Hatutan.com, (14 Fevereiru 2023), Dili—Ministériu Edukasaun Juventude no Desportu (MEJD) anunsia ofisialmente totál vaga professór voluntáriu ne’ebé selesionadu atu asina kontratu hamutuk 1.715, iha Tersa (14/02/2023).

Ministériu Edukasaun Juventude no Desportu (MEJD) anunsia ofisialmente totál vaga professór voluntáriu ne’ebé selesionadu atu asina kontratu hamutuk 1.715, iha Tersa (14/02/2023).

Rezultadu ne’e hamosu insatisfasaun hosi professór voluntáriu atus-ida-resin hosi Munisipiu Díli nian, ne’ebé ezíje sira-nia direitu bá MEJD, tanba durante ne’e hanorin ho voluntáriu de’it, maibé iha rezultadu rekrutamentu, sira-nia naran la tama iha lista kontratu.

Lee Mós: Profesór Voluntáriu ho Funsionáriu Públiku ME Na’in-540 Envolve iha KPE-KHUNTO

Agostinho Soares de Araújo ne’ebé desde tinan 2015 hanorin ho voluntáriu iha Eskola Katólika São Miguel Arcanjo hateten, molok ne’e Governu liuhosi EMJD anúnsia katak, totál professór ne’ebé durante ne’e hanorin ho voluntáriu de’it iha eskola sira iha territóriu nasionál hamutuk 5.000.

Totál vaga ne’ebé iha, MEJD presiza de’it ema na’in 2.111. Nune’e, iha altura ne’ebá, hanesan manorin-na’in voluntáriu, submete hotu dokumentu bá MEJD atu prosesa no verifika.

“Ha’u voluntáriu iha eskola Koléjiu São Miguel Arcanjo desde 2015 to’o agora. Kolega ne’ebé hahú iha 2016 nia naran sai maibé ami sira ne’ebé hahú hosi 2013 to’o 2015, la hetan. Ida-ne’e mak ami hakarak husu Ministéiru tenke toma responsabilidade, ami hakarak hatene loloos nia lala’ok ne’e oinsá mak mosu fali ida-ne’e,” Agostinho Soares de Araújo hateten iha MEJD Vila Verde Díli, Tersa (14/02/2023). 

Professór Agostinho dehan, iha kedan tinan 2020, MEJD anunsia ninia planu katak, atu halo rekrutamentu bá professór voluntáriu sira ne’ebé mak durante dedika sira nia an iha tinan barak nia laran, atu kontribui bá edukasaun no bá nasaun ida ne’e.

“Infezlimente bainhira haree fila-fali bá rezultadu lista naran ne’ebé MEJD publika liuhosi Jornál Repúblika, la fó satisfeitu bá professór sira. Tanba ne’e mak ohin, professór voluntáriu sira hosi eskola Munisipiu Dili ninian, mai hosi nível Ensinu Báziku, Eekundáriu Jerál, Eskola privádu, Públiku sira tun direta halo protestu hodi husu razaun saida mak sira-nia naran la tama lista kontratu. La satisfás tanba ema ne’ebé mak dedika an durante tinan naruk, bazeia bá kritéria hosi Ministériu rasik fó sai, katak, eskola públiku ho eskola privádu ne’e, tau ona tuir ninia dedikasaun serbisu,” nia esplika.

Professór voluntáriu atus-ida-resin hosi Munisipiu Díli ezíje sira-nia direitu bá MEJD, iha Tersa (14/02/2023).

Kritéria hosi MEJD, iha eskola publiku sira sei foti de’it hosi professór sira ne’ebé hahú hanorin voluntáriu iha 2017. Eskola privádu ka Katólika sira hahú hosi tinan 2007 to’o 2013. Maibé, rezultadu ikus, la’o oin seluk.

“Publikasaun ne’ebé mak horseik ita akompaña, oin seluk. Entaun, ami deskonfia, mosu buat barak ne’ebé mak la loos iha prosesu rekrutamentu bá primeira faze ida ne’e,” nia deskonfia.

Reprezentante professór voluntáriu sira ne’ebé sente sai vitima bá iha prosesu rekrutamentu ne’e, husu Govcernu liu-liu Ministru Edukasaun Juventude no Desportu (MEJD), Armindo Maia, Parlamentu Nasiobál, liuhosi komisaun D, ne’ebé trata asuntu edukasaun, atu haree bá nia preukupasaun hirak ne’e, tanba ezíje sira-ninia direitu.

“Ita labele halimar nasaun ne’e bá grupu ida-rua nian, halimar sistema familiarizmu ho sistema partiddarizmu atu buras iha Timor ne’e,” nia hateten tán.

Iha fatin hanesan, Marta da Costa dos Santos ne’ebé hanorin desde 2014 voluntáriu ona iha Eskola Bázika Fillial (EBF) Hera, kestiona kona-bá nia maluk sira ne’ebé daudaun ne’e naran tama hotu iha lista kontratu hosi MEJD, la’os espesiálidade iha edukasaun.

“Ami ho kolega sira ne’ebé voluntáriu hosi kedan 2014 verifika naran iha. Kuandu bá lista ida hatama dokuemntus nian ami naran iha. Maibé, lista naran ikus publika iha  jornál da repúblika ne’e naran laiha. Entaun, ami haree katak Ministériu ninia rekrutamentu ida ne’e bá ami la satisfás,” nia preukupa.

Iha 2021 ekipa MEJD tun bá kada eskola hodi halo verifikasaun no rekolla sira-nia naran. Iha 2022, ministériu anunsia lista naran bá professór sira hodi hatama dokumentus, sira-nia naran iha. Maibé, rezultadu ne’ebé fó sai iha Tersa nia naran laiha fali.

Professór voluntáriu atus-ida-resin hosi Munisipiu Díli ezíje sira-nia direitu bá MEJD, iha Tersa (14/02/2023).

“Maluk sira ne’ebé ninia área espesialidade la’os edukasaun ne’e, naran iha fali, ami ne’ebé terus komesa hosi 2014 mai, naran laiha. Ne’e, ami nia naran sira ne’e lori bá tau iha ne’ebé, ami hakarak husu loloos ida ne’e,” Marta protesta.

Manorin-na’in hirak ne’e, ezíje Ministru MEJD Armindo Maia atu konsidera sira-ninia direitu tanba mós hanesan Timoroan ida ne’ebé pertense bá rai ida ne’e, liuliu sira husu atu trava lai realizasaun kontratu bá sira-nia maluk professór sira hodi solusiona uluk problema sira ne’e hotu.

Hatán bá ida ne’e, Ministru Edukasaun Juventude no Desportu (MEJD), Armindo Maia hateten, totál vaga ne’ebé MEJD loke hamutuk 2.111. Maibé, iha faze dahuluk, professór 1.715 mak governu sei kontrata uluk. Signifika, iha faze daruak sei iha tán vaga 396.

“Vaga restu ne’ebé mak hosi 2.111 vaga ne’e katak sei iha 396. Ne’e ita aumenta tán professór ne’ebé mate iha 2022 na’in 156. Entaun, totál vaga ne’ebé disponível 552. Ida ne’e bá segunda faze,” nia hateten.

Armindo Maia fó razaun katak, MEJD loke tán segunda faze tanba eskipa tékniku sira ministériu nian, halo prosesu verifikasaun iha faze rua.

Primeira faze to’o fim 2021, depois mosu tán lista adisionál ne’ebé MEJD halo tán verifikasaun bá segunda faze iha 2022.

“Agora daudaun 1.715 ne’e pratikamente ita kaer, selesiona maioria hosi sira verifikasaun to’o 2021. Segunda faze ne’e mak ita sei haree fali sira ne’ebé verifika iha 2022. Ha’u garante katak sira ne’e sei tama hotu,” Armindo Maia hateten tán.

Governante ne’e husu professór hirak ne’ebé naran la tama ka seidauk iha lista kontratu faze dahuluk nian, bele hato’o karta reklamasaun bá ministériu, nune’e bele estuda no foti desizaun.

Bá hirak ne’ebé naran tama ona iha lista kontratu, Armindo Maia espera katak iha semana oin bele avansa iha Konsellu Ministru atu bele aprova no Prezidente Repúblika halo promulgasaun.

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres