Hatutan.com, (01 Agostu 2025), Díli—Provedór Direitu Umanu no Justisa (PDHJ) husu bá Komisaun Anti-Korrupsaun (CAC) no Inspetór Jerál Estadu (IGE) atu halo investigasaun ba irregularidade ne’ebé deskonfia hamosu prejuízu ba estadu iha konkursu públiku servisu fornesimentu kombustivel no servisu manutensaun karreta Rádiu Televizaun Timor-Leste, Empreza Públiku (RTTL,E.P).
Lee Mós: SEKOMS “Fase-Liman” Bá Irregularidade iha Projetu Sira iha RTTL,E.P

Provedór Virgílio da Silva Guterres “Lamukan” . Foto/Dok
Provider Direitu Umanu no Justisa, Virgílio da Silva Guterres “Lamukan”, Sesta (01/08/2025), hateten, PDHJ halo servisu barak liu iha boa-Governasaun, sira nia esforsu katak prosesu aprovizionamentu ka prosesu tenderizasaun ne’ebé RTTL,E,P halo ne’e tenke respeita prosesu administrativu sira ne’ebé lei ka Rejime Jurídiku Aprovizionamentu (RJA) haruka.
“Sei servisu fornesimentu kombustivel no servisu fornesimentu manutensaun karreta iha RTTL,E.P sai kazu ona, ha’u hanoin ita-nia CAC ho IGE, buka investiga hodi hatene projetu ne’ebé gasta orsamentu estadu nian ne’e kumpre reijiu Lei ka lae,” provedór Virgílio da Silva Guterres “Lamukan” hatene bá Hatutan.com iha edifísiu PDHJ, Caicoli, Díli.
“Ha’u hein katak prosesu hanesan kazu fornesimentu kombustivel no manutensaun karreta bá RTTL,E.P ne’e sei la’o tuir dalan. Karik iha infrasaun ruma, CAC iha obrigasaun atu tuir no tun bá haree,” Virgílio Guterres hateten.
Iha fatin hanesan Hatutan.com konfirma komisáriu Komisaun Anti Korrupsaun, Rui Parreira dos Santos, kona-bá kazu fornesimentu servisu kombustivel no servisu manutensaun karreta RTTL,E.P, maibé nia rejeita atu fó komentáriu.
“Eiiiii… lae… komisáriu la ko’alia ida-ne’e ida, ita mai iha ne’e (PDHJ-red) atu asiste ka partisipa iha serimónia tomada posse kargu xefia sira iha PDHJ,” Komisáriu Rui Parreira dos Santos hateten.
Fó hanoin fila katak Prezidente Konsellu Administrasaun Rádiu Televizaun Timor-Leste, Empreza Públiku (RTTL,E.P), Elizeu Isaac Fernandes, deskonfia halo abuzu podér no hamosu prejuízu ba Estadu iha foti desizaun ba projetu servisu fornesimentu kombustivel ho servisu manutensaun karreta iha RTTL,E.P.
Prezidente Konsellu Administrasaun RTTL,E.P, Elizeu Isaac Fernandes, uza nia kompeténsia hodi hatún despaxu fó projetu servisu fornesimentu kombustivel ho servisu manutensaun karreta ba kompañia rua (2) ne’ebé la prienxe rekizitu iha selesaun dokumentu no aprezenta presu boot ka la razoavel.
Tuir dokumentu relatóriu avaliasaun servisu fornesimentu kombustivel ho klasifikasaun importante no númeru referénsia 07/Ekipa Juri/RTTL,E.P/IV/2025 ne’ebé Hatutan.com asesu hatudu, katak ekipa juri ho nia kompozisaun hanesan Marcelino Osorio (prezidente juri), Lenia de Fátima Moreira (juri), ho Melchior Tino Ribeiro Rodrigues (juri) halo enkontru iha loron 25 fulan-Abríl 2025, deside kompañia Aitula Fuel’s Unipessoal, Lda, maka sai manan na’in hodi fornese kombustivel ba RTTL,E.P ho razaun presu razoavel no dokumentu ne’ebé kompañia submete kompletu tuir duni rekizitu ne’ebé RTTL,E.P mensiona.
Iha tabela avaliasaun dokumentu ba projetu servisu fornesimentu kombustivel ho nia kustu ka presu $40,000.00, hatudu kompañia Aitula Fuel’s Unipessoal, Lda hetan valor 130 no aprezenta montante orsamentu ki’ik $34,39.
Kompara ho kompañia Mãe da Graça Unipessoal, Lda, ne’ebé prezidente Konsellu Administrativu RTTL,E.P, Elizeu Isaac Fernandes, indika hodi manan fali servisu fornesimentu kombustivel ba RTTL,E.P ho kustu $35,78 no hetan valor iha avaliasaun dokumentu 115 de’it.
Iha dokumentu karta akompañamentu ne’ebé Diretora Nasionál Administrasaun no Finansas RTTL,E.P, Noviana de Fátima Nahak, asina iha loron 29 fulan-Abríl 2025, hato’o ba Diretór Ezekutivu RTTL,E.P, João Guterres da Silva, reiteira tan katak bazeia ba rezultadu enkontru ekipa juri iha loron 25 fulan-Abríl 2025, hodi foti desizaun ba servisu fornesimentu kombustivel deside ba Aitula Fuel’s Unipessoal, Lda mak sai nu’udár manan na’in, ho razaun presu ne’ebé razoavel no dokumentu ne’ebé kompañia submete ho kompletu.
Iha fali loron 30 fulan-Abríl 2025, Diretór Ezekutivu RTTL,E.P, João Guterres da Silva, hato’o pedidu aprovasaun relatóriu avaliasaun servisu fornesimentu kombustivel ho númeru referénsia 31/D.E/RTTL,E.P/IV/2025, ba Prezidente Konsellu Administrasaun RTTL,E.P, Elizeu Isaac Fernandes, atu aprova pedidu relatóriu avaliasaun servisu fornesimentu kombustivel.
Iha loron 13 fulan-Maiu 2025, Prezente Konsellu Administrasaun RTTL,E.P, Elizeu Isaac Fernandes, hatún despaxu husu favor Diresaun Nasionál Administrasaun no Finansas (DNAF) trata asuntu ne’e fó oportunidade ba kompañia Mãe da Graça Unipessoal, Lda, ho razaun iha esperiénsia servisu hamutuk ne’ebé ho kometimentu ba servisu kualkér tempu.
Iha loron hanesan Diretóra Nasionál Administrasaun no Finansas RTTL,E.P, Noviana de Fátima Nahak, hakerek no asina mós despaxu hodi husu ba Departamentu Aprovizionamentu prosesa pedidu ida-ne’e tuir despaxu Prezidente no regra rejime aprovizionamentu.
Iha fali dokumentu seluk kona-bá servisu fornesimentu servisu manutensaun karreta RTTL,E.P nian ho montante orsamentu $20,000.00, ekipa juri ho nia kompozisaun juri mak hanesan, Marcelino Osorio (prezidente juri), Lenia de Fátima Moreira (juri), ho Melchior Tino Ribeiro Rodrigues (juri) halo enkontru hodi foti desizaun ba servisu fornesimentu manutensaun ba karreta deside ba kompañia Fe Loog Unipessoal, Lda hodi halo manutensaun ba karreta RTTL,E.P ho razaun presu razoavel no dokumentu ne’ebé kompañia submete ho kompletu tuir rekiziti ne’ebé RTTL,E.P husu.
Iha avaliasaun dokumentu ba projetu fornesimentu manutensaun ba karreta RTTL,E.P, kompañia Fe Loog Unipessoal, Lda hetan valor 130 no kompañia Fastep, Lda ne’ebé Prezidente RTTL,E.P Elizeu Isaac Fernandes, indika hetan de’it valor 110 tanba rekizitu sira hanesan TIN laiha no estatutu kompañia nian laiha.
Iha loron 29 fulan-Abríl 2025, Diretora Nasionál Administrasaun no Finansas RTTL,E.P, Noviana de Fátima Nahak submete karta akompañamentu ba Diretór Ezekutivu RTTL,E.P, João Guterres da Silva, ho númeru referénsia 98/DNAF-RTTL,EP/IV/2025, hodi solisita ba Diretór Ezekutivu RTTL,E.P, João Guterres da Silva, atu bele hetan aprovasaun ba relatóriu ida ne’ebé ekipa juri deside kompañia Fe Loog Unipessoal, Lda maka manan hodi halo manutensaun ba karreta RTTL,E.P ho razaun presu razoavel no dokumentu ne’ebé kompañia submete kompletu.
Iha loron 13 fulan-Maiu 2025, prezidente RTTL,E.P, Elizeu Isaac Fernandes hatún despaxu husu favor ba DNAF atu trata asuntu ne’e no fó oportunidade ba kompañia Fastep, Lda tanba bazeia ba esperiénsia servisu hamutuk ne’ebé profisionál no prontu ba RTTL (……)
Jornalista: Marcelino Tomae