Connect with us
Pakote Ahi

Justisa & Krime

Líder Komunitáriu Zumalai Tenke Hamutuk ho CAC iha Luta Kontra Korrupsaun

Published

on

Hatutan.com, (12 Maiu 2022), Díli—Komisáriu Adjuntu Comissão Anti-Corrupção (CAC) ba Asuntu Servisu Prevensaun no Sensibilizasaun Luis de Oliveira Sampaio hamutuk ho Xefe Unidade Promosaun Valór no Integridade (UPVI) Leonilda Lobato no Espesialista Anti-Korrupsaun (EAK), realiza semináriu ba Líder Komunitáriu, Funsionáriu Públiku no Estudante sira iha Zumalai hamutuk na’in 56 iha Postu-Administrativu Zumalai, Munisipiu Covalima, Kinta (12/05).

Komisáriu Adjuntu Comissão Anti-Corrupção (CAC) ba Asuntu Servisu Prevensaun no Sensibilizasaun Luis de Oliveira Sampaio hamutuk ho Xefe Unidade Promosaun Valór no Integridade (UPVI) Leonilda Lobato no Espesialista Anti-Korrupsaun (EAK), realiza semináriu ba Líder Komunitáriu, Funsionáriu Públiku no Estudante sira iha Zumalai hamutuk na’in 56 iha Postu-Administrativu Zumalai, Munisipiu Covalima, Kinta (12/05). Foto/CAC.

Semináriu ne’e realiza ho tema “papel lider komunitáriu ba prevene no Kombate Krime Korrupsaun iha Timor-Leste” ho objetivu hodi eleva koñesimentu lider komunitáriu sira atu evita aktus korrupsaun iha nível Suku no Aldeia.

Komisáriu adjuntu Sampaio ko’alia ba lider Komunitáriu sira, papel lideransa lokál hodi korre povu hosi ki’ak no mukit tuir vizaun no misaun libertasaun povu ohin loron mak luta prevene krime sira korrupsaun nian iha baze to’o nasionál.

Liu-liu luta ba hamenus no hamoos aktus ‘peti korrupsaun’ ne’ebé potensia boot akontese iha Suku no Aldeia sira.

Advertisement

Komisáriu Adjuntu hateten, korrupsaun la’ós akontese de’it iha nível politika sira boot, alias korrupsaun boot (grand corruption). Korrupsaun ohin loron bele akontese iha kualker fatin no momentu. Korrupsaun bele akontese iha nível sira iha Suku no Aldeia, mezmu la ho ativamente maibé bele partisipa indireta husi autoridade lokál sira.

“Dala barak ita rona, korrupsaun ne’e akontese iha kapitál. Maibé lae! rekursu Estadu ninian ne’e sirkula to’o iha baze to’o suku no aldeia sira. Ita boot sira iha responsabilidade ida, knaar estratéjiku ida hanesan autoridade ne’ebé reprezenta estadu iha baze iha papel importante ida atu asegura katak, rekursu estadu nian to’o duni ba ita nia komunidade to’o duni ba nia alvu no objetivu alokadu,” Hatutan.com sita deklarasaun Adjuntu Sampaio, iha komunikadu.

Komisáriu Adjuntu Sampaio subliña, líder Komunitáriu nia papel esensiál seluk mak halo kontrolu ba prosesu dezenvolvimentu lokál ne’ebé planeia husi nasionál.

Hanesan liman kro’ak povu ne’ebé hetan fiar direta hosi komunidade iha suku tenke isin moris ho espiritu libertasaun boot hodi kontrola projetu Estadu nian ne’ebé  implementa hosi kada dono projetu no kompaña responsável sira.

Líder komunitáriu sira tenke sai parseiru di’ak ho CAC iha luta foun ida ne’e luta kontra korrupsaun. Líder Komunitáriu sira bainhira deskobre aktus krime korrupsaun akontese iha prosesu implementasaun projetu sira iha baze hato’o keixa ba CAC.

Advertisement

Luta kontra korrupsaun katak Adjuntu Sampaio la’ós servisu CAC nian mesak, maibé nu’ud’ar servidór públiku Estadu nian hotu-hotu simu responsabilidade.

Uluk hotu-hotu hamutuk tula kamada ba malu hodi lori libertasaun ba pátria. Ohin loron atu luta libertasaun povu, hotu-hotu tenke kontinua lolo liman ba malu iha forsa koletiva ida atu prevene aktus sira korrupsaun nian hodi lori moris di’ak ba povu ida sustentavel no prósperu.

“Korrupsaun ne’e ita ilustra nu’udar moras aat, hanesan moras COVID-19 dadaun ne’e. Tanba ne’e nia atuasaun sira ita tenke halo hanesan luta kontra COVID ne’e. Ita hotu-hotu tenke hamriik. Labele haree luta ida ne’e CAC nian servisu, Ministériu Públiku no Tribunál nian. Se hanesan ne’e esforsu atu to’o iha ne’eba ne’e defisil”, Adjuntu Sampaio dezafia konsiénsia koletiva maluk lider komunitáriu sira.

Adjuntu Sampaio bolu maluk lider komunitáriu sira nia konsiénsia krítiku atu unifika iha forsa boot ida hodi hamriik kombate korrupsaun hanesan lema internasional husi ONU nian iha tinan 2021 fó sai katak “O nia direitu, O nia papél: Dehan lae ba korrupsaun”.

Iha fatin hanesan, Xefe Unidade Promosaun Valór no Integridade, Leonilda Lobato hatutan katak, lider komunitariu sira nia papel importante ba luta prevene krime korrupsaun mak evita-an atu simu subornu husi kompaña ruma ne’ebé hakarak atu halo projetu iha suku no aldeia sira.

Advertisement

Líder komunitáriu iha tempu besik implementasaun programa sesta bázika ne’ebé Guvernu atuál planeia ona atu implementa iha tempu besik ne’e, tenke hamutuk ho CAC iha batalla ida hodi kontrola lisuk implementadór no kompaña responsavel sira ne’ebé sei distribui produtu Sesta-Bazika ba sidadaun sira.

“Ita boot sira nia papel ida mós atu halo kontrola ba programa sira ne’ebé mai iha ita boot sira nia Suku. Aban bainrua programa Sesta-Bázika faze daruak nian mai, ita boot sira mós tenke kontrola kompña sira atu distribui sasan sir aba ita nia komunidade ho loloos no tuir padraun ne’ebé selebra iha kontratu”, Xefe Leonilda hateten.

Alein sensibilizasaun ba líder komunitáriu sira ohin, programa sensibilizasaun hanesan halo mós ba estudante sekundaria sira, estudante sira husi AHHA Education/ SOLS24/7, no grupu joventude sira iha Munisipiu Covalima durante semana ida ne’e nia laran.

Jornalista: Elio dos Santos da Costa

Advertisement
Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Justisa & Krime

Prizioneiru Na’in-Lima Okupa Kuartu Ida, HAK Husu Governu Estabelese-tán Prizaun Foun

Published

on

Hatutan.com, (18 Abríl 2024), Díli—Asosiasaun HAK sujere atu Governu estabelese tán prizaun foun tanba liu hosi monitorisazaun ne’ebé mak sira halo iha prizaun Díli, Gleno no Suai hatudu katak kondisaun infra-estrutura barak mak aat no la sufisiénte bá dadur sira ne’ebé ema na’in-lima okupa lisku kuartu ida ho medida ne’ebé kiik.

(more…)

Kontinua Le'e

Justisa & Krime

MJ Sérgio Hornai Sei Foti Medida Hasoru Pesoál PCIC Husu Osan bá Oan-Mane Fujitivu Teves Jr

Published

on

Hatutan.com, (17 Abríl 2024), Díli-Ministru Justisa (MJ), Sérgio de Jesus Fernandes da Costa Hornai, sei foti medida forte to’o bele halo demisaun bá pesoál membru Policia Ciêntíficia e de Investigação Criminal (PCIC) ida ne’ebé deskonfia husu osan bá fujitivu Arnolfo Teves Jr nia oan-mane, foin lalais ne’e.

(more…)

Kontinua Le'e

Justisa & Krime

Tribunál Rekursu Absolve António “Kalohan” Hosi Pena Prizaun Tinan-Lima

Published

on

Hatutan.com, (12 Abríl 2024), Díli – Advogadu privadu, Pedro Camões ne’ebé fó asisténsia legal bá arguido António da Conceição ‘Kalohan’, informa  katak iha Kinta, 11 fulan-Abríl 2024, Tribunál Rekursu hasai ona desizaun hodi absolve pena prizaun efetivu tinan-lima (5) bá nia kliente Antonio da Conceição ‘Kalohan’.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending