Connect with us
Pakote Ahi

Nasionál

Membru Órgaun Soberanu Balun “Helik” Husi Jornalista Sira

Published

on

Hatutan.com, (10 Fevereiru 2022), Díli-Dezafiu balun ne’ebé jornalista sempre enfrenta iha sira-nia knaar loron-loron nian atu prodús notísia ida kualidade no balansu, maka fontes informasaun, liuliu membru órgaun soberanu balun nunka koopera ho mídia no sempre “helik” husi jornalista sira.

Notísia iha Relasaun: Ramos-Horta Husu Valoriza Serbisu Jornalista

Jornalista sira halo kobertura ba konférensia imprensa iha CI. Foto/Mídia CI

Husi entrevista ne’ebé Hatutan.com halo ho jornalista sira balun ne’ebé hala’o kobertura iha terrenu, konfirma katak sira nia obrigasaun mak atu hakerek notísia ida ho kualidade no balansu, maibé dezafiu boot maka fontes balun, liuliu membru órgaun soberanu balun sempre buka dezvia husi jornalista iha momentu serimónia sira, inklui jornalista sira ba marka audiénsia mós nunka hakarak hasoru atu halo entrevista.   

Jornalista Jornal Independente, Jacinto Xavier hateten, orgaun komunikasaun sosial ne’ebé hola mós papél importante  iha sosiedade nu’udar kontrolu sosial atu bele divulga informasaun sira relasiona ho progresu dezenvolvimentu iha pais demokratiku ne’e. Maibé dezafiu sira ne’ebé mídia ho nia jornalista sira enfrenta  iha terrenu, maka fontes sira la kolaborativu ho razaun oioin

Advertisement

“Hanesan jornalista sempre buka atu halo balansu ba notísia hodi konfirma ho fontes sira, maibé balun la fó espasu katak la iha interesse atu atende lalais jornalista sira nia pedidu atu entrevista, inklui hasoru direita mós lakohi atu halo entrevista,” Jacinto Xavier hateten ba Hatutan.com iha Dili.

Nia rekoñese katak, dala barak iha liur ema kestiona katak notísia la balansu, maibé situasaun iha terrenu mak obriga no hanesan ema profesional jornalista sempre tenta atu fo espasu ba fontes sira halo direitu ba resposta tuir lei komunikasaun, maibé problema mak fontes rasik lakohi halo entrevista no laiha tempu atu halo entrevista.

Jornalista Jacinto Xaiver. Foto/Hatutan.com

Problema ne’ebé jornalista sira enfrenta iha terenu mak fontes sira hili media, kuandu jornal no online deit dalaruma fontes la kohi koalia no presija mak televizaun no difikuldade seluk mak birokrasia iha protokolu.

“Iha informasaun ne’ebé ita atu konfirma, maibé tamba birokrasia ikus mai fontes la koalia no jornalista la konsege halo balansu ba nia produtu tuir públiku nia espetativa,” nia haktuir.

Jornalista ne’e subliña tan, husi órgaun soberanu hat ne’ebé eziste iha Timor Leste, nia membru hanesan fontes ida defisil liu atu jornalista sira asesu mak Tribunál Rekursu ho Prokuradór Jerál Repúblika (PGR, sirga portugés).

Jornalista Suara Timor Lorosae (STL), Guilhermina Franco, informa mós katak durante hala’o profisaun nu’udar jornalista hodi halo kobertura ba notisia sira iha rai laran haree katak fontes balun defisil tebes atu hasoru. Maibé kuandu tempu kampaña iha eleisaun sira,  lider politiku hirak ne’e mak hein jornalista oras ba oras mós sira hein, maibé  eleisaun hotu tiha no ba kaer tiha pozisaun nu’udar membru órgaun soberanu balun, sira komesa hatuur burokrasia no buka maneira atu dezvia husi jornalista.

Advertisement

“Sira dala ruma subar an husi jornalista sira maske iha informasaun balun ne’ebé importante loos atu halo konfitrmasaun hodi publiku bele hatene,” Guilhermina Franco hateten.

Jornalista Guilhermina Franco. Foto/Hatutan.com

Jornalista STL ne’ebé destakadu iha Parlamentu Nasionál ne’e husu atu Konsellu Imprensa  bele halo sosializasaun, liliu ba membru orgaun soberanu sira iha Timor-Leste atu sira bele intende diak servisu jornalista nian hodi fornese informasaun ba povu.

Iha parte seluk, jornalista jornal Independente, Cristina Virgínia Ximenes dehan esperiénsia durante hala’o servisu jornalistiku, fontes ida ne’ebé susar liu atu hasoru halo entrevista mak Ministru, sekretáriu estadu, xefia sira. Tamba bainhira asuntu ne’ebé ligadu ho sira atu ba halo entrevista, maibé tenke halo apontamentu depois mak sira kontaktu.

“Dala ruma ita halo tiha apontamentu ho sira, maibé sira la kontaktu ita no bainhira ita tenta konfirma ka follow-up, sira dehan de’it, okupadu,” nia haktuir.

Nia hatutan, orgaun haat ne’e iha protokollu ne’ebé kintu-kantu hodi perturba servisu jornalista nian uainhira halo hela entrevista ho nai ulun sira

Nia  husu ba Konsellu Imprensa haree mós ba kestaun ne’e no sujere ba  Conselho de Imprensa (CI) presiza halo sosializasaun ka sensibilizasaun  ba membru órgaun soberanu sira kona-ba servisu jornalista nian no oinsá kria relasaun ho jornalista.

Advertisement

Jornalista GMN, Yohanesa Fernandes hateten difikuldade boot liubá servisu jornalista iha terenu ho fontes sira mak burokrasia a instituisaun nian ne’ebé naruk demais.

“Husu atu hadia burokrasia iha instituisaun sira Governu nian,” Yohanesa Fernandes hateten.

Nia hatutan dala barak ukun nain sira halai ses husi jornalista sira uainhira follow-up informasaun sira ne’ebé publiku presija hatene.

SEKOMS Sempre Informa iha Reuniaun KM

Sekretáriu Estadu Komunikasaun Sosiál (SEKOMS), Mericio Juvenál dos Reis “Akara”. Foto/Hatutan.com

Hatán ba preokupasaun sira ne’ebé jornalista sira hasoru iha terenu relasiona ho fontes informasaun sira, liuliu membru órgaun soberanu sira ne’ebé dezvia husi servisu jornalista nian, Sekretáriu Estadu Komunikasaun Sosiál (SEKOMS), Mericio Juvenál dos Reis “Akara” hateten, iha enkontru Konsellu Ministru, nia parte sempre informa ba malu para kada membru Governu bele loke an ba mídiaho nia jornalista sira, tamba mídia ne’e atu tulun Estadu para haklaken informasaun ba sidadaun hotu hodi kumprimenta ba Konstituisaun RDTL kona-bá Hakonu Direitu Públiku ho Informasaun.

“Membru Governu hotu iha dever no responsabilidade para atu fo informasaun ba ita nia sidadaun sira liu husi jornalista no mídia,” Mericio Juvenál dos Reis Akara hateten.

Advertisement

Governante ne’e hatutan, parte SECOMS informa ona iha Konsellu Ministru no hotu-hotu konkorda, mais iha nivel implementasaun iha dinamiku parese iha kazu balun mais orientasaun klaru, atu membru Governu hotu iha dever  atu divulga informasaun ba sidadaun sira kona-bá sira nia programa, politika no servisu lorloron nian.

CI Rekoñese Fontes Barak Dezvia husi Jornalista

Prezidente interinu Konsellu Imprensa (CI, sigla portugés),  Expedito Loro Dias Ximenes hateten, jornslista iha kode etika rasik, oinsa atu halo kobertura no halo balansu ba notísia, maibé realidade iha terrenu hatudu, fontes barak, liuliu entidades Estadu sira sees an husi jornalista.

Prezidente Interinu CI, Expedito Loro Dias Ximenes. Foto/Hatutan.com

“Dalaruma tamba sira seidauk iha prontidaun atu fo informasaun hodi konfirma saida mak jornalista ida hakarak,” Expedito Dias hateten.

Tuir CI nia haree no akompañamentu katak karik fontes ne’ebé mak jornalista atu konfirma lakohi koalia tenke hateten iha notísia, atu nune’e iha balansu nafatin.

CI promete ba oin sei nafatin fó hanoin ba entidades relevante sira, tamba dala barak liu funsionamentu relasaun públiku sira mak la halo knar ho di’ak hodi difikulta mós servisu jornalista nian iha terenu.

Advertisement

“Loloos ne’e media officer sira tenke fó hatene ba nia superiór, ministru, vise- ministru oka sekretáriu estadu ida knaar loloos husi mídia no jornalista sira-nian, atu nune’e bele fó informasaun ba públiku liu husi mídia,” Expedito hateten.

CI sei nafatin sosializa kode etika ne’e ba iha entidades Estadu hotu, inklui halo advokasia ba knaar ne’ebé CI iha tuir Lei Komunikasaun Sosiál no nia estatutu rasik.

Jornalista: Vito Salvadór

Advertisement
Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Nasionál

Papél Mídia Importante Hodi Kontribui bá Prezerva Memória Pasadu

Published

on

Hatutan.com, (24 Abríl 2024), Díli-Centro Nacional CHEGA! Institutu Públiku (CNC, I.P) konsidera mídia ka jornalista sira-nini papél importante tebes atu bele halo kobertura kona-bá akontesimentu sira istóriku hodi bele kontribui bá prezerva memória sira pasadu nian.

(more…)

Kontinua Le'e

Nasionál

Posibilidade Governu Aprezenta Kandidatu Foun Komisáriu CAC

Published

on

Hatutan.com, (23 Abríl 2024), Díli– Vise-Ministru Asuntu Parlamentár,  Áderito da Costa Hugo, informa proposta Lei, 2ª alterasaun bá Lei n°8/2009, 15 de jullu kona-bá Komisaun Anti-Korrupsaun (CAC siglá portugés), aprova  final global ona iha Parlamentu Nasionál iha loron 22 fulan-Abríl,  ho nune’e, Governu sei haree fali timoroan feto ka mane ne’ebé prenxe rekizitu hodi kandidatu  bá komisáriu CAC atu aprezenta bá Parlamentu Nasionál hodi hakat bá eleisaun.

(more…)

Kontinua Le'e

Nasionál

Eviksaun, Rede bá Rai Hato’o Ejizénsia 11 bá Governu

Published

on

Hatutan.com, (22 Abríl 2024), Díli— Rede bá Rai (RbR) hato’o ejizénsia 11 bá IX Governu Konstitusionál liuliu bá Sekretáriu Estadu Asuntu Toponímia no Organizasaun Urbana (SEATOU), Germano Santa Brites Dias, atu bele konsidera durante prosesu eviksaun bá komunidade ne’ebé okupa rai Estadu iha kapitál Díli.

(more…)

Kontinua Le'e

Trending