Hatutan.com, (23 Janeiru 2023), Díli—Governu Timor Leste orgullu ho Emprezáriu Timor Oan hanesan mós na’in bá empreza Aero Dili, Lourenço de Oliveira ne’ebé iha ona aviaun rasik no lansa ona hodi hahú semo bá mundu ho Bandeira Nasionál Timor Leste.

Funsionáriu sira hosi empreza Aero Díli, iha ámbitu Grande Lansamentu Aero Díli A320 iha Otél Timor, Segunda (23/01/2023).

Primeiru Ministru (PM), Taur Matan Ruak espressa sentimentu orgullu ne’e iha ámbitu Grande Lansamentu Aero Díli A320, iha Otél Timor, Segunda (23/01/2023).

Lee Mós: Prezidente Repúblika Apresia Aviaun Aero Díli Ne’ebé Ho Bandeira TL Semo bá Mundu

Xefe Governu louva emprezáriu Timoroan Lourenço de Oliveira tanba ho esforsu makas no determinasaun tomak, hakarak investe iha seitór aviasaun sivíl, to’o sosa ona aviaun rasik ho naran Aero Dili A320.

Governu konsidera momentu ne’e istoriku tebes bá Timor-Leste tanba Timoroan ne’ebé iha korajen no determinasaun hodi so’e aan bá projetu boot ne’e.

“Ha’u hakarak agradese ba Prezidente Aero Díli tanba bele konvida ami hotu-hotu mai iha kalan ida-ne’e, ita hamutuk hodi lansa insiativa no istóriku ida-ne’e iha ita nia rain. Ha’u hakarak parabeniza ita boot nia korajen no determinasaun hodi so’e an ba iha projetu boot ida-ne’e,” Taur Matan Ruak, hateten.

Xefe Governu ne’e haktuir, iha 2019 antes ida-ne’e bainhira emprezáriu Timoroan ne’e organiza aviasaun liu-liu aviaun ki’ik-oan CESSNA, PM Taur rasik mak halo akompañamentu ho atensaun tomak hare’e atu bá ne’ebé.

Ho inisiativa hosi emprezáriu Timoroan ne’e, Taur Matan Ruak afirma katak, iha nia Governasaun ida ne’e, apresia no kontinua apoia ne’ebé de’it atu projetu ne’e bele la’o ba oin, liu-liu faktu ida maka, durante Covid-19, se la’ós ho apoiu Nasoens Unidas, Timor blokeadu totalmente, laiha aviaun ida ne’ebé mak hakarak mai Timor.

Maibé, tanba ho hosi Nasoens Unidas nia apoiu umanitáriu hodi ajuda lori ai-moruk, lori ema bá mai, nomós ajuda parseiru balun evakua Timoroan sira liu-liu Nova Zelândia, mai hosi Xina no Taur rasik mós husu bá país balun, la temi sira nia naran, sira rekuza lakohi apoiu Timor. Signifika, iha momentu difisíl dala-ruma Timor maluk laiha.

Primeiru Ministru (PM), Taur Matan Ruak espressa sentimentu orgullu ne’e iha ámbitu Grande Lansamentu Aero Díli A320, iha Otél Timor, Segunda (23/01/2023).

PM Taur Matan Ruak sente kontente no enkoraja emprezáriu timoroan hotu atu halibur esforsu nune’e bele tulun malu kompete hodi nune’e bele fó kondisoens bá kliente sira ho presu ka folin barratu.

“Ha’u kontente liu bainhira Senór Prezidente Aero Dili hateten, katak nakloke bá sé de’it sosa kompañia nia asaun. Ha’u enkoraza emprezáriu timoroan sira, atu halibur esforsu ajuda timoroan ida ne’e. Ha’u espera katak, tinan 20 mai, no tinan 20 bá kotuk, ita bele iha mas espera tinan 20 mai la’ós ida ne’e de’it, mais espera barak liu ajuda ita kompete ho ita-nia viziñu sira la’ós de’it dada mundu besik mai ita, mas liu-liu kompete ho oportunidade fó kondisoens ba ita-nia kliente sira présu ida ne’ebé razoavél,” Taur Matan Ruak, hateten.

Iha okaziaun ne’e, PM Taur lahaluha agradese mós bá apoiu hosi parseiru sira, liu-liu Embaixadór Austrália ne’ebé autoriza ona aviaun Qantas halai mai Timor, hodi hatun ona presu iha viájen nian.

Nune’e mós na’in bá empréza Aero Díli, Lourénço de Oliveira afirma, tinan 20 ne’e natón ona ba Timoroan atu iha ninia aviaun rasik.

Prezidente bá Empréza Aero Dili ne’e dehan, molok to’o iha serimónia lansamentu ne’e, sira halo tiha ona preparasaun iha fulan ida antes.

Faze preprasaun hirak-ne’e, hahú hosi promosaun, iha marketing atu nune’e, bainhira aviaun ne’e to’o mai bele komesa semo.

“Ita tenke iha aviaun rasik. Tinan 20 resin ona, ema inváde hela de’it ita bá seitór aviaun iha Timor ne’e, halo-nusá,” Lourénço de Oliveira, hateten.

Aviaun ne’e prodús ka fabrika hosi Aérobus iha nasaun Europa ho kustu millaun $100-resin.

“Aviaun ida-ne’e hosi Aerobus mai hosi Europa no taka sticker iha Indonézia. Aviaun ne’e rasik iha tipu barak. Ita hakarak sosa mesak, depois aviaun ne’e hotu tiha, ita bá soe hela iha ne’ebé. Ne’ebé, aviaun ne’e ema hotu-hotu la sosa direta. Nasaun boboot sira ne’e la sosa ida, sira list hosi fábrika rasik. Aviaun la’ós ida ne’e de’it, sei mai ida tán, depois de tinan rua-tolu, mai tán ida,” Lourénço de Oliveira hateten.

Funsionáriu sira hosi empreza Aero Díli, iha ámbitu Grande Lansamentu Aero Díli A320 iha Otél Timor, Segunda (23/01/2023).

Aviaun komersiál Aero Díli sei hala’o nia rute operasaun entre Dili-Denpasar, Dili-Surabaya, Dili-Australia, Dili-Singapura, Dili-Filipina, Dili-Xina no kada operasaun, sei transporta ka tula ema ho kuantidade 158, kompostu hosi bisnis na’in ualu ho pasajeiru iha na’in 150.

“Fim fulan Fevereiru aviaun to’o ona iha ne’e, ita komesa semo. Pozisaun aviaun agora ne’e iha hela Bangkok, nia prosesu rejistrasaun depois tenke troka kedan nia mesin foun mak mai,” Lourenço informa.

Oras ne’e daudaun pilotu Timor Oan  seidauk bele halo operasaun ba aviaun ne’e tanba Timor Oan seidauk iha rating aerobus. Sei iha faze preparasaun atu bele bá hasai rating aérobus, depois bele opera.

Hafoin sosa aviaun ne’e, na’in bá fábrika Aerobus oferse oportunidade bá Aero Dili atu haruka Timor Oan sira bá tuir formasaun hodi prepara rekursu bá futuru.

Aerobus husu atu haruka ema 16 bá eskola kona-bá aviaun nian ho gratuita. Aprende kona-bá kondús aviaun ka sai pilótu ka tékniku hosi 20 to’o 30. Alende ne’e, iha mós pramugari sira husu to’o na’in 10, inklui enjeñeiru.

“Oportunidade ne’e fó bá Timoroan de’it. Maibé, oras-ne’e ekipa ne’ebé serbisu iha aviaun ne’e seidauk barak tanba ita seidauk iha rating. Maibé agora atu prepara to’o 10 maibé foin iha na’in 2, sei falta 8. Pilótu de’it, ita bele prepara to’o 10 resin, Timoroan de’it. Tanba ita seidauk iha, ita sei uza lai ema seluk hosi rai liur. Pramugari Sira iha na’in 10 de’it, konforme bá aviaun nia kapasidade. Sira ne’e maioria feto,” nia esplika tán.

Kona-bá rekrutamentu bá tékniku sira atu opera aviaun ne’e la presija hamutuk ho Governu, tanba nia rasik mak loke no prosesu ida ne’e hahú tiha ona, sira ne’e iha espesiálidade bá iha pilótu, pramugari ho mekániku.

Iha lansamentu dahuluk ne’e, Prezidente Aero Díli selebra mós akordu ho empreza sira Timoroan nian mak hanesan, Esperansa Timor Oan (ETO) hodi supply mina bá aviaun. Empréza Rossela responsabiliza hahán no Empréza Fresca supply bee ka Agua Fresca bá ekipa no pasajeiru sira iha aviaun laran.

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres