Connect with us

Ekonomia

Prezidente Repúblika Preokupa Kondisaun Setór Privadu no Husu BNCTL Fasilita Kréditu ho Jurus Razoável

Published

on

Hatutan.com, (22 Juñu 2022), Díli- Prezidente Repúblika (PR), José Manuel Ramos-Horta, kontinua aprezenta nia preokupasaun kona-bá kondisaun finanseiru setór privadu nasionál sira-nian. Nune’e, Ramos-Horta   husu Banku Nasionál Komérsiu Timor Leste (BNCTL, sigla portugés) atu kontinua fó kréditu bá setór privadu nasionál ho jurus ne’ebé razoável atu bele ajuda Estadu ekonomia nasaun nian.

Lee Mós : BNCTL Enkoraja Investor Timoroan Asesu ba Kréditu Investimentu

Inaugurasaun edífiu foun BNCTL sukursal Díli, Sábadu (25/09/2021). Foto/Dok.Hatutan.com

Liuhusi enkontru Konsellu Administrasaun BNCTL iha Palásiu Prezidensiál, Kuarta (22/06/2022), Prezidente Repúblika, lia tun  dehan hakarak ekonomia ne’e la’o di’ak, banku hanesan instituisaun ida ne’ebé prinsipál iha kualkér Estadu iha mundu ne’e presiza tebes tulun setór privadu sira atu bele iha kapasidade finanseira hodi halo investimentu no loke kampu servisu bá timoroan.

Nia afirma liu husi dorumutu ne’e parte BNCTL hatoo bá Xefe Estadu difikuldade no dezafiu sira ne’ebé BNCTL enfrenta no sefe estadu kompromete atu uza nia kompetensia hanesan Xefe Estadu hodi influensia Governu no instituisaun sira interligadu atu hola mos papel ida importante hodi tulun dezenvolvimentu setór bankaria iha Timor-Leste.

Advertisement

“Xefe Estadu  kontente rona ami nia esplikasaun, difikuldade ne’ebé BNCTL hato’o, Xefe Estadu sei uza ninia kompeténsia hanesan Xefe Estadu bele influénsia instituisaun sira ne’ebé interligadu ho preokupasaun sira ne’ebé BNCTL hato’o. Ita espera katak iha tempu badak instituisaun sira ne’ebé iha papel no kna’ar atu tulun BNCTL bele kompleta nesesidade ne’ebé nesesita,”  Prezidente Konsellu Administrasaun BNCTL, António Victor hateten.

Sorumutuk ho BNCTL ne’e inisiativa Prezidente Repúblika (PR), José Ramos-Horta nian atu oinsá mak Estadu bele hatene liu setór bankaria ne’e no presija atu hatene klean liu BNCTL nia kontribuisaun bá dezenvolvimentu ekonómia ho dezenvolvementu nasionál.

Lee Mós : Estadu Investe Ona Millaun $35 ba BNCTL

BNCTL  halo atualizasaun bá progresu ne’ebé iha no tamba BNCTL ho mós banku sira seluk ne’ebé iha Timor ne’e oinsá mobiliza funudus, oinsá sira kapitaliza fali ekonómia ne’e oinsá no difikuldade saida mak banku sira ne’e infrenta, entrenus oinsá mak bele investe maka’as liután iha ekonómia.

“Difikuldade mak ami nia kapital seidauk sufisiente atu halo kreditu bele halo mellora kondisaun seluseluk ne’ebé ami bele halo ami nia operasaun bankaria ne’e di’ak liu tan,” António Victor haktuir.

Advertisement

BNCTL hato’o mos bá sefe Estadu kona-bá aspetu sira seluk ne’ebé la’ós ligadu osan de’it, hanesan iha lei kona-bá insolvensia ema ruma halo empresta osan iha banku depois kompañia ne’e la’o laloos mak atu bá resolove nia problema sira ne’e garantia rai ka karreta, uma buat sasán sira ne’e hotu ne’e tenke iha lei ida ne’ebé resolve.

“Lei ne’e infelizmente ita seidauk iha, iha lei reforsa bá kontratu hanesan ita iha kontratu ho kliente ida aban bainrua iha problema ruma, disputa ruma ho banku karik, ita atu rezolve ne’e presija tempu lalais, presija sasán sira ne’e oinsá, agora daudaun ita hotu hatene ita nia Tribunál ne’e iha limitasaun barak ne’ebé la fó atendimentu lalais ba iha kazu sivil sira,” Nia dehan.

BNCTL rasik alende banku komersiál halo papél seluk ne’ebé karaktér sosial ne’e maka’as hanesan to’o tempu BNCTL tenke selu idozu ka ferik katuas sira ne’ebé  BNCTL halo kobransa padraun komersiál nian. Maibé ne’e realidade ida ne’ebé hanesan Banku Estadu nian BNCTL kontribui de’it.

 “Bolsa da Mãe, terseira idade, ferik katuas sira buat sasán sira ne’e hotu kontribui mai difikuldade ne’ebé ita koopera hanesan banku komersiál ho kustu ne’ebé as tanba buat sasán sira ne’e. Se ami hanesan banku komersiál de’it ita bele halo servisu maibé ita manán ka lae, ita la manán ita la presija halo.” Nia haktuir.

BNCTL nia kreditu ne’e tinan ida nia aplika jurus bá kreditu la liu 10%, uluk husi 18% tun mai to’o 10% la liu, maibé la’ós hotu-hotu 10%, iha kreditu balun 3% no labele liu 10% se tau hamutuk tinan ida 6% maibé setór privadu se dehan banku nia kreditu as demias ne’e presiza atu haree ho diak preokupasaun siira ne’e.

Advertisement

Progressu ne’ebé BNCTL iha mak hahu tinan ne’e entermus kapitalizasaun ekonómia BNCTL rejista $ 157 milloens hodi fó kreditu.

Jornalista: Vito Salvador

 

Advertisement
Continue Reading
Advertisement
Click to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Ekonomia

BCTL ho BNU Halo Kooperasaun Hametin Indústria Finanseira no Impulsiona Dijitalizasaun Ekonomia TL

Published

on

By

Hatutan.com, (05 Dezembru 2025), Díli— Banku Sentrál Timor-Leste (BCTL-sigla portugés) no Banco Nacional Ultramariño (BNU)   halo kooperasaun liuhusi atividade Fórum CEO hodi hametin industria finanseira no  impulsiona dijitalizasaun ekonómia iha Timor-Leste.

(more…)

Continue Reading

Ekonomia

Governu Halo Lansamentu Trial Bá Kabu Submarinu

Published

on

By

Hatutan.com, (25 Novembru 2025), Díli– Ministru Transporte no Komunikasaun (MTK), Miguel Marques Gonçalves Manetelu akompaña husi Ministru Planu no Investimentu Estratéjiku  (MPIE), Gastão de Sousa, Ministra Finansas, Santina J. R. F. Viegas Cardoso, ho konvidadu onra sira,  Tersa (25/11/2025), halo lansamentu   trial  (koko) kabu submarine hodi haree velosidade internet ne’e oinsá no tuir planu sei halo lansamentu ba públiku iha fulan-Maru, tinan 2026.

(more…)

Continue Reading

Ekonomia

Forum Business da-Lima, Oportunidade Bá Timor-Leste Oferese Ambiente Investimentu Favoravel

Published

on

By

Hatutan.com, (24 Novembru 2025), Díli— Forum  Business bá da-lima,  Segunda (24/11/2025, iha Díli, oportunidade bá Timor-Leste  atu oferese  ambinete investimentu ne’ebé favoralvél.

(more…)

Continue Reading

Trending