Hatutan.com, (02 Setembru 2025) Díli –Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão hamutuk ho Preizdente Repúblika, José Ramos-Horta, apela ba juventude no estudante universitáriu sira atu prepara aan hodi kontínua dezenvolvimentu RDTL iha futuru.

PR José Ramos-Horta ho PM Xanana Gusmão. Foto/Repro
Komandante ein-Xefe FALINTIL, Kay Rala Xanana Gusmão ho reprezentante Frente Diplomátiku iha tempu luta nian, José Ramos-Horta, hateten lia-hirak ne’e iha semináriu nasionál ho tema “Papel Jerasaun Foun iha Kontestu Dezenvolvimentu Nasionál hodi Hatutan Obra Jerasaun Tuan” ne’ebé hala’o iha Palásiu Prezidensiál, Tersa (02/09/2025).
Prezidente Repúblika José Ramos Horta iha nia intervesaun hateten, papél fundamental juventude mak tenke estuda ho seriedade, hodi hatutan obrá jersaun tuan sira nian.
“Ha’u nia mensajen simples de’it, estuda, estuda, estuda. La’ós de’it atu hetan diploma formalidade, maibé atu hetan kualidade no koñesimentu boot,” Ramos-Horta hateten.
Xefe Estuda hateten inan-aman barak sakrifika osan no kosar atu tau sira nia oan iha eskola, tanba ne’e estudante tenke valoriza oportunidade edukasaun.
Sé família simples iha aldeia, oan ida hetan lisensiatura, orgullu bá aldeia tomak. Ida ne’e tenke hanoin didi’ak
Horta haktuir, hadau diploma la de’it sei útil sé bainhira laiha akompañamrntu ho koñesimentu katak sé hetan kargu hanesan governu, deputadu, profesór ka setor privadu, maibé la hatene, entaun nasaun la hetan benefísiu.
Ho nune’e Xefe Estadu ne’e konsidera Estuda duni mak sai top, bá manán koñesimentu, dame hanesan baze dezenvolvimentu.
“Ho dame mak bele estuda, ho dame mak investór mai. Timor-Leste tenke fó kontribuisaun dame, demokrásia, liberdade imprensa no rekonsiliasaun bá ASEAN,” Horta tenik.
Prezidente Repúblika husu bá juventude hodi prepara estafeta lideransa. Tanba problema la’ós figura ida Prezidente Repúblika ka Primeiru-Ministru de’it. Iha nivel ministeriál, diretór jerál no teknókrata sira mak lori estadu loron-loron.
“Tanba ne’e ita presiza lideransa foun ho matenek no integridade, atu bele hatutan obra jerasaun tuan sira nian,” Horta afirma tan.
Biban ne’e, Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão, fundamenta jerasaun foun tenke iha konsiensia klaru kona-bá dezenvolvimentu Nasionál, labele hanoin de’it bá oportunidade funsionáriu, maibé fó kontribuisaun boot ba rai ida-ne’e.
Xanana subliña mensajen Prezidente Repúblika mós hatudu bá juventude atu aprende husi istória funu no restaurasaun independénsia, tanba rai ne’e hetan liberdade la’ós tanba ema ida nian, maibé povu tomak nia sakrifisiu.
“Jerasaun foun tenke hatene katak demokrasia fó poder bá povu, labele buka de’it postu ka servisu, maibé kontribui bá dezenvolvimentu nasional. Se la iha vizaun futuru, entaun la bele halo buat ida,” Xanana hateten.
Nia husu mós atu universidade no sosiedade sivíl provoka diskusaun atu fó esperiénsia, troka hanoin no estimula juventude hodi analizé saída maka rai ne’e presiza iha futuru. Tanba, dezenvolvimentu sei la la’o bainhira mentalidade jerasaun foun seidauk muda.
Iha semináriu ne’e mós, PM Xanana husu bá Prezidente autoridade Munisípal sira tenke hadomi povu nia nesesidade, halo konsulta no prepara programa ne’ebé responde bá povu nian.
“Labele husik ema seluk iha kotuk, maibé servisu didi’ak hodi povu konfia,” nia akrésenta.
Kona-bá Adezaun Timor-Leste nian bá ASEAN, PM Xanana haktuir katak Timor-Leste sei hasoru dezafiu boot bainhira tama membru plenu ASEAN.
“Ita tama ASEAN la’ós buat hotu sei sai fasil. Ita presiza kapasita aan, koñeese rai laran, koñese aan rasik no hatene ne’ebé forte no ne’ebé fraku. Diskusaun akademiku importante tebes atu prepara juventude sira,” Xanana fó hanoin.
Jornalista: Marcelino Tomae