Connect with us
Pakote Ahi

Viqueque

Ortikultura “Marcha da Paz” Lacluta Simu Fasilidade hosi CARE International

Published

on

Hatutan.com, (23 Fevereiru 2022), Viqueque-Grupu Ortikultura “Marcha da Paz” iha Aldeia Fahi-Lain, Suku Uma-tolu, Postu Administrativu Lacluta, hetan apoiu fasilidade sira kona-bá kuda modo nian, hosi CARE International. Apoiu hirak ne’e, atu ajuda komunidade bele hasa’e sira-nia rendimentu ekonomia família uma-laran nian durante tempu pandemia COVID-19.

Notísia iha Relasaun: CARE International ho Child Fund Monitoriza Ekipamentu Prevensaun COVID-19 ba Eskola no Postu Saúde Sira

Reprezentante grupu ortikultura “Marcha da Paz”, Francisco Lopes. Foto/Hatutan.com

Reprezentante membru iha grupu ortikultura “Marcha da Paz”, Francisco Lopes haktuir, fasilidade hirak ne’ebé apoiu hosi CAR International ne’e barak liu mak utiliza hodi halo atividade kuda modo iha  sira-nia kintál laran.

Molok apoiu sira-ne’e to’o ba sira-nia fatin, atividade primeiru ne’ebé halo maka prepara ai ho bambuu, fila rai halo kantaderu. Bainhira rezultadu monitorizasaun hosi ekipa destakadu CARE International nian, hatudu katak faze dahuluk, grupu produtór sira konklui ona, hafoin mak halo atribuisaun apoiu fini.

Advertisement

Fasilidade  ne’ebé grupu ortikultura “Marcha da Paz”  simu mak hanesan, enxada lima, kanuru lima, lona ho metru 50, fini modo-musan, ai-moruk rega modo (pestisida), maneira, no inklui fasilidade bázika sira hanesan balde ho seluk tán.

“Antes atu kuda, ami halo uluk koker (fatin viveiru modo musan) para modo oan sira ne’e tenke uniforme. Kuandu ita la koker, oras ida, modo balu mate, no modo balu mós la uniforme. Tán ida-ne’e, ami halo kantaderu, ami mós halo viveiru dala-ida,” Francisco Lopes, hateten ba jornalista sira, durante simu vizita hosi CARE International nian, iha Aldeia Fahi-Lain, Suku Uma-tolu, Postu Administrativu Lacluta, Kuarta (23/02/2022).

Hafoin kuda tiha modo oan iha kantaderu, sira kontinua tau matan, no kontrola pesti labele hán modo-tahan to’o faze koleta. Bainhira deteta pesti sira hán modo tahan, medida preventiva mak rega ho ai-moruk.

Grupu Ortikultura “Marcha da Paz” harii kedan iha tinan 2000, no iha fulan-Dezembru 2021, CARE International haforsa tán nia apoiu membru sira ne’e, atu kontinua hasa’e produsaun ai-hán iha uma-laran.

Modo ne’ebé kuda mak hanesan, mostarda, kanko, berinjela, baria, ho tomate. Maibé, durante ne’e, sira koleta ona ba dala-rua. Meius ne’ebé toos-na’in sira uza hodi ema ba sosa direta iha toos laran.

Advertisement

Grupu Ortikultura “Marcha da Paz” iha totál membru hamutuk na’in-18, kompostu hosi feto 9, no mane 9. Benefisiáriu sira kontente tanba simu apoiu gratuitu hosi ONG CARE International, no sira rasik mak servisu ho voluntáriu hodi kontribui ba hasa’e rendimentu ai-hán iha familia uma-laran.

CARE International haree katak, durante tempu pandemia Covid-19, ho desizaun sira governu nian kona-bá Serka Sanitária (SS), Konfinamentu Obrigatóriu (KO), limita tebes movimentasaun populasaun sira nian. Aat liután, situasaun ida ne’e, fó ameasa ba rendimentu familiar iha kada uma-kain, tun.

Ho nune’e, CARE International ne’ebé sai nu’udár parseiru dezenvolvimentu governu nian, sempre ho prontidaun hatudu sira nia apoiu, hodi hasa’e rendimentu ai-hán iha uma-laran.

Iha Munisípiu Viqueque, ONG CARE International, halo Implementasaun projetu iha Postu Administrativu lima mak hanesan Viqueque Vila, hala’o iha Suku Luca ho Waimori Tula.

Postu Administrativu Uatucarbau, hala’o iha Suku Loi Ulu no Afloicai. Uatulari, iha Suku Macadique no Afloicai. Ossú, halao iha Suku Ossúdecima, Ossúrua no Nahareca. Lacluta, hala’o iha Suku Uma Tolu no Ahic.

Advertisement

Atividade projetu mak hanesan, distribuisaun no instalasaun tanke bee fase liman no sabaun ba instituisaun 11, liu-liu iha área tarjetu sira mak, Sede Suku, Postu Saúde, Eskola Primária, Kapela, Merkadu Postu Viqueque Vila, no Postu seguransa Polisia.

Distribuisaun sabaun ba uma-kain rihun lima, distribuisaun pakote ai-hán ba uma-kain vulnerável 1100, nomós fatin rai fini (bidon), fini batar (Sele no Noi mutin), ho fini fore-metan.

Distribui mós fini hare Nakroma ba Uma-kain 1600 ba komunidade sira iha Suku Macadique, Afloicai, Luca, Uai-Mori Tula, Ahic no Uma-Tolu.

Apoiu seluk tán mak hanesan fasilita treinamentu ba Agrikultór sira, no halo mós instalasaun Tanel (plástiku tahan udan-been) ba membru grupu sira, iha suku hamutuk 11, iha Viqueque. 

Projetu ida ne’e, finansia hosi Governu Australia, liuhosi Australian Humanitarian Partnership (AHP), ho konsóriu ONG internasionál lima mak hanesan, CARE International, Caritas Australia (CAN-DO), Oxfam, Plan International no World Vision no CARE International mak implementa direta.

Advertisement

 Jornalista: Rogério Pereira Cárceres

Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Viqueque

Parókia Uatolari La Selebra Misa Kalan 31 Dezembru ho 01 Janeiru 2024

Published

on

Hatutan.com, (31 Dezembru 2023), Viqueque– Konsellu Pastoral Parókia Nossa Señora do Rosário de Fátima Uatolari Antigu, Dioseze Baucau, hamutuk ho Pároku Padre Heriberto Soares Pedro, SVD, hasai ona karta aberta bá sarani hotu ne’ebé pertense iha Estasaun Misionáriu Uatolari Antigu, kona-bá desizaun la iha selebrasaun misa kalan 31 Dezembru 2023 no misa tinan foun, 01 Janeiru 2024.     

(more…)

Kontinua Le'e

Viqueque

Ema Deskoñesidu Tesi-Kotu Kanu Distribuisaun Bee-Moos bá Aldeia 5 iha Afaloicai

Published

on

Hatutan.com, (29 Dezembru 2023), Viqueque– Komunidade Aldeia lima (5) hosi Suku Afaloicai, Postu Administrativu Uatulari, Munisípiu Viqueque, daudaun ne’e, la bele asesu bee-moos ho di’ak tanba ema deskoñesidu tesi-kotu tiha kanu distribuisaun bee-moos.

(more…)

Kontinua Le'e

Viqueque

Ensinu Bazikú 08 Umu-Sege Uatulari Presiza Tan Sala bá Aula no Aumenta Profesór

Published

on

Hatutan.com, (28 Dezembru 2023), Viqueque– Eskola Ensinu Bazikú 08 Umu-Sege, Postu Administrativu  Uatulari, Munisípiu Viqueque, presiza tan sala bá aula nian ho presiza aumenta tan  númeru profesór.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending