Connect with us
Pakote Ahi

Opiniaun

Tanba sá maka TL, Presiza Aumenta tan Número Médiku iha Área Pediatria?

Published

on

Introdusaun

Timor-Leste hanesan nasaun ida ne’ebe maka nia número mortalidade ba labarik tinan 5 mai kraik hamutuk 44/1000 natalidade1. Número mortalidade ida ne’e, boot liu iha regiaun SEARO ninian ne’ebe maka ho total mortalidade 32/1000 natalidade no mundo tomak nian 38/kada 1000 natalidade2.

Iha parte seluk, bazeia ba dadus konjunta WHO, UNICEF no Banku Mundial ne’ebe publika husi website UNICEF ninian3 hanesan esplika iha Figura 1 tuir mai ne’e hatudu katak número malnutrisaun kroniku no grave ba labarik tinan 5 mai kraik mós boot teb-tebes kompara ho nasaun ASEAN sira seluk.

Figura 1. Prevalencia ba desnutrisaun inklui, raes-badak (stunting), isin krekas (wasting) no isin krekas grave ba labarik tinan 5 mai kraik iha nasoens ASEAN nian4.

Dadus ikus publika husi UNICE Timor-Leste iha 2020, hatudu katak prevalencia labarik tinan 5 mai kraik ne’ebe sofre stunting ka raes badak hamutuk 47.1% no sira ne’ebe sofre husi isin krekas (wasting) hamutuk 8.6%5.

Husi dadus ne’ebe hatudu iha leten ne’e signifika katak problema desnutrisaun ne’e problema bo’ot iha labarik 5 mai kraik tan ne’e presiza teb-tebes ita atu tau atensaun. Atu salienta tan katak oras ne’e dadaun, número populasaun Timor-Leste ne’ebe maka tama iha kategoria idade pediatria (0-14 anos) husi dadus sensus 2015 ninian hamutuk 462,657 ou 39% total populasaun Timor-Leste. Karik número labarik idade tinan kategoria pediatrik nian ida ne’e, sei aumenta ba bebeik hare ba projeksaun número fertilidade Timor-Leste ninian ne’ebe hamutuk 3.94; signifika inan ida iha Timor-Leste bele kous to’o bebe nain 3 ou liu6

Alem de problema desnutrisaun, problema hanesan infesaun tratu respiratoriu inferior (acute lower respiratorio infection – ALRI) inklui pneumonia iha labarik tinan 5 mai kraik mos aás iha ita nia rain. Iha nasaun sira iha reziaun ASEAN ninian, insidensia pneumonia ba labarik tinan 5 mai kraik okupa fatin datoluk aas liu kompara ho nasaun sira seluk ho insidencia 110.7/100,000 (Figura 2).

Advertisement

Figura 2. Incidencia pneumonia ba labarik tinan lima mai kraik iha Timor-Leste no nasaun iha ASEAN sira seluk7.

Estudus ne’ebe publika husi HNGV mós hatudu hela kazu malnutrisaun no infesaun tratu respiratorio inferior (ALRI) ne’ebe aas ba labarik tinan 5 mai kraik ne’ebe baixa iha hospital refere. Dadus ikus hatudu katak ba labarik tinan 5 mai kraik ne’ebe baixa ho ALRI hamutuk 43% (2542/5909) no husi ne’e iha 28% (92/327 maka la salva ka mate8. Iha parte seluk, 32% (280/880) husi labarik maka baixa iha HNGV ho problema malnutrisaun no husi ida ne’e 62% (144/233) maka sofre malnutrisaun grave ka SAM9. Dadus ne’e signifika problema kazu pediatria nian bot teb-tebes no presiza esforsu bot hodi responde ba problema refere.

Oras ne’e dadaun HNGV deit maka sai hanesan hospital top referral ba moras sira hotu ne’ebé mai husi munisípu, no mós moras sira hotu ne’ebe maka atu sai ba halo tratamentu iha rai liur (liu husi aprovasaun Junta Médica Nasional). HNGV deit maka fornese tratamentu espesial sufisiente kompara ho hospital referal no regional sira. Maibé, HNGV mós hasoru problema bo’ot ein termu númeru kama/sala enfermaria. Ida ne’e reflete husi hospital bed occupancy rate (BOR) ne’ebe maka ultrapasa tiha ona 100% (Fontes: Dadus BOR HNGV). Ida ne’e signifika ita tenki hadia/halo expansaun ba HNGV ou kapasita hospital referal/regional sira atu minimiza númeru transferensia moras mai Dili (moras ne’ebé maka bele trata iha munisípu husik trata iha munisipiu, “a não ser grave” no presiza tebes atu halo transferensia mai Dili).

Dala barak kazu/moras sira liu-liu kazu pediatria ninian, ne’ebe maka presiza tebes atu halo transferensia lalais, maibé tan deit iha asuntu familia/técnica/logística halo demora tiha, signifika bebe/labarik nia kondisaun labele salva wainhira to’o iha HNGV. Nune’e mós kazu pediatria nian balu ne’ebe maka la presiza atu halo transferensia mai Dili, maibé tanba koñesimentu kolega médiku jeral sira iha area pediatria iha sentru saúde komunitária/munisipu/hospital referal/regional sira menus, karega sira tenki halo transferensia mai HNGV i kontribui liu tan kazu “overcapacity” ka alias HNGV nakonu hela deit ho pasenti.

Ho problema sira temin iha leten, liu-liu refere fali ba númeru populasaun kategoria pediatria hamutuk rihun 400 resin signifika presiza atu aumenta tan médiku espesialista pediatra barak bele fo apoio la’os deit iha HNGV/Dili maibe, iha mós hospital referal/regional sira.

To’o ohin loron, Timor-Leste iha deit médiku espesialista pediatria Timor-Oan nain 4 ne’ebe maka nain tolu 3 servisu iha HNGV no 1 servisu iha hospital privadu.

Hare ba númeru médiku pediatra nain 4 ne’e deit, no balu asume tiha kargu administrasaun nian, tan ne’e ladun maximu atu tau matan ba labarik sira ne’ebé moras i ida ne’e sai mós hanesan fator ida ne’ebé bele kontribui ba labarik sira mate tan la hetan intervensaun sedu husi espesialista ida. Tan ne’e presiza tebes atu iha tan médiku pediatra foun lori priense lakuna ida ne’e.

Advertisement

Médiku pediatra foun iha ka lae?

Iha. Bazeia ba akordu tripartite ida entre UNTL, HNGV, Ministério da Saúde atu halo kursu mestradu pediatria, ne’ebe RACS (Royal Australasian College of Surgeons) liu husi programa (Australian Timor-Leste Assistance for Secondary Services (ATLASS) maka sai hanesan fasilitador ba formasaun iha area pediatria nian. Grupu médiku mestradu iha pediatria nain sanulu (10) gradua tiha ona husi UNTL iha fim de 2018 liuba. Oras ne’e dadaun médiku mestradu pediatria nain 10 ne’e, balun servisu bai-bain hela hanesan médiku jeral iha Sentru Saúde hodi hein deit karik iha vaga ruma Ministério da Saúde bele loke atu sira konkore.

Tanba sa maka sei hein?

Oras ne’e, iha polemika ida mosu iha Ministério da Saúde, Timor-Leste nia laran ne’ebe koko atu la rekoñese sira nain 10 hanesan médiku espesialista iha area pediatria, tanba ho razaun ne’ebé la klaru i la relevante. Relasiona ho asuntu ne’e mosu informasaun husi individu ka oknum balun iha Ministério da Saúde rasik dehan katak sira ne’e la kompetensia. Perguntas atu husu maka ne’e, atu sukat kompetensia ne’e oinsa? Tempu hirak liu ba, mosu tan fali idea ida husi “Médiku Espesialistas” senior Timor-Leste sira katak atu halo teste kompetensia ba sira nain 10. Ida ne’e, la justu tanba sa testu ida ne’e foka los deit fali ba sira nain 10?  Nusa la halo teste kompetensia ba médiku espesialista hotu-hotu ne’ebe gradua husi rai liur no rai laran? Basa to’o oras ne’e seidauk iha padraun komptensia ruma ne’ebé hatur husi orgaun regulador ba sarvisu profisional hanesan iha Indonesia karik “Kolegium”, iha Portugal karik hanesan Orgão dos Médicos ka iha Australia karik Fellow of the Royal Australasian College of Physicians (FRACP).

Los duni, Mediku iha Timor-Leste iha ona nia asosiasaun rasik maka Associação dos Médicos de Timor-Leste ka AMTL, maibé ida ne’e rasik hamrik hanesan uma mahon ida deit hodi fo mahon ba médiku timor oan sira hotu i nia laiha autoridade legal ruma ne’ebé autoriza nia atu fo ezame kompitensia ba nia membru sira tantu mediku jeral no espesialista.

Tuir regras ne’ebe iha, sertifikadu remata de estudo hotu-hotu ne’ebé estudante ida hetan tantu husi rai liur ka rai laran, tenki hetan legalizasaun husi Ministério do Ensino Superior Ciência e Cultura, no médiku mestradu iha pediatria nain 10 ne’e, sira nia diploma ba Mestre em Pediatria legalizadu tiha ona. Kursu ne’ebé sira halo ne’e mós, aprova tiha ona bazeia ba Despacho Ministério da Educação Nú. 035/20610, ne’ebé publika tiha ona iha Jornal da República. Sira nain 10 nia naran mós públika ona iha Jornal da República bazeia ba despacho Reitor UNTL Nú. 159/UNTL/R/X/201811. Ho ida ne’e, sira priense ona aspetu legal ninian hodi fo asistensia saúde hanesan espesialista ba labarik sira.

Ministério da Saúde maka loke vaga atu sira nain 10 bele konkore, maibé ho polémika ne’ebe iha, no oknum médiku senior balun ne’ebé la konkorda ho sira nain 10 nia kualifikasaun, fo impaktu bo’ot ba sira nain 10 atu bele hetan rekoñesimentu ba servisu makaás ne’ebé maka sira oferese ba moras sira durante ne’e.

Advertisement

Medico espesialista sira iha Timor-Leste bele boikota sira nain 10 ka lae?

Tuir regras labele no laiha dalan atu boikota, tanba Timor-Leste seidauk iha Ordem dos Médicos liu-liu Colégio da Especialidade de Pediatria. Tan ne’e, entidade ida ne’ebé maka atu rekoñese sira nia sertifikadu/diploma maka Ministério do Ensino Superior Ciençia e Cultura. “A não ser Ministério da Saúde” fo sai katak oras ne’e osan laiha atu loke vaga no sira nain 10 hein deit vaga entaun bele.

Maibé oinsa atu konkore ba vaga se Ministério da Saúde rasik, la fo kartaun profisional hanesan médiku espesialista iha area pediatria ba sira nain 10? Sira nain 10 remata tiha ona eskola maibé sei servisu nafatin hanesan médiku jeral, no ida ne’e la justu ba sira nain 10. Se sira seidauk hetan vaga, pelu menus, sira bele servisu dadaun ona hanesan médiku espesialista iha area pediatria. Vaga atual ne’ebe Ministério da Saúde loke ba medico espesialistas foun hamutuk 34, maibe nem loke vaga ba medico espesialista pediatria12.

Mestradu Pediatria ne’e espesialista pediatria ka lae?

Los. Médiku espesialista hotu-hotu nia nivel edukasaun nia ekivalente maka mestradu; tanto gradua husi Indonesia, Filipina, Fiji, PNG, Australia ou rai sira seluk. Tanba maioria médiku espesialista Timor-Oan gradua husi Indonesia ne’ebé maka toman ona iha titulu “Sp ka Spesialis” iha sira nia naran kotuk, tan ne’e maka sira hanoin hotu-hotu tenki banati tuir sistema Indonesia ninian. Maibé iha parte seluk médiku espesialista sira ne’ebe gradua husi PNG no Fiji sira nia naran kotuk la hakerek “Sp” maibe “MMed ka Master of Medicine” depois maka area espesializasaun, por ezemplo master of medicine in pediatric ka master of medicine in internal medicine. No sira ne’ebé gradua ho titulu MMed ne’e Ministério da Saúde rekoñese. Ida ne’e signifika katak laiha razaun atu ita la simu sira nain 10, hanesan médiku pediatra, tanba sira nia titulu klaru, Dr. XXXXX, M. Ped, signifika sira mestradu iha area pediatria, equivalencia ho “Sp”. Tan ne’e, se Ministério da Saúde, Timor-Leste rekoñese médiku sira ne’ebé gradua husi Indonesia, Xina, Cuba, Filipina, Fiji, PNG, Portugal, Australia, tan sa maka la rekoñese sira nain 10? Ka keta iha interese partikular ruma ka individual ruma mak heli iha prosesu sira nia nia kotuk? Presija buka hatene.

Sira nain 10 ne’e nia clinical skill diak ona ka lae?

Sira nain 10 ne’e treinu iha Timor-Leste, no aprende loron kalan ho timor oan nia moras liu-liu labarik sira nian ne’ebe mosu iha Timor-Leste. Tan ne’e ein termu de clinical skill ka badaen klinika sei la iha duvida no sira nain 10 ne’e pronto ka tatasak diak ona tamba eskola no servisu tinan 6 resin iha Departamentu Pediatria, HNGV. Laiha tan fatin seluk atu aprende, se laos ita aprende husi ita nia moras rasik. Se kompara médiku pediatra sira ne’ebé gradua husi rai liur, sira parese aprende, kaer no trata konaba moras tropikal durante sira nia estudu, maibe atu hare, kaer no trata moras sira ne’ebe sira hanesan rheumatic heart disease, dengue, acute flaccid paralysis, tuberkuloze, pneumonia, malnutrisaun grave, meningitis no seluk-seluk tan ne’ebé mosu kuaze loron-loron sira nain 10 hasoru aprende barak no hasoru moras barak tebes (ho liafuan Indonesia katak sira nain 10 ne’e makan garam ona). Tan ne’e, médiku mestradu pediatria nain 10 ne’e, pronto tebes atu servisu independente hanesan espesialista pediatria no sira nia nivel konhesimentu ba moras hanesan mos ho médiku espesialista ida iha area pediatria nian.

Karik promove sira nain 10 ne’e, impaktu orsamentu bo’ot ka lae?

Impaktu orsamentu la bo’ot ida. Bazeia ba tabela salarial husi Decreto Lei Nú. 13/2012 de 7 de Março konaba CARREIRAS DOS PROFISSIONAIS DA SAÚDE13

Advertisement

Oras ne’e, sira nain 10 hanesan Médiku jeral, no sira nia baze salario maka $610/mês no karik sira sae ba médiku especialista iha area pediatria (kategoria médiku espesialista junior) sira nia salario sei sae ba $1000/mês.

Nune’e, $1000-$610 = $390.

Nia diferensia maka $390. Diferencia $390 ne’e la bo’ot ida kompara ho badaen no konhesementu, kapasidade no sakrifisiu ne’ebé maka médiku sira halo iha sira nia servisu fatin. Se $390 aumenta tan ba sira nain 10 idak-idak nia salariu hamutuk fulan-fulan Ministério da Saúde ka HNGV sei gasta $3900 ka $46,800/ano. Total orsamentu ne’ebe atu aumenta ba sira nain 10 ne’e ki’ik liu fali Governo Timor-Leste ka Ministério da Saúde gasta ba assessor nacional/internacional ida kada tinan no kiik liu dala sanulu kompara ho gastu haruka labarik moras ida ba rai liur hodi hetan tratamentu.

Dalan ba sira nain 10 iha ka lae?

Iha kuandu Governo Timor-Leste, Ministério da Saúde no HNGV hanoin atu hadia fornesimento servisu pediatria ninian. Sira nain 10 ne’e sei halo mudansa bo’ot atu hatun númeru transferensia moras nian, hamenus número mortalidade labarik. Sira nain 10 ne’e kualifikadu tebes no bele servisu iha Dili no mós iha hospital referal/regional sira. No ba ida ne’e sira prova tiha ona iha kampu servisu durante ne’e.

Médiku mestrado iha pediatria nain 10 ne’e oras ne’e iha ne’ebe ona?

HNGV ho Ministério da Saúde decide atu muda sira nain 10 ba iha CHC sira iha Dili laran servisu hanesan mediku jeral iha Outubro 2019 to’o oras ne’e maske sira la husu atu muda. Komisaun da Funsaun Pública, Timor-Leste investiga tiha ona kazu ne’e maibe até a data solusaun laiha14. Oras ne’e, hare ba injustisa ba sira nain 10 nia dedikasaun, barak halai ba servisu ona iha Agencia ONU nian, muda fatin servisu, sai ba eskola, no balun deit maka sei mantein iha CHC sira iha Dili laran. Oras ne’e dadaun, sira nain 10 hein hela desizaun husi Ministério da Saúde atu koloka sira tuir sira nia nivel de espesializasaun.

Advertisement

Ministerio da Saúde ignora nia rekursu potensial sira hanesan ne’e nu ein tantu iha Hospital Nasional, Referensia no Rejional kada loron la barik sira mate naban-naban hela deit, i fator ida entre fator sira seluk ne’ebé kontribui labarik ida mate tan deit la hetan lalais tulun husi médiku espertu iha area labarik nian ka espesialista iha pediatria. Ba ida ne’e hau hanoin inan aman sira sai “testamunha vivo”

Oinsa relasaun entre UNTL, HNGV no Ministério da Saúde?

Iha fulan Junho 2019 ida ne’e, bazeia ba reuniaun naruk ne’ebe Ministério da Saúde halo ho RACS/ATLASS no DFAT desidi hapara ona kursu mestradu pediatria no mós kursu pos-graduasaun pediatria ninian. Ida ne’e signifika kontinuasaun laiha ona. Maibe, Ministério da Saúde rasik hafoin foti tiha desizaun ne’e, laiha planu konkreta ida atu halo kontinuasaun estudu ba médiku sira. Desizaun hapara kursu sira ne’e laos Ministério da Saúde maka hasai karta notifikasaun maibe DFAT, parseiro sira maka hasai karta notifikasaun ne’e, signifika Ministério da Saúde fase tiha liman, husik parseiru sira no médiku estudante sira maka terus sente impaktu sira hotu.

UNTL firme ho nia desizaun katak medico mestradu pediatria nain 10 ne’ebe sira produz ne’e remata ona iha sira nia kursu no pronto servisu hanesan pediatra (Fontes: karta ne’ebe Magnifico Eis Reitor UNTL no Eis Decano Faculdade Medisina e Ciência da Saúde UNTL sessante (atual reitor) ba Ministério da Saúde).

Hahalok sira ne’ebé durante ne’e akontese iha prosesu ida ne’e nia laran, ikus mai so refleta deit inkompetensia institusional, inkompetensia dirijenti ka jestor sira nian hodi organija kursu espesializasaun iha rai laran no resulta timor oan tenki sai fali vítima ba prosesu ne’e rasik. No pior liu tan, dirijenti ka jestor sira husi parte Edukasaun (UNTL, Ministério do Ensino Superior), Saúde (Ministério da Saúde i HNGV) hahu tiha prosesu ne’e i ikus fali sira rasik maka tenta atu desakredita fali buat ne’ebé maka sira rasik introduz.

Síntesis

  • Karik ema timor oan hotu la presija sira nain sanulu (10) nia tulun hanesan médiku espertu iha area pediatria maibé, hau fiar katak labarik sira ne’ebé sofre hela moras oi oin presija tebes sira.
  • Karik médiku ka timor oan balun ne’ebé tenta atu influensia iha prosesu ida ne’e nia laran hodi kedok tun i sa’e, lembra, tempu muda no buat hotu sei mai tuir nia tempu, ohin, loron matan leno kona imi no haroman imi dalan, maibé la iha ema ida maka hatene aban keta nakukun fali karik i fo fali roman ba ema seluk.
  • Sira nain 10 gradua tiha ona iha area pediatria iha fim do 2018, seidauk hetan rekonhesimentu husi Ministério da Saúde (la fo kartaun professional), maske MESS rekonhese sira tanba legaliza tiha ona sira nia diploma no UNTL rekonhese sira hanesan espesialista.
  • Se, Ministério da Saúde, Ministério do Ensino Superior, UNTL ka HNGV imi iha imi nia razaun, favor fo solusaun ba sira, laos ignora sira hanesan ne’e deit.

Liafuan taka

Autor sira hakarak hakerek ida ne’e, laos tanba iha konflitu da interese ruma, maibé tanba hare Ministério da Saúde nia hahalok, HNGV nia hahalok diskrimina sira nain 10 no maske gradua tinan tolu ona, maibe laiha solusaun ba sira nain 10. Sira nain 10 ne’e kualifikadu ona no merese atu hetan rekoñesimentu atu nune’e sira bele servisu tuir sira nia kapasidade tantu iha HNGV, sentru saúde komunitária sira iha Dili, no mós iha hospital referal/regional sira hotu.

Referencia

  1.  UNICEF, (2021)., Timor-Leste: Key Demographic Indicators., Retrieved from https://data.unicef.org/country/tls/, Accessed 23 November 2021

2.      WHO, (2021)., Under-five mortality rate (probability of dying by age 5 per 1000 live births)., Revrieved from https://www.who.int/data/gho/data/indicators/indicator-details/GHO/under-five-mortality-rate-(probability-of-dying-by-age-5-per-1000-live-births), Accessed 23 November 2021

3.      UNICEF, (2016)., The State of the World’s Children 2016 statistical tables., retrieved from https://data.unicef.org/resources/state-worlds-children-2016-statistical-tables/. Accessed 23 November 2021

4.      UNICEF, (2019)., Malnutrition., retrieved from https://data.unicef.org/topic/nutrition/malnutrition/. Accessed 23 November 2021

5.      UNICEF, (2020)., Timor-Leste Food and Nutrition Survey 2020 preliminary results: steady progress made, yet challenges remain., retrieved from  https://www.unicef.org/timorleste/press-releases/timor-leste-food-and-nutrition-survey-2020-preliminary-results-steady-progress-made. Accessed 23 November 2021

6.      World Bank, Timor-Leste, (2021)., Fertility rate, total (births per woman) – Timor-Leste, retrieved from https://data.worldbank.org/indicator/SP.DYN.TFRT.IN. Accessed 23 November 2021

7. Troeger, C., Blacker, B., Khalil, I. A., et al. Estimates of the global, regional, and national morbidity, mortality, and aetiologies of lower respiratory infections in 195 countries, 1990–2016: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016. The Lancet Infectious Diseases, 18, 1191-1210.

8. Bucens, I. K., Reid, A., Barreto, A. C., et al. Three years of paediatric morbidity and mortality at the national hospital in Dili, East Timor. Journal of Paediatrics and Child Health, 49, 1004-1009.

9.      Bucens, I. K. & Maclennan, C. 2006. Survey of childhood malnutrition at Dili National Hospital, East Timor. Journal of Paediatrics and Child Health, 42, 28-32.

10.  Ministério da Educação, (2016)., Despacho Ministerial n.º 035 / 2016 Autoriza o registo de novos programas de Mestrado na Faculdade de Medicina e Ciências da Saúde, da UNTL, e regulariza a Pós-Graduação em Áreas Clínicas, retrieved from (http://www.mj.gov.tl/jornal/public/docs/2016/serie_2/SERIE_II_NO_48.pdf). Accessed 23 November 2023

11.  Universidade Nacional Timor Lorosa’e, (2018)., DESPACHO DO REITOR UNIVERSIDADE NACIONAL TIMOR LOROSA’E No. 159/UNTL/R/X/2018 SOBRE GRADUAÇÃO DE DEZEMBRO DE 2018 MESTRADO EM PEDIATRIA, retrieved from http://www.mj.gov.tl/jornal/public/docs/2019/serie_2/SERIE_II_NO_7.pdf. Accessed 23 Novembro 2021

12.  Palacio das Cinzas, (2021)., Konkursu Vaga Espesialistas, retrieved from  (https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=264580159050026&id=100064941300042). Accessed 23 November 2021

13. Ministério da Justiça, (2012)., Decreto-Lei 13/2012 CARREIRAS DOS PROFISSIONAIS DA SAÚDE, retrieved from http://mj.gov.tl/jornal/lawsTL/RDTL-Law/RDTL-Decree-Laws-P/Decreto-Lei%2013-2012%20%20Carreiras%20dos%20Professionais%20da%20Saude.pdf. Accessed 23 November 2021

14. GMNTV, (2020)., Ekipa konjunta husi PDHJ, KAK, KFP no IGE halo inspesaun ba HNGV, retrieved from https://www.facebook.com/watch/?v=640904863276469&extid=WA-UNK-UNK-UNK-AN_GK0T-GK1C&ref=sharing. Accessed 23 November 2021

Autores:

  1. Nevio Sarmento, Microbilogista Laboratorio Nasional de Saùde

Email: nevio_sarmento@yahoo.com

Tlf/WA:+67077652345

Advertisement
  1. Sidónio João da Silva Pereira, Departamento Emergencia Hospital Nasional Guido de Guido Valadares

Email:dony_jsilva@yahoo.com

WA: +8234318220

Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Opiniaun

Líder Alternativu; Entre Hein Tranzisaun Jerasional ou Buka Konkista Rasik?

Published

on

Hakerek nain; Quintiliano A. Belo 

(more…)

Kontinua Le'e

Opiniaun

TIMOR-LESTE HAKDASAK TAMBA ESTRATEJIA POLÍTIKA ÓDIU-VINGANSA

Published

on

Hosi :  Nelion Ornai Monteiro

Alumnu Universitas Sanata Dharma, Yogyakarta hosi Fakuldade Filozofia no Teolojia Kentungan Wedha Bakthi 2019/2020.

(more…)

Advertisement
Kontinua Le'e

Opiniaun

SEKOMS no Nia Misunderstanding Kona-ba Plájiu

Published

on

Armindo Moniz Amaral

(Sidadaun baibain, hela ladún dook hosi fatin sampah Tibar)

(more…)

Advertisement
Kontinua Le'e
Advertisement

Trending