Connect with us
Pakote Ahi

Defeza & Seguransa

Deskonfia Membru UPM Na’in-neen “Oho” Júlio, FONGTIL Husu Ezonera Komandante Jerál PNTL

Published

on

Hatutan.com, (24 Janeiru 2022), Díli—Iha Domingu 23 Janeiru, maizumenus tuku 04:00 madrugada, mosu kazu omesídiu ida, ne’ebé deskonfia enovolve hosi oknum Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL), Unidade Polísia Marítima (UPM), hamutuk na’in-neen (6), hasoru vítima Júlio Amaral (41) hi nia alin Marcos Amaral to’o nia maun mate fatin.

Matebian Julio Amaral ne’ebé deskonfia hetan baku hosi membru UPM iha aldeia Loro, Suku Suai Loro, Postu Administrativu Suai-Vila, Munisípiu Covalima, Domingu (23/01/2022). Foto Espesiál.

Kazu ne’e akontese iha aldeia Loro, Suku Suai Loro, Postu Administrativu Suai-Vila, Munisípiu Covalima, bainhira oknum PNTL na’in-neen, inklui vítima na’in-rua nu’udár maun-alin hosi Suku Camanasa, hetan konvite hodi partisipa iha serimónia inaugurasaun Uma-lisan ida, iha área Suai Loro.

Forum Organizasaun Naun Governamental (FONGTIL) kondena tebes aktu ne’ebé komete hosi oknum PNTL-UPM hamutuk na’in-neen ne’e, tanba hamate timoroan Júlio Amaral no hakanek vítima seluk Marcos Amaral, nu’udár alin hosi matebian.

Tuir kronolojia ne’ebé FONGTIL rekolla hosi matebian nia alin Marcos Amaral, nu’udár mós vitima hosi kazu ne’e katak, iha dalan sira atu liu bá festa Inaugurasaun Uma-lisan ne’e, vítima ho suspeitu sira xoke malu.

Advertisement

Iha situtasaun ida sira xoke malu ne’e, oknum PNTL ne’ebé nu’udár autór ne’e konfesa ba vítima sira katak, nia hanesan membru Polisia ida.

Maibé, vitima na’in-rua ne’e, dúvida kona-bá autór ne’e nu’udár membru PNTL, nune’e vítima na’in-rua hakat-tuir autór sira atu husu halo konfirmasaun loloos.

Koordenadór Advokasia FONGTIL, Ivo Colimau Lay Costa.

“Sira hakat ba iha festa laran ne’e hodi konfirma fila-fali ho ema ne’e, dehan ita-boot membru PNTL ka la’e. Maibé suspeitu hamri’ik mai halo kedan agresaun fízika hamutuk ho nia kolega sira kontra sira na’in-rua maun-alin to’o Julio lakon vida. Marcos mak agora daudaun kanek,” Koordenadór Advokasia FONGTIL, Ivo Colimau Lay Costa hateten liuhosi konferénsia imprensa iha Salaun FONGTIL, Segunda (24/01/2022).

Razaun vítima sira ba husu ne’e atu konfirma katak, loos duni ka la’e ema ne’e parte hosi membru FALINTIL Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL), ka PNTL, tanba esperiénsia hatudu katak, iha 2021 iha kazu ida ne’ebé akontese iha área Betó, ema balun deklara sira nia aan katak, sira membru PNTL ka membru autoridade seluk, hodi ba halo kapturasaun ba ema, depois ba halo agresaun fizika.

“Tuir loloos, autór sira atu halo agresaun fizika ne’e, kontra artigu 4 hosi dekteru lei númeru 9, 18 de fevereiru, ne’ebé kabe ba lei orgánika PNTL nian,” nia hateten.

FONGTIL Husu Governu Ezonera Komisáriu Faustino

Advertisement

Bazeia ba faktu no baze legál sira ne’ebé iha kazu asasinatu ne’e, FONGTIL kondena aktu refere no propoin ba órgaun ezekutivu sira, liu-liu Ministériu Interiór (MI), órgaun lejislativu sira hosi Komisaun B, Parlamentu Nasionál (PN), trata asuntu defeza, seguransa no negósiu estranjeiru, atu halo ezonerasaun ba Komandante  Jerál PNTL, Komisáriu Faustino da Costa, tanba durante mandatu, “ladún fó presaun” ba membru sira, hodi komete bebeik aktu krime hasoru komunidade baibain.

“Ezonera Komisárui Jerál PNTL, Faustino da Costa, nu’udár Komandante Jerál PNTL, ho razaun, durante ninia mandatu, nakonu ho kazu mate-mean ne’ebé involve ema sivíl nu’udár vitima, no membru PNTL Suspeitu. Referénsia mak hanesan kazu ne’ebé mak akontese iha Lahane, iha 2021, nomós kazu ida ne’ebé mak atuál,” Ivo Colimau, husu.

Koordenadór Advokasia iha FONGTIL ne’e, husu atu ezonera mós komandante pelutaun, ka kompañia UPM ne’ebé destakada iha Munisipiu Covalima ho razaun laiha kapasidade hodi kontrola ninia membru sira.

“Prosesa autór ne’ebé partisipa iha kazu omesídiu refere, hodi sula tiha ba iha prizaun,” Ivo sujere tán.

Portavós Komandu Jerál PNTL, Superintendente Xefe Polísia Armando Monteiro.

Hatán ba ne’e, Portavós Komandu Jerál PNTL, Superintendente Xefe Polísia Armando Monteiro hateten, Komandu Jerál PNTL, simu ona informasaun kona-bá kazu ne’e, no envolve hosi membru UPM na’in-neen, no oras ne’e halo ona detensaun iha Sela Detensaun Komandu Munisipiu Covalima.

“Kazu ida mak sai hanesan preokupasaun ba públiku ne’ebé akontese iha dia 23 Janeiru 2022, iha Suai, ne’ebé rezulta joven ida mate. Komandu PNTL Munisipiu Covalima esforsu hodi hola medida no halo investigasaun ba sidadaun na’in-neen, ne’ebé agora daudaun sei submete hela iha Sela Detensaun, durante oras 72 nia laran,” Superintendente Xefe Polísia, Armando Monteiro, hateten iha  Komandu Jerál Caicoli.

Advertisement

Hatutan.com mós tenta atu halo konfirmasaun ho Xefe Suku Suai Loro, liuhosi telefone, maibé nia parte laiha koñesimentu no laiha informasaun ruma liga ho kazu ne’e, tanba festa ne’e rasik mós nia la hetan konvite atu partisipa.     

Komandante Armando Monteiro dehan, prosesu ba kazu ida ne’e seidauk remata, ema hotu akompaña, no PNTL ‘sempre’ iha transparánsia ba públiku, tanba média mós akompaña direta ba akontesimentu ida ne’e.

“Alende nia nu’udár Timoroan, parte ida mós, responsábilidade hanesan mós papél autoridade seguransa ne’ebé mak destakadu iha Suai. Ne’ebé, iha lei nia oin ne’e, iha direitu hanesan, sidadaun timoroan. Tanba ne’e maka ha’u temi sidadaun,” Armando, esplika.

Tuir loloos, komunidade no festa na’in-sira atu sente kontente iha serimónia festa uma-lisan ne’e, maibé, rezultadu hosi partisipasaun ba serimónia ida ne’e, rezulta juventude ida lakon vida, no na’in-rua sai vítima.

“Espera katak, hosi prosesu finalidade investigasaun ida ne’e, ita bele identifika autór, no autór tenke responsábiliza ba aktus sira ne’ebé sira halo, tuir lei ne’ebé mak vigóra iha ita nia nasaun,” Armando Monteiro, espera.

Advertisement

Kona-bá kritika sira hosi FONGTIL, ne’ebé dehan, atuasaun membru PNTL sira nian la professional, husu atu halo mudansa iha ierarkia komandu jerál PNTL, komandante Armando Monteiro konsidera kritika sira ne’e sai nu’udár parte ida konstrutivu, atu fó xamada no atensaun ba PNTL, hodi servisu ho seriedade no kuidadu liután.

“Asuntu ida ne’e, la’ós kompeténsia relasaun públika, la’os mós sosiedade ninia ezijénsia, maibé bele kanaliza situasaun hirak ne’e ba nível estratejia mak iha kompeténsia, hodi hola desizaun. PNTL prontu nafatin atu simu krítika nune’e bele mellora papél ho di’ak liután,” Armando Monteiro, hateten.

Membru PNTL-UPM hamutuk na’in-neen ne’e, ho naran inisial MDD (29), LMA (33), GDN (28), MMF (29), JB (32), ne’ebé oras ne’e, submete hela oras 72 iha sela detensaun Komandu PNTL Munisipiu Covalima.

Mate-isin, hosi matebian Julio Amaral nian, oras ne’e rai hela iha Sala Mortuáriu Hospitál Nacional Guido Valadares (HNGV), Dili, atu submete ba prosesu autópsia, hafoin entrega ba familia hodi hala’o serimónia funebre  iha matebian nia rai moris fatin, Suai-Camanasa. 

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres

Advertisement

Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Defeza & Seguransa

Membru PNTL ho F-FDTL Ne’ebé Viola Lei Kódigu Estrada Sei Simu Konsekuénsia

Published

on

Hatutan.com, (22 Abríl 2024), Díli-Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) liuhosi Departamentu Tránzitu Nasionál (DTN) sei aplika sansaun administrativa bá membru PNTL ho membru FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL)  ne’ebé viola Lei Númeru 03/2006, kona-bá Kódigu Estrada durante halo sirkulasaun iha territóriu nasionál.

(more…)

Kontinua Le'e

Defeza & Seguransa

Forsa Konjunta Preende Tabaku Pohon Sagu Kaixa 320 iha Tasi-Tolu

Published

on

Hatutan.com, (19 Abríl 2024), Díli—Forsa konjunta kompostu hosi Polisia Nasionál Timor-Leste (PNTL) liuhosi Departamentu Investigasaun Kriminál (DIK), Servisu Informasaun Polisia (SIP), FALINTIL Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) liuhosi Unidade FALINTIL (UF) no Servisu Nasionál Intelijénsia (SNI), halo apreensaun bá evidénsia tabaku ho marka Pohon Sagu hamutuk kaixa 320 iha área Tasi-tolu, Díli.

(more…)

Kontinua Le'e

Defeza & Seguransa

Komandu PNTL Distribui Karreta 47 bá Munisípiu no Unidade Sira

Published

on

Hatutan.com, (18 Abríl 2024), Díli—Komandu Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) iha Kinta 18 Abríl distribui tán karreta unidade hamutuk 47 bá komandu munisípiu 12, Rejiaun Administrativa Espesiál Oecusse Ambeno (RAEOA), Unidade Espesiál Polísia (UEP), Unidade Polísia Marítima (UPM) ho Unidade Patrullamentu Fronteira (UPF).

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending