Hatutan.com, (20 Juñu 2024), Díli- Prezidente Repúblika (PR), José Ramos-Horta, husu Governu halo alterasaun bá tabela salariál lideransa sira iha Institutu Públiku (I.P) no Empreza Públiku (E.P) no halo mós auditoria kompletu bá sira-nia servisu.
Lee Mós: Saláriu Prezidente EDTL $6.500 no BTL $6.000 Boot Liu Prezidente Repúblika

Tabela Salarial dirijente sira iha I.P. ho E.P Foto/dok.Repro
“Ha’u konkorda tenke halo auditoria kompletu bá I.P no E.P, ha’u hatete ona ba Primeiru-Ministru katak kriasaun Institutu Públiku barak demais, no hotu-hotu ho vensimentu boot liu Prezidente Repúblika no Primeiru Ministru nian, maibé lukru ka retornu bá Estadu laiha,” Prezidente Repúblika José Ramos-Horta ba jornalista sira iha Palásiu Prezidensiál, Díli, Kinta (20/06/2024).
Ramos-Horta hatutan iha nasaun seluk iha mundu bainhira kria I.P ho E.P halo jestaun di’ak no hatama osan boot bá Estadu, hanesan eletrisidade hatama osan boot ba estadu, bee-moos hatama osan boot ba Estadu, mas kontráriu iha Timor-Leste, kriasaun I.P ho E.P sira dependenia ho nia dezempeñu servisu lahun-dikin, mas sira-nia saláriu boot.
Iha Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2025, Prezidente Repúblika sei haree didi’ak, bainhira la muda vensimentu bá superior sira Institutu Públiku no Empreza Públiku bele konsidera veta orsamentu jerál estadu tanba sei lee osan hira mak bá I.P no E.P mak boot, setor saúde, edukasaun no agrikultura hakdasak.
Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão hateten IX Governu Konstitusionál foin mak hahú tinan ida no sei haree atu halo avaliasaun bá servisu E.P no I.P sira.
“Foin maka tama tinan ida, hare ba problema barak, tinan lima kotuk ne’ebá ne’e, tamba ne’e sei hare,” hateten Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão.
Lei númeru 07/2007, kona-bá Titulár bá Órgaun Soberanu sira, iha artigu 10, esplika kona-bá vensimentu no regalia sira seluk (remunerasaun). Konteúdu hosi lei ne’e, bandu órgaun ka titulár sira Estadu nia saláriu boot liu fali Prezidente Repúblika nia saláriu ka remunerasaun.
Prezidente Eletrisidade Timor-Leste, Empreza Públiku (EDTL,E.P) nia saláriu mensál $6.500, nune’e mós saláriu mensál Prezidente Bee Timor-Leste, Empreza Públiku (BTL,E.P) $6.000.
Saláriu mensál Prezidente EDTL,E.P nian ne’e bazeia ba dekretu lei nu.10/2021, artigu 2 remunerasaun mensál líkidu ba Prezidente Komisaun Ezekutivu EDTL, E.P ho montante $6.500, no ba vogál Komisaun Ezekutivu EDTL E.P ho saláriu mensál líkidu $6.000.
Ezekusaun OJE 2024 Governu Nia Kompeténsia
Prezidente Repúblika, José Ramos-Horta hateten ezekusaun OJE 2024 ne’ebé sei mínimu ne’e tanba falta kapasidade membru Governu nian.
OJE 2024 ne’e hatún la hanesan ho orsamentu anteriór hanesan Primeiru Ministru hatete, atu kontensaun despeza no atu ministru sira hatudu kapasidade implementasaun, se ministériu ida hatene ezekuta nia orsamentu entaun tenke haree didi’ak produtividade no kompeténsia ministériu nian.
“Agora ita foin tinan nia klaran, ita sei haree mais ida ne’e la’ós ha’u nia kompeténsia no ne’e Xefe Governu nia kompeténsia, kredibilidade no autoridade atu hare buat sira ne’e,” Prezidente Repúblika José Ramos-Horta hateten.
Governu Gasta Osan bá Festa
Bankada Parlamentár FRETILIN, liuhusi sira-nia deklarasaun polítika iha plenária Parlamentu Nasionál nian, iha loron 18 fulan-Juñu 2024, deklara katak IX Governu ne’ebé lidera husi Primeiru-Ministru Xanana Gusmão susesu halo festa/seremoniál enkuantu prestasaun servisu minimu tanba ejekusaun OJE 2024 nia presentagen kiik, fulan nen (6) foin atinji 28.1 porsentu (%).
Deputada Bankada FRETILIN, Lidia Norberta Martins iha plenária Parlamentu Nasionál afirma preokupasaun tanba iha OJE 2024 aloka osan atu rezolve problema sosiál no ekonómia, maibé to’o agora seidauk rezolve tanba ejekusaun OJE minimu tebés.
Deputada Lidia Norberta Martins afirma osan aloka iha OJE 2024 ho objetivu atu rezolve problema no dezenvolvimentu, maibé esperansa ne’e la akontese. Realidade, seremonia mak akontese barbarak, Governasaun ida ne’e seremonia barak tebtebes, kada seremonia ofisiáliha despeza gasta ida makas.
Jornalista: Vito Salvadór