Connect with us
Pakote Ahi

Justisa & Krime

Tribunál Absolve José Reis, Bartolomeu ho João Baptista hosi Kríme Fraúde Fiskál

Published

on

Hatutan.com, (31 Maiu 2023), Díli– Tribunál Judisial Primeira Instánsia Díli (TJPID), Kuarta (31/5/2023), absolve ona arguidu na’in-tolu; José Maria dos Reis, Barolomeu Sequeira ho João Baptista Fernandes Alves, hosi kríme Fraúde Fiskál.

Lee Mós : José Reis Sai Arguidu ba Krime Fraúde Fiskál

José Reis ho oin hamnasa hafoin rona deiszaun hosi Tribunál Judisial Primeira Instánsia Díli (TJPID) hodi aobsove nia hosi kríme Fraúde Fiskál, Kuarta (31/5/2023). Foto/Foti hosi Facebook

Arguidu José Maria dos Reis, atuál  Segundu Vise Primeiru-Ministru no mós Ministru bá Planu no Ordenamentu (MPO), Arguidu Bartolomeu Siqueira, hanesan na’in bá empréza Gren Enclave ho arguidu João Batista Fernandes Alves atuál  Vise Prezidente Kámara Komérsiu Indústria Timor-Leste (CCI-TL-sigla portugés).

Durante iha sala julgamentu, Juiz Prosesu José Gonçalves deklara katak, faktu sira ne’ebé provadu maka hanesan empréza Sunshine Pedtrol Group rejísta iha sistema impostu Ministeriu Finansas.

Advertisement

Alende ne’e, provádu mós katak, empréza Sunshine Pedtrol Group fa’an kombustível (mina) iha ne’ebé presta mós nia atividade komérsial iha EDTL.

Provadu mós iha 28 fulan-Maiu 2019, kompañia Sunshine Pedtrol Grouf selebra kontratu ho Governu Timor-Leste hodi fornese mina to’o iha loron 30 fulan-Novembru 2019.

Provadu mós katak, iha 10 fulan-Novembru 2020, Governu liuhosi Ministériu Finansas  halo pagamentu bá kompañia Sunshine Pedtrol Group maibé kompañia ne’e rasik la kumpri nia obrigasaun atu selu taxa.

Faktu seluk ne’ebé provadu mós katak, iha períodu 2011 to’o 2016, kompañia Sunshine Pedtrol Group la deklara ka la aprezenta razaun ruma, kona-bá ninia obrigasaun atu selu impostu. Tribunál mós julga provadu, delijente bá kompañia ne’e, la’ós arguidu na’in-tolu, maibé ema seluk.

Provádu, iha fulan-Agostu, kompañia ne’e halo tiha ona pagamentu bá Autoridade Tributária. Tribunál deklara mós faktu sira ne’ebé la provadu maka hanesan, arguidu sira halo sósiu ba kompañia ne’e. La provadu kompañia ne’e, la deklara no la kumpri sira nia obrigasaun.

Advertisement

João Baptista Fernandes Alves konversa hela ho Advogadu privadu José Guterres hadorin rona desizaun Tribunál Judisial Primeira Instánsia Díli (TJPID), Kuarta (31/5/2023). Foto/Foti hosi Facebook

Ikus-liu, Tribunál haree katak, la’ós arguidu na’in-tolu maka sai hanesan sósiu bá kompañia ne’e, maibé iha fali ema seluk. Tanba ne’e maka, Tribunál konsidera labele imputa kríme Fraúde Fiskál bá arguidu na’in-tolu.

Tribunál julga akuzasaun la provadu, absolve arguidu na’in-tolu hosi kríme ne’e, no deklara katak, arguidu na’in-tolu la iha obrigasaun atu selu impostu ka taxa bá Estadu.

Hafoin halo tiha leitura (lee) bá desizaun ne’e, Juiz prosesu mós informa katak, durante prazu loron 15 parte rua la konkorda ho desizaun ne’e, bele halo rekursu bá iha tribunal rekursu.

Tuir akuzasaun hosi MP  katak, arguidu Bartolomeu Siqueira, arguidu João Batista Fernades Alves, arguidu José Maria dos Reis,  iha indísu ne’ebé sufisientemente iha autus katak, arguidu sira nu’udár responsável bá Empréza Sunshine Pedtrol Group.

Iha 5 fulan-Novembru 2002 to’o 24 fulan-Juñu 2016, Empréza Sunshine Pedtrol Group, hahú rejístu ho TIN 101 8089, ho sede Rua Audian, Vera Cruz, Dili, no sósiu sira mak, João B.F Alves kuota 40%o, Bartolomeu Siqueira ho sósiu 30%, José Reis ho kuota 30 %.

Iha tinan 2009 no 2010, Empréza Sunshine Pedtrol Group selebra kontratu ho Governu hodi fornese mina bá Sentral EDTL. Iha períodu tuir mai, iha loron 10 fulan-Novembru 2010, Estadu RDTL halo ona pagamentu bá konta bankária empréza Sunshine Petrol Group ho númeru konta 193544210001 bá kontratu ne’ebé maka asina ho montante US$5, 235, 637.52  tuir TPO 10211995. Maibé, hahú loron 25 fulan-Maiu to’o 29 fulan-Dezembru 2010, Empréza Sunshine Petrol Group ne’ebé hetan autorizasaun hosi Dirasaun Nasional Alfándega hodi loke armájen bá mina hodi stóke (stock) mina ho litru 17, 435.105, seidauk seluk Taxa bá autoridade Aduaneira iha Dirasaun Alfándega bá estok mina ho totál taxa US$1, 215,907.09 .

Advertisement

Empréza Sunshine Petrol Group ho TIN 1018089, iha obrigasaun hodi selu 0,5%% kada fulan hosi rendimentu, deteta katak empréza ne’e hahú rejístu iha sistema impostu Doméstika (SIGTAS).

Iha loron 1 fulan-Juñu 2003, deklara de’it bá Autoridade Tributaria hanesan tuir mai ne’e; iha Agustu 2004 to’o 2011, Empréza Sunshine Petrol Group hahú selu taxa) bá Estadu, ho montante totál US$4, 965.50. Iha Agustu 2004 to’o Marsu 2007, Empréza Sunshine Pedtrol Group, nunka desobre saláriu (wage income impostu rendimentu (income tax).

Iha fulan-Abril 2007 to’o 2011, hahú selu impostu rendimentu (income tax) 304, 017.85. Iha 2011 to’o fali 27 fulan-Juñu 2016, Empréza Sunshine Petrol Group, la selu no la deklara rendimentu bá iha Diresaun Impóstu Doméstika.

Arguidu sira ho intesaun hakarak hasees-aan hosi pagamentu taxa nomós empóstu hodi bosok bá iha autoridade Alfándega katak, Ministreiu Finansas seidauk halo pagamentu. Maibé defaktu hatudu katak, empréza hetan tihaa ona pagamentu hosi governu.

Arguidu sira ho lívre no deliberadamente ho intesaun hakarak benefísia sira nian aan, no sira hatene katak hahalok ne’e, lei bandu no bele hetan responsábilidade kriminál. Maibé, arguidu sira kontinua hala’o ida ne’e.

Advertisement

Konsekuensia estadu sofre prejuizu ho montante US$1, 215,907.09  (tokon ida rihun atus rua sanulu resin lima no dolar atus sia hitu i sentavu sia) dolar amérikanu.

Tanba ida ne’e maka, MP akuza arguidu na’in-tolu komete kríme  Fraúde Fiskál, ne’ebé prevístu iha artigu 314, númeru  2 hosi Lei Kódigu Penál.

Audiénsia julgamentu ne’e, prezide hosi Juiz kolektiva José Gonçalves, Álvaro Maria, Arjentino Nunes, Ministériu Públiku reprezenta hosi Prokuradora Lídia Soares, no arguidu sira hetan asisténsia legál hosi Advogadu Privádu na’in-rua José Guterres ho Arlindo Sanches.

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres

Advertisement

Justisa & Krime

Absolve “Kalohan” Hosi Pena Efetivu Tinan-Lima La’ós A-favór bá Korrupasaun

Published

on

Hatutan.com, (24 Abríl 2024), Díli—Prezidente Tribunál Rekursu (PTR), Deolindo dos Santos konsidera desizaun Tribunál Rekursu (TR) nian hodi absolve Sekretáriu Jerál Partidu Demokrtátiku (PD), António da Conceição “Kalohan” hosi pena prizaun efetivu tinan-lima, la’ós a-favór bá korrupsaun maibé ne’e fundamentasaun hosi Lei.

(more…)

Kontinua Le'e

Justisa & Krime

Fujitivu Arnolfo Teves Jr Submete Rekursu bá TR

Published

on

Hatutan.com, (24 Abríl 2024), Díli-Fujitivu Arnolfo “Arnie” Alimpit Teves Jr submete ona rekursu bá Tribunál Rekursu (TR) kona-bá prosesu sira liga ho estradisaun ne’ebé Ministériu Públiku sei halo hamutuk ho Tribunál Estadu Filipina.

(more…)

Kontinua Le'e

Justisa & Krime

FONGTIL Preokupa Autoridade Sira Nonook ho Kazu Ró Tranship II no Expo Dubai

Published

on

Hatutan.com, (22 Abríl 2024), Díli– Forum ONG Timor-Leste (FONGTIL) preokupa ho prosesu transparénsia hosi Ministériu Públiku (MP) kona-bá kazu Ró Tranship II ho Expo Dubai ne’ebé FONGTIL submete to’o agora la iha follow-up no MP nonook tiha de’it.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending