Connect with us
Pakote Ahi

Internasionál

Vise-PM Francisco Kalbuadi Prontu Responsabiliza Delegasaun TL Bá Abu Dhabi

Published

on

Hatutan.com, (29 Fevereiru 2024), Singapura—Vise-Primeiru-Ministru, Ministru Koordenadór Asuntu Ekonómiku no Ministru Turizmu no Ambiente nu’udár mós Xefe Negosiadór Adezaun Timor-Leste nian bá Organizasaun Mundiál Komérsiu (OMK), Francisco Kalbuadi Lay, prontu responsabiliza prosesu hotu kona-bá delegasaun Timor-Leste nian partisipa iha serimónia solene no ofisial  adezaun Timor-Leste nian bá OMK  iha Abu Dhabi, Emiradus Arabes Unidus (EAU).

Lee Mós: Kafé Timor-Leste Morin iha Abu Dhabi

Serímonia Solene Asinatura ofisiál kona-bá adezaun Timor-Leste nian nu’udár membru plenu OMK iha Abu Dhabi, 26 Fevereiru 2024. Foto/Espesiál

Francisco Kalbuadi Lay klarifika katak númeru delegasaun Timor-Leste nian bá partisipa iha serimónia solene adezaun Timor-Leste nian bá OMK la’ós na’in-121, maibé na’in-78 no sira ida-idak bá ho nia servisu.

Delegasaun Timor-Leste nian bá Abu Dhabi, kompostu hosi Vise-Primeiru-Ministru Francisco Kalbuadi Lay ho nia ema na’in-ualu (8); tékniku na’in-haat (4) ho funsionáriu na’in-haat (4).

Advertisement

Ministériu Transporte no Komunikasaun (MTK), Miguel Marques Manitelu ho nia ema na’in-rua (2), Ministru Agrikultura, Pekuária,  Peska no Floresta,  Marcos da Crus ho nia ema tékniku  na’in-haat (4), Ministru Komérsiu no Indústria, Filipus Nino Pereira ho nia ema na’in-tolu (3), Banku Sentral Timor-Leste (BCTL, sigla portugés) na’in-ida mak Governador BCTL, Hélder Lopes   Ministru Interiór, Francisco da Costa Guterres ho nia ema na’in-rua (2), Autoridade Aduaneira ka Alfándega, TradeInvest Timor-Leste, IQTL, SERVE no instituisaun Estadu seluk tan.

“Delegasaun hotu hamutuk 78 la’ós 121. Ita la lori grupu dansa, maibé ita lori kantora na’in-rua (2) ho timoroan na’in-rua (2) hodi tau matan bá ita-nia pavillaun  iha feira OMK tanba ita aprezenta tais ho kafé no mai mós ha ita-nia embaixadora iha Suisa ho nia ema na’in-ida (1), inklui ita-nia ema ne’ebé hala’o misaun iha Abu Dhabi. Hirak-ne’e hotu mak tama iha delegasaun Timor-Leste nian ho total ema-78,” Vise-Primeiru-Ministru, Ministru Koordenadór Asuntu Ekonómiku no Ministru Turizmu no Ambiente, Francisco Kalbuadi Lay haktuir bá jornalista sira iha Singapura, hodi responde bá preokupasaun sira ne’ebé konsidera delegasaun Timor-Leste nian bá Abu Dhabi ne’e gasta de’it orsamentu Estadu nian.

Francisco Kalbuadi Lay hateten, delegasaun Timor-Leste bá Abu Dhabi la’ós la’o pasiar, maibé halo servisu no hola parte iha reuniaun tékniku sira tanba antes Timor-Leste nia adezaun bá OMK tékniku hosi Timor-Leste bá nanis ona dezde semana rua nia laran hodi halo reuniaun tékniku.

Hafoin adezaun, Ministru  Agrikultura, Peska no Floresta, Marcos da Crus ho Ministru Transporte no Komunikasaun, Miguel Marques Manitelu  ho ekipa tékniku balun sei hela iha Abu Dhabi to’o loron 01 fulan-Marsu 2024.

Funsaun ekipa tékniku permanente ne’e atu prepara instrumental legal, polítika kona-bá komérsiu nian, no prátika industriál iha Timor-Leste, inklui mós bá tarefa no taxa sira ninia alvu  bá komérsiu mundiál. E

Advertisement

Timor-Leste sai membru plenu OMK. Foto/Espesiál

Ekipa hirak ne’e halo servisu boot tebes dezde tinan 2016 to’o ohin loron konsege prodús ka tradús tiha  dokumentu legal no regulamentu Timor nian 330 mak foin tama bá membru OMK.

Ekipa tékniku sira ne’e sei kontinua servisu hodi asegura linguajen kompromisu  Governu nian hamutuk 31 iha padraun legal sira bá OMK no asegura kompromisu  sira ne’ebé Timor-Leste asina ona iha pakote adezaun OMK ne’e.  

“Ida-ne’e adezaun ida mak boot tebetebes  no istóriku, no prosesu Timor-Leste nian sai membru plenu OMK ne’e bele dehan lalais liu ona iha mundu iha istória OMK nian. Nasaun ne’ebé ho de’it tinan-hitu (7) nia laran, bele prienxe rekizitu sai membru OMK. Maibé, nasaun sira seluk, balun hein to’o tinan-20 no balun agora sei hein hela atu tama mas seidauk tama,”   Francisco Kalbuadi Lay fó sasin.

Diretora Jerál Organizasaun Mundiál Komersiu (OMK), Ngozi Okonjo-Iweala, mós apresia ho esforsu nu’udár nasaun ne’ebé lais liu prienxe rekézitu sira sai membru plenu OMK kompara ho nasaun adezaun sira seluk.

Francisco Kalbuadi Lay hateten, adezaun Timor-Leste nian bá membru OMK ne’ebé ofisializa  iha loron 26 Fevereiru 2024, hanesan orgullu boot ida mai Timor-Leste katak Timor-Leste mezmu rai ki’ik no foin ukun aan iha tinan 20-resin (20 Maiu 2002-26 Fevereiru 2024), tama tiha ona bá membru OMK. 

“Agradese tebes  prezensa Prezidente Repúblika (PR), José Ramos-Horta nia iha serimónia solene asinatura adezaun Timor-Leste nian sai membru OMK hodi reprezenta Estadu Timor-Leste,” Francisco Kalbuadi Lay hateten.

Advertisement

Prezidente José Ramos-Horta  nia prezensa mós hanesan konvidadu onra hosi OMK no tanba Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão la bele partisipa hodi husu atu Prezidente Repúblika partisipa hanesan xefe Estadu reprezenta povu Timor-Leste iha serimónia ne’e.

Ministru Agrikultura, Peska no Floresta, Marcos da Crus hamutuk ho Xefe Bankada Parlamentár Timor-Leste partisipa iha serimonia ofisial adezaun Timor-Leste bá OMK. Foto/Espesiál

“Hanesan negosiador bá adezaun Timor-Leste nian bá OMK, ha’u prontu esklarese no halo debate públiku sobre adezaun Timor-Leste nian no prontu asume  responsabilidade bá delegasaun Timor-Leste nia prezensa iha Abu Dhabi hodi partisipa reuniaun sira adezaun Timor-Leste nian bá OMK,” Vise-Primeiru-Ministru Francisco Kalbuadi Lay afirma.  

Francisco Kalbuadi Lay  afirma tan, Prezidente Parlamentu Nasionál ho Xefe Bankada Parlamentár sira-nia prezensa iha reuniaun sira adezaun Timor-Leste nian bá OMK iha Abu Dhabi, loron hirak liubá, importante no hetan konvite mós hosi OMK atu halo diskusaun kona-bá servisu parlamentár membru OMK sira nian liga ho polítika lejizlasaun

Adezaun Timor-Leste nian ne’ebé publika iha media streaming OMK nian hetan like no share liu millaun ida iha mundu.  “Agradese tebe-tebes bá Prezidente Repúblika, José Ramos-Horta ho Prezidente Parlamentu Nasionál, Maria Fernanda Lay ho Xefe Bankada Parlamentár sira, ne’ebé hatán ona bá konvite OMK nian hodi asiste adezaun Timor-Leste nian bá OMK nu’udár istória boot no orgullu bá Timoroan nia prestíjiu internasionál. Sira-nia prezensa, ha’u hanesan Ministru Koordenadór asuntu Ekonomia, mak responsabiliza tanba sira bá la’ós pasiar, maibé bá servisu, antes no depois adezaun Timor-Leste nian bá OMK tanba ita presiza lei 100-resin mak tenke prepara depois adezaun,” Francisco Kalbuadi Lay tenik.

Hatán kona-bá gasta orsamentu Estadu boot bá perdiam, otél, no billete aviaun nian bá-mai Timor-Leste ho Abu Dhabi,  vise-Primeiru-Ministru Francisco Kalbuadi Lay hateten,  alokasaun orsamentu bá viajen sira-ne’e bazeia bá padraun ka Lei  ne’ebé garantia.

Hosi sorin seluk, Helena Silva  Boavida, estudante hosi Universidade Nasionál Timor Lorosa’e (UNTL) fó nia opiniaun no hateten orgullu Timor-Leste nasaun ki’ik bele ona sai membru plenu OMK.

Advertisement

Delegasaun Timor-Leste iha Serimonia adezaun Timor-Leste bá OMK. Foto/Espesiál

Hanesan jerasaun foun Helena Boavida apresia no orgullu  ho lideransa rai-da ne’e nian, liuliu Prezidente Repúblika, José Ramos-Horta, Primeiru-Ministru (PM) Xanana Gusmão,, Xefe Negosiador Timor-Leste nia adezaun bá OMK, Francisco Kalbuadi Lay no mós lideransa sira ou entidade  hotu ne’ebé kontribui ativa dezde kedas tinan 2016 to’o mai ohin loron,  lori susesu boot bá prosesu adezaun Timor-Leste nian bá membru OMK.   

Adezaun Timor-Leste ba OMK la’ós asuntu partidu polítiku ida, maibé ne’e asuntu  Estadu Timor nian. Tanba ne’e, partidu polítiku sira ne’ebé hetan asentu iha Parlamentu Nasionál hola parte mós iha delegasaun onra bá serimónia adezaun Timor-Leste nian bá OMK, mak hanesan Prezidente Parlamentu Nasionál, Maria Fernanda Lay, Xefe Bankada FRETILIN, Aniceto Guterres Xefe Bankada PLP, Maria Angelina Sarmento,  KHUNTO, Olinda Guterres  ho CNRT, Duarte Nunes.

Lee Mós: TL Ofisialmente Sai Membru Plenu iha OMK

Jornalista : Rogério Pereira Cárceres

Advertisement
Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Internasionál

Ramos-Horta bá Portugál-EUA, Partisipa Aniversáriu Revolução dos Cravos

Published

on

Hatutan.com, (22 Abríl 2024), DíliPrezidente Repúblika (PR), José Ramos-Horta hamutuk ho delegasaun semo bá Portugál hodi partisipa aniversáriu Revolução dos Cravos bá dala-L (50).

(more…)

Kontinua Le'e

Internasionál

Xanana Konvida Sylvia Earle Atu Fahe Esperiénsia bá TL Kona-bá Kuidadu Tasi

Published

on

Hatutan.com, (20 Abríl 2024), Díli— Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão konvida Péritu American Marine Biologist and Oceanographer, Sylvia Earle atu hala’o vizita mai Timor-Leste (TL) hodi fahe esperiénsia kona-bá diviorsidade tasi nian.

(more…)

Kontinua Le'e

Internasionál

PM Xanana ho PM Dominica Roosevelt Skerrit Diskute Kooperasaun Rai-Rua

Published

on

Hatutan.com, (20 Abríl 2024), Díli—Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão akompaña hosi Embaixadór Timor-Leste iha Brusselas, Jorge Trindade de Camões no ekipa Gabinete Fronteira Marrítima no Terrestre hala’o enkontru ho Primeiru-Ministru (PM) Commonwealth of Dominica, Roosevelt Skerrit hodi deskute kooperasaun bilaterál entre rai rua nian ne’ebé sei estabelese iha tempu besik.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending