Connect with us
Pakote Ahi

Dili

CAC Investiga Hela Instalasaun Set-top Box RTTL, E.P Ne’ebé Nakfilak Projetu “Fahe” De’it

Published

on

Hatutan.com (25 Janeiru 2022), Dili– Comissão Anti-Corrupção (CAC) halo hela investigasaun ba projetu instalasaun Set-top Box/dexodificador Rádiu Televizaun Timor Leste, Empreza Publika (RTTL,E.P) ne’ebé deskonfia iha indikasaun abuzu podér, korrupsaun no nepotizmu.  

Notísia iha Relasaun: Deskonfia, MAPKOMS Nu’udar Prezidente FFTL Fó Projetu iha RTTL,E.P Ba Sekretaria FFTL

Adjuntu Komisáriu CAC ba Asuntu Prevensaun no Sensibilizasaun, Luis de Oliveira Sampaio, ba Hatutan.com, iha nia servisu fatin hateten, kazu ne’e iha ona prosesu nia-laran.

Advertisement

“Ami labele ko’alia tanba kazu ne’e nia prosesu investigasaun la’o hela,” Luis de Oliveira Sampaio hateten, Tersa (25/01/2022).

Nakfilak ba Projetu “Fahe” De’it

Xefe Suku Fatuhada, Marcelino Soares, hatudu hela sasán Set-top Box/ dexodificador RTTL,E.P ne’ebé fahe no rai deit iha Sede Suku Fatuhada, Dili. Foto/Hatutan.com

Projetu instalasaun Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P ho nia valor orsamentu $900,000.00 ne’ebé Ministru Asuntu Parlamentár no Komunikasaun Sosiál (MAPKOMS), Francisco da Costa Pereira Jerónimo, estabelese ho empreza DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda, deskonfia hamosu infrasaun iha ezekusaun projetu ne’e tanba empreza la halo instalasaun maibé fahe de’it ba komunidade ida-idak.

Dokumentu komprovativu (Certidão do Registo Comercial) hosi SERVE,I.P  ne’ebé Hatutan.com asesu hatudu katak empreza DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda, nu’udar sósiu ka shares husi Fan Yuanxiang, natural Hunan-Xina ho nasionalidade Xina no Melánia da Silva Fernandes Capela, timor-oan ne’ebé hala’o mós serbisu loron-loron nian hanesan Sekretaria iha Gabinete Prezidente Federasaun Futeból Timor Leste (FFTL), Francisco da Costa Pereira Jerónimo, atuál MAPKOMS.

Iha Orsamentu Jerál Estadu tinan fiskál  2021, MAPKOMS hetan rubrika transferénsia publika ho montante $3,093,528.00 no husi orsamentu ne’e inklui ona osan ho montante $900,000.00 hodi finansia ba projetu  instalasaun Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P  hamutuk 30.000 (rihun tolu nulu) ba komunidade iha Munisípiu Dili, Liquiça, Ermera ho Manatuto.

Projetu instalasaun ne’e nia kustu kada instalasaun Set-top Box/ dexodificador ba kada abitante ida nia uma $30.00.  Kustu ne’e kobre ona osan operasionál, instalasaun no fee ba ekipa traballadór empreza nian ne’ebé servisu halo instalasaun.

Advertisement

Realidade iha terrenu ne’ebé Hatutan.com deskobre iha Suku Fatuhada ho Suku  Comoro, hatudu katak maioria abitante sira kada uma-kain simu de’it sasán  pakote  Set-top Box/ dexodificador husi ekipa no balun husi Xefe Aldeia ho Xefe Suku sira ne’ebé ekipa   DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda, ba fahe, mas la’ós ba halo instalasaun. Tanba ne’e, komunidade barak simu tiha mas rai de’it iha sira-nia uma no barak mak rai butuk hela iha Sede Suku tanba komunidade lahatene halo instalasaun ba Set-top Box/ dexodificador ne’e.

Xefe Suku Fatuhada, Marcelino Soares, ba Hatutan.com esplika katak iha tempu hirak liubá Governu mak haruka atu rejistu komunidade  ne’ebé iha televizaun atu simu Set-top Box/ dexodificador RTTL,E.P  nune’e hanesan Xefe Suku orienta mós  ba Xefe Aldeia no delegada sira atu ba tama-sai uma komunidade nian hodi foti dadus no ikus mai naran sira-ne’e sai no kompañia Xineza nian ida ho naran DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda, lori  pakote  Set-top Box/dexodificador  mai fahe dunik, mas la’ós ba halo instalasaun ba komunidade benefisiáriu sira ida-idak nia uma.

Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P ne’ebé komunidade fó fila hodi rai deit iha Sede Suku Fatuhada, Dili. Foto/Hatutan.com

“Ema barak lakohi mai foti Set-top Box/dexodificador  tamba filme Xina nian de’it mak barak no advezes Televizaun RTTL rasik mos lasai tanba sira lahatene halo instalasaun no laiha koñesimentu ba halo instalasaun ba  Set-top Box/dexodificador  ne’e,” Xefe Suku Fatuhada, Marcelino Soares haktuir.

Nia dehan, sasán Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P ne’e rai barak de’it iha Xefe Aldeia sira-nia uma no ta’uk at, entaun ikus mai sira deside mai tau hamutuk iha armazén sede suku nian.

Problema seluk ne’ebé komunidade enfrenta, tuir Xefe Suku Fatuhada ne’e katak, tanba tékniku sira empreza nian ka RTTL,E.P nian la ba halo instalasaun iha komunidade ida-idak ho voluntáriamente lori mai entrega fali ba Xefe Aldeia sira hodi mai tau hamutuk fali iha Sede Suku.

“Hanesan autoridade lokal sempre motiva komunidade sira hodi buka solusaun hamutuk atu oinsá bele utiliza sasán sira ne’ebé Governu fó tamba ne’e utiliza osan Estadu mak sosa, maibé komunidade sira nafatin rejeita ho razaun komunidade lahatene halo instalasaun no  programa Xina nian de’it. sira la komprende buat ida,” Xefe Suku Marcelino Soares hateten.

Advertisement

 Tuir nia, programa MAPKOMS hodi halo dijitalizasaun ba RTTL,E.P di’ak tebes, maibé orientasaun iha terrenu mak ladún di’ak atu oinsá mak halo konsolidasaun iha komunidade atu utiliza  Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P ne’e ho di’ak no bele akompaña notísia iha RTTL,E.P.

“Ha’u deskonfia tékniku no empreza Xinés ne’e iha kongkalikong ne’ebé kuidadu, nia mosu tan mai nia oin laran ne’e ha’u sei doku tiha, ema hanesan ne’e halo lakon governu Timor Leste,” Marcelino Soares  hateten ho hirus.

Xefe Suku Fatuhada rekomenda atu MAPKOMS bolu hikas tékniku sira husi empreza ne’ebé manan projetu instalasaun Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P atu bele hamutuk ho autoridade lokal sira ba halo instalasaun Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P  ba komunidade ida-idak nia-uma.

“Estadu la bele lakon osan saugati de’it ba Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P no komunidade ne’ebé tuir loos sai benefisiáriu la utiliza fali,” Xefe Suku Fatuhada hateten.

Set-top Box/ dexodificador RTTL,E.P ne’ebé rai de’it iha SEde Suku Fatuhada, Dili. Foto/Hatutan.com

Raimundo da Costa, nu’udar komunidade  husi Aldeia 05, Suku Fatuhada hateten dezde simu Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P  iha fulan-Otubru ka Novembru 2021, rai de’it iha uma tamba empreza distribuidór la halo kedas instalasaun no promete duni atu halo instalasaunn, maibé la ba halo to’o agora no sasan sira ne’e rai de’it iha uma laran.

 “Lolos ne’e ami simu para atu uza maibé tamba ami la iha tékniku no ami lahatene halo instalasaun, tanba ne’e ami rai de’it iha uma,” Raimundo da Costa hateten.

Advertisement

Xefe Aldeia Ramelau Delta, Suku Comoro, Domingas de Fatima haktuir  iha Aldeia Ramelau Delta, uma-kain 80-resin mak simu ona Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P dezde fulan-Uutubru 2021 maibé to’o ohin loron seidauk utiliza tanba empreza la halo instalasaun.

“Komunidade sira ezije bainhira mak atu halo instalasaun, ami dehan hein de’it maibé to’o agora empreza la fó informasaun,” Domingas de Fatima hateten.

Xefe Aldeia ne’e hatutan, Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P ne’ebé komuidade sira simu maioria domina ho programa televizivu Xina nian, nune’e komunidade balun ne’ebé ho esforsu monta rasik deskontente ho situasaun ne’e.

Parte seluk, Xefe Suku Comoro, Eurico de Jesus hateten, kuaze komunidade iha Suku Comoro hotu-hotu simu antena no tuir informasaun komunidade balun sente di’ak, maibé barak liu seidauk fó informasaun.

“Ami sei buka koordena ho xefe aldeia no komunidade hotu iha Suku Comoro atu buka hatene lolos informasaun kona-bá progresu fahe  Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P,” Eurico de Jesus hateten.

Advertisement

Lori Prova Mai

Antes ne’e, iha Kuarta (19/01/2022), iha Palásiu Governu,  hafoin reuniaun Konsellu Ministru, Hatutan.com halo konfirmasaun ho Ministru Asuntu Parlamentar no Komunikasaun Sosiál (MAPKOMS), Francisco Pereira da Costa Jerónimo, ba projetu Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P ne’e, maibé  nia husu ba jornalista Hatutan.com atu bele buka informasaun hodi bele hetan sasán Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P ne’e empreza distribui (fahe) de’it ka halo instalasaun.

“Ita boot bele ba halo investigasaun kompañia ba distribui de’it ka halo mós montajen pois lori informasaun mai,” Francisco da Costa Jeronimo hateten.

Nia informa tan katak projetu ne’e remata ona, tamba ne’e, buat hotu liu husi dalan legal.

Jornalista: Vito Salvadór

Advertisement

Dili

Espasu Ne’ebé SEATOU Sobu Sei Halo Jardín

Published

on

Hatutan.com, (24 Abríl 2024), Díli—Espasu sira ne’ebé daudaun ne’e Sekretária Estadu asuntu Toponímia no Organizasaun Urbana ( SEATOU) sobu iha sidade Díli laran sei transforma bá jardín.

(more…)

Kontinua Le'e

Dili

Ramos-Horta Kestiona Prezensa Militár iha Eviksaun, Germano Dehan Presiza Seguransa Tanba Vida La Fa’an iha Loja

Published

on

Hatutan.com, (19 Abríl 2024), Díli— Prezidente Repúblika (PR), José Ramos-Horta preokupa bainhira haree iha televizaun membru FALINTIL Forsa Defeza Timor Leste (F-FDTL) mós tun bá terrenu hodi akompaña Sekretáriu Estadu Asuntu Toponímia no Organizasaun Urbana (SEATOU), Germano Santa Brites Dias ne’ebé halo eviksaun bá populasaun ne’ebé okupa rasi Estadu iha Díli.

(more…)

Kontinua Le'e

Dili

Eviksaun Forsada La Refleta iha PEDN 2011-2030

Published

on

Hatutan.com, (19 Abríl 2024), Díli – Forum ONG Timor-Leste (FONTIL)  konsidera evikasaun forsada hosi Sekretáriu Estadu Asuntu Toponímia Organizasaun Urbana (SEATOU)  bá komunidade iha Díli  laran la refleta iha planu estratéjia dezenvolvimentu nasionál (PEDN) 2011-2030.

(more…)

Kontinua Le'e

Trending