-resin

Published

on

Hatutan.com, (07 Janeiru 2022), Díli— Durante tinan 2021, Comissão Anti Corrupção (CAC) lidera hosi Komisáriu Sérgio Hornai konsege salva osan Estadu hamutuk $4,355,156.70, ba Kofre Estadu.

Totál osan Estadu nian ne’e revela iha loron Kuarta-feira (28/12), loron Daruak ba Komisaun hala’o Avaliasaun Annuál (AA) tinan 2021 nian iha edifísiu Eskola Tékniku Agrókola (ETA) Salesiano Fuiluro Munisipiu Lautém.

Notisia iha Relasaun:CAC-EDTL,E.P Salva Osan Estadu $77.023,60 Hosi Projetu Liña Eletrisidade

Advertisement

“CAC hala’o servisu salva osan Estadu nian fila ba Kofre Estadu, hafoin halo intervensaun no re-inspesaun ba Programa Subsidiu Agregadu Familiár ne’ebé implementa hosi Ministériu Solidariedade Sosiál no Inkluzaun (MSSI), Programa Cesta Bázica (CB) iha MCIA no SECOOP no projetu alargamentu Elektifikasaun iha EDTL, EP iha munisípiu sira,” Hatutan.com sita komunikadu hosi CAC.

Atividade rekolla no analiza informasaun poténsia risku sira ba korrupsaun ne’ebé Espesialista Anti-Korrupsaun (EAK) haknar an iha CAC espesialmente Unidade Inspesaun no Monitorizasaun (UIM) atua, bazeia ba instrusaun no orientasaun direta hosi Komisáriu CAC rasik ne’ebé reflete hosi espiritu artigu 5 (1) Lei Nú. 8/2009 kona-bá matéria prevensaun kriminál nian, iha ámbitu servisu prevene no kombate korrupsaun iha Timor-Leste.

Atividades prevensaun sedu ba aktu korrupsaun ho pro-aktivu ida ne’e lidera hosi Komisariu Adjunto ba Asuntu Prevensaun no Sensibilizasaun Luis de Oliveira Sampaio ho ninian EAK sira haknar an iha UIM konsege salva orsamentu Estadu nian fila fali ba Kofre Estadu.

Atividades prevensaun korrupsaun sedu ne’ebé UIM iha CAC halo durante tinan 2021 ninian indikadór hamutuk tolu (3).

Indikadór IDA Informasaun kona-ba projeitu sira ne’ebé iha poténsia ba risku korrupsaun rekolladu no analizadu, RUA Informasaun irregularidade sira kona-bá rekrutamentu funsionáriu iha instituisaun Estadu sira no TOLU relatóriu ne’ebé oras-ne’e iha hela prosesu (finalizasaun).

Advertisement

Rezultadu DAHULUK servisu indikadór tolu (3) ne’e, Komisaun hahu rekolla lista projeitu sira hosi Ministériu Administrasaun Estatal iha Diresaun Nasionál PNDS nian kona-bá Uma Kbit Laek (UKL).

Komisaun halo monitorizasaun ba UKL hamutuk 108. Hosi projetu 108 ne’ebé EAK sira halo inspesaun detekta irregularidade balun.

UKL iha munisipiu sira benefisiu duni ba komunidade, maibé, hosi intervensaun ne’ebé ekipa IUM hala’o bazeia ba lista projeitu UKL hosi Diresaun Nasionál PNDS hatudu katak, iha prosesu konstrusaun ne’e maioria mak la uza fatuk kerikil ba fondasi.

Maibe, depoisde verifika no kruza informasaun hirak ne’e, ekipa UIM CAC hetan justifikasaun bazeia ba manuál ne’ebé mak iha katak, orsamentu restu hosi item sira ne’ebé la uza ba despeza konstrusaun ne’e sei uza fali ba kompras materiál uma-laran ka mobiliáriu doméstika (perabot rumah tangga).

Rezultadu DARUAK, Ekipa UIM rekolla dadus kona-bá Agregadu Familiár iha Ministériu Solidaridade Sosiál no Inkluzaun hosi 2020-2021.

Advertisement

Relatóriu finál servisu konjunta entre CAC, MSSI no Banku Nasionál Komérsiu Timor-Leste (BNCTL) hatudu BNCTL halo ona rekonsiliasaun ba orsamentu Programa Agregadu Familiár.

Hosi monitorizasaun ba Subsidiu Programa Agregadu Familiár maka: a) Balansu ikus re-depozito ba Kofre Estadu hosi pagamentu faze dahuluk hamutuk $3,945,400.00. b) Balansu pagamentu ba reklamasaun daruak $169.400.00. c) Balansu ba despezas operasionais $53.565.00. d) Balansu re-depozito hosi benefisiáriu la elijível $43.400.00.

“Balansu re-depozito hosi benefisiáriu la elijivel katak, funsionáriu sira ne’ebé mak simu osan liu $500 kada fulan no joven sira ne’ebé mak seidauk merese asesu ba Programa Subdisiu Agregadu Familiár,” Chefe Unidade Inspesaun no Monitorizasaun Antonino Alves, hateten iha komunikadu.

e) Totál balansu depozito $4.211.765.00 mak fila-fali ba Kofre Estadu ho intervensaun Espesialista Anti-Korrupsaun (EAK) hosi Unidade Inspesaun no Monitorizasaun sira.

Intervensaun ba programa fundu agregadu familiár ne’e atraves servisu kordenasaun di’ak entre CAC, PDHJ, IGE, no CFP.

Advertisement

Aleinde ne’e, intervensaun ne’e hetan apoiu makaas hosi organizasaun sosiedade sivil sira hanesan FONGTIL, JSMP, organizasaun joventude sira, organizasaun estudante universitáriu, no estudante ativista hosi AJAR Timor-Leste.

Servisu Rekolla no Analiza Informasaun halo akompañamentu prosesu rekrutamentu funsionáriu iha instituisaun Estadu iha ne’ebé EAK halo mós intervensaun ba sira ninian anunsia iha ne’ebé fó-sai iha loron Sesta-feira no taka iha loron Tersa-feira.

“Entaun, EAK halo intervensaun hodi halo re-anunsia ba publikasaun rekrutamentu nian durante loron 15. UIM mós halo akompañamentu ba prosesu rekrutamentu iha SEPFOPE,” Antoninho Alves afrima tán.

Durante tinan 2021, iha pandemia global COVID-19 nian laran, EAK sira haknar an iha UIM kontinua halao servisu pro-ativu iha luta prevene no kombate korrupsaun hodi halo intervensaun ba implementasaun Programa Cesta Bazika.

Intervensaun ne’e bazeia ba kompeténsia ne’ebé mai hosi artigu 5 (1) letra (c) ne’ebé defini katak Komisaun iha kompetensia atu; fó-hanoin (akonsella) kualkér instituisaun ka entidade públika kona-bá oinsa prevene no luta hasoru hahalok korrupsaun.

Advertisement

Rezultadu intervensaun ba Programa Cesta Bázika nian iha ne’ebé CAC halao koordenasaun servisu konjunta ho instituisaun relevante; AIFESA, SECOOP, MCIA no Sosiedade Civil (FONGTIL konsege salva osan Estadu nian hamutuk $66.301,55.

Iha kompañia haat (4) mak liu hosi servisu intervensaun CAC nian ba programa Cesta Bázica; IDA Kompañia Unipesoal, Lda, hetan diskontu (halo redusaun) ho montante $7.509.50.00, hosi sasan ka produtu sira ne’e kompañia la konsege fornese tuir saida mak defini iha kontratu. RUA, diskontu $34,908.75.00, TOLU Kompañia Unipesoal, Lda $21,678,75.00 no HAAT Kompañia Unpessoal, Lda $2204.55.00.

“Nune’e, totál orsamentu ne’ebé CAC konsege prevene no salva iha Programa Cesta Bázica hodi fila fali ba Kofre Estadu iha tinan kotuk hamutuk $66.301,55,” Xefe Unidade UIM subliña.

EAK sira iha UIM mós halo inspesaun no monitorizasaun ba alargamentu eletrisidade iha ne’ebé ekipa UIM servisu hamutuk ho tékniku EDTL, EP hodi halo inspesaun ho rezultadu pozitivu no redús orsamentu ba item sira ne’ebé kompañia implementadór la konstrui tuir kontratu no BoQ hamutuk $77.023,60.

Nune’e, totál orsamentu ne’ebé CAC liu hosi Diresaun Prevensaun no Sensibilizasaun ne’ebé lidera hosi Komisáriu Adjunto Luis de Oliveira Sampaio konsege akonsella instituisaun Estadu sira hodi salva no depozita fila fali ba Kofre Estadu iha tinan 2021 hamutuk $4.355.156,70.

Advertisement

“Rezultadu (positivu) sira ne’e hotu servisu hamutuk entre unidades (iha CAC); Unidade Investigasaun Kriminál no Unidade Informasaun no Seguransa. Aleinde ne’e, hetan apoiu maka’as mós hosi motoristas. Hosi esforsu sira ne’e ita konsege akonsella instituisaun sira hodi ko’a osan ne’ebé bele konsidera hanesan aplika penalty ba kompañia sira ne’ebé la kumpri kontratu liuhosi instituisaun Estadu sira ne’ebé implementa projeitu hirak-ne’e,” Xefe UIM Antonino Alves akresenta.

Jornalista: Cipriano Colo

Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Justisa & Krime

Prizioneiru Na’in-Lima Okupa Kuartu Ida, HAK Husu Governu Estabelese-tán Prizaun Foun

Published

on

Hatutan.com, (18 Abríl 2024), Díli—Asosiasaun HAK sujere atu Governu estabelese tán prizaun foun tanba liu hosi monitorisazaun ne’ebé mak sira halo iha prizaun Díli, Gleno no Suai hatudu katak kondisaun infra-estrutura barak mak aat no la sufisiénte bá dadur sira ne’ebé ema na’in-lima okupa lisku kuartu ida ho medida ne’ebé kiik.

(more…)

Kontinua Le'e

Justisa & Krime

MJ Sérgio Hornai Sei Foti Medida Hasoru Pesoál PCIC Husu Osan bá Oan-Mane Fujitivu Teves Jr

Published

on

Hatutan.com, (17 Abríl 2024), Díli-Ministru Justisa (MJ), Sérgio de Jesus Fernandes da Costa Hornai, sei foti medida forte to’o bele halo demisaun bá pesoál membru Policia Ciêntíficia e de Investigação Criminal (PCIC) ida ne’ebé deskonfia husu osan bá fujitivu Arnolfo Teves Jr nia oan-mane, foin lalais ne’e.

(more…)

Kontinua Le'e

Justisa & Krime

Tribunál Rekursu Absolve António “Kalohan” Hosi Pena Prizaun Tinan-Lima

Published

on

Hatutan.com, (12 Abríl 2024), Díli – Advogadu privadu, Pedro Camões ne’ebé fó asisténsia legal bá arguido António da Conceição ‘Kalohan’, informa  katak iha Kinta, 11 fulan-Abríl 2024, Tribunál Rekursu hasai ona desizaun hodi absolve pena prizaun efetivu tinan-lima (5) bá nia kliente Antonio da Conceição ‘Kalohan’.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending