Hatutan.com, (28 Marsu 2024), Díli—Sarani Katóliku iha mundu, inklui Timor-Leste, Kinta (28/03/2024), selebra misa Kinta-Feira Santa, hanesan loron dahuluk semana Santa nian, hodi hanoin hikas mensajen partikular Jesus Kristu nian molok Nia husik hela mundu ne’e.

Lee Mós: Santa Kreda Bolu Ema Hotu Hanoin Kristu Nia Mate ho Domin

Iha misa Kinta-Feira Santa ne’e  fó hanoin bá sarani tomak kona-bá  Jesus han kalan ikus ho nia apóstolu na’in-12 no presta omenajen domin no haraik aan.

Padre Acacio de Castro, SDB, fase sarani sira-nia ain hodi halo tuir Jesus fase apostólu sira-nia ain iha han kalan ikus nian molok Jesus mate iha krús. Foto/Lazaro Pereira Quefi

Domin tanba iha Kinta-feira Santa ne’e  Jesus han hamutuk ho nia eskolante sira iha loron ikus nian molok loron ida Nia atu mate iha Krús no haraik-an tanba Jesus ho nia jestu rasik fase Nia eskolante sira-nia ain.

“Ita hamutuk iha semana Santa ida nia laran no propriamente hahú Kinta- Feira Santa ita hahú páskua, signifika loron tolu atu hakat bá Jesus Nia resurreisaun ka moris hias nian,” Padre Acacio de Castro, SDB haktuir  iha nia omilia iha misa Kinta-Feira Santa iha Kapela  Nai Feto Fatima iha Masin-Lidun, Tasi-tolu,  Díli.

Iha Kinta-Feira Santa ne’e, liturjia, dehan Jesus Nia enkontru no han ikus ho ninia apóstolu sira. Signifika iha sentidu ne’ebé partikulár hanesan han hamutuk no ikus mai se presta mensajen ka lia tatoli ruma bá malu antes Jesus atu husik mundu rai klaran. Ho hanoin katak mensajen ida-ne’e atu asegura no akompaña malu no seluk fali mós sai mensajen motivasaun ka inspirasaun nian katak buat hirak ne’e iha signifikativu.

Jesus Nia han kalan ikus ho nia apóstolu sira iha tinan 2000-liubá, no selebra mós eukaristia atu relembra testamentu Jesus Nian hakotu iha Kinta-feira tanba ne’e Jesus kumpre hahalok ka jestu ruma ne’ebé halo surpreza bá Nia apóstolu sira katak fase apóstolu sira-nia ain.

“Buat ida ne’ebé mak Jesus halo bá Nia apóstolu hirak ne’e provoka surpreza no kuriozidade tanba ne’e kuriozidade ne’e mosu hosi apóstolu Santu Pedro  bainhira Jesus atu fase nia ain nia dehan hein lai tanba saida mak tenke fase de’it ain. Iha diálogu ne’ebé mak akontese Jesus ko’alia buat ruma  partikulár. Ha’u la fase karik imi nia ain, la fase karik o nia ain, o labele sai ha’u nia eskolante no la bele sai membru ida grupu eskolante ne’e. Tanba ne’e, Jesus dehan buat ida ne’e partikulár katak eskolante sira ne’e grupu ida ne’ebé espesiál no úniku ho karakterístika ne’ebé própriu katak sira nia moris tenke banati tuir, transforma no komunika sentidu ruma bá ema nia moris. Tanba ne’e, Jesus dehan, ohin imi haree ona saida mak mestre halo bá imi, imi bolu ha’u Mesias no Nai. Ohin, ha’u dehan bá imi ha’u la’ós imi nia mestre no Nai. Imi haree ona saida mak ha’u halo ba imi, imi haree ho matan rasik tanba ne’e iha Jesus nia testamentu katak imi mós halo hanesan ne’e,”  Padre Acacio de Castro, SDB esplika.

Jestu Jesus nian bá Nia eskolante sira-ne’e hakarak atu husik hela mandamentu ida kona-bá haraik an ninian bá nia apóstolu sira la’ós haraik an buat naranaran ida, maibé ho partikulár. Jesus hili ain tanba sa la hili ulun, liman, ain, isin. Nia hili ain ida ne’ebé mak dehan nia la folin ou laek tanba nia sama foe’r barak, maibé atu hatudu haraik an nune’e Nia hili ain.  

Jesus halo ida ne’e, Padre Acacio hateten, la’ós tanba atu buka naran ka basa liman bá Nia, Nia hakarak atu nia emar sira tenke senti domin ida-ne’e iha sira nia moris nu’udar apóstolu nune’e kristaun sira mós atu fahe bá ema seluk.

Misa iha Igreja Ai-Mutin

Padre Parókia Saun José Operário Ai-Mutin,  Pe. Emanuel Lelo Talok, liuhosi selebrasaun misa eukaristia  Kinta-Feira Santa, husu sarani sira atu haburas  liután sira-nia agradese bá Maromak.

Nia hateten, Kinta-Feira Santa ne’e identifiká ho eukaristia hosi lian gregu signifiká katak hato’o agradesimentu.

“Ita hato’o agradesimentu bá  Na’i Jesus ne’ebé salva ita mak liuhosi Nia mate mak nia fó nia isin no raan mai ita, katak atu ita ema hetan salvasaun no moris di’ak ho ai-han ida-ne’e atu salva ita no halo ita nian moris sai buras no moris rohan laek,” Padre Emanuel Lelo Talok haktuir.

 Selebrasaun loron paskua ne’e bazeia bá fé no ai-han paskua nian nakfilak bá ai-han moris rohan laek nian. Tan ne’e, sarani sira presiza haburas agradesimentu, dadeer hadeer  sei moris presiza reza no  tenke agradese bá grasa-u’ain ne’ebé sarani ida-idak simu.

Iha selebrasaun misa eukaristia Kinta-Feira ne’e, Paróku Igreja Saun José Operário Ai-Mutin husu sarani sira atu soe lixu iha nia fatin.

“Ita ema sira hela iha mota ninin karik mota la’ós lixu fatin, mota fatin bee atu sulin tuir nian dalan, entaun mai ita kontribui hodi di’ak bá ita nia meiu ambiénte no di’ak bá ema hotu,” nia hateten.

Jornalista Estajiáriu: Lazaro Pereira Quefi/Zita Menezes