Connect with us
Pakote Ahi

Justisa & Krime

Deskonfia, MAPKOMS Nu’udar Prezidente FFTL Fó Projetu iha RTTL,E.P Ba Sekretaria FFTL

Published

on

Hatutan.com, (20 Janeiru 2022), Díli-Deskonfia, Ministru Asuntu Parlamentár no Komunikasaun Sosiál (MAPKOMS) nu’udar mós Prezidente Federasaun Futeból Timor Leste (FFTL), Francisco da Costa Jerónimo, komete pratika “abuzu poder” hodi estabelese kontratu projetu instalasaun Set-top Box/dexodificador Radiu Televizaun Timor Leste, Empreza Públiku (RTTL,E.P) ba empreza DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda, ne’ebé nu’udar sósiu husi Fan Yuanxiang ho Melánia da Silva Fernandes Capela.

Notísia iha Relasaun: Deskonfia, Ezekutivu FFTL Balun Subar Amante 

Exco Suspende Indeterminadu Xefe Gabinete Prezidente FFTL 

Advertisement

PNTL Kontinua Prosesa Insidente iha Resintu FFTL  

PNTL Arkiva Ona Kazu Insidente iha Resintu FFTL

MAPKOMS nu’udar mós Prezidente FFTL, Francisco Pereira da Costa Jerónimo tuur hamutuk ho Sekretaria FFTL nu’udar mós sosiu husi DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda, Melánia da Silva Fernandes Capela. Foto/Dok.Espesiál

Dokumentu komprovativu (Certidão do Registo Comercial) hosi SERVE,I.P  ne’ebé Hatutan.com asesu hatudu katak empreza DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda, nu’udar sósiu ka shares (acões) husi Fan Yuanxiang, natural Hunan-Xina ho nasionalidade Xina no Melánia da Silva Fernandes Capela, timor-oan ne’ebé hala’o mós serbisu loron-loron nian hanesan  Sekretaria Prezidente Federasaun Futeból Timor Leste (FFTL).

Iha Certidão do Registo Comercial hosi SERVE,I.P  hatudu shares ka kuota ba empreza DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda, nia kompozisaun, hanesan Fan Yuanxiang iha sósiu ka kuota 60% no Melánia da Silva Fernandes Capela iha 40% husi total Kapitál Sósiu $10,000.00. 

Tuir Estatutu DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda kona-bá Kontratu Konstitutivu, Kuota Limitada ba Sosiedade, iha artigu 4 (Kapitál Sosiál)  hateten, kapitál sosiál ho inisiál integra ba osan no depozita ona ho valór nominal $10,000.00 ba nain husi empreza DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda ne’ebé reprezenta kuota hanesan tuir mai:

  1. Kuota ida ho valor nominal $6,000.00 vale ba 60% mai husi Fan Yuanxiang
  2. Kuota ida ho nia valor nominal $4,000.00 vale ba 40% ho nai na’in ba sósiu ne’e mak Melánia da Silva Fernandes Capela.

Iha Orsamentu Jerál Estadu tinan fiskál  2021, MAPKOMS hetan rubrika transferénsia publika ho montante $3,093,528.00 no husi orsamentu ne’e inklui ona osan $900,000.00 hodi finansia ba projetu  instalasaun Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P  hamutuk 30.000 (rihun tolu nulu) ba komunidade iha Munisípiu Dili, Liquiça, Ermera ho Manatuto.

Informasaun ne’ebé Hatutan.com asesu husi fonte oioin ne’ebé lakohi fó sai sira-nia identidade, katak projetu  instalasaun Set-top Box/dexodificador ho montante $900,000.00 ne’ebé implementa  iha tinan 2021 liubá nu’udar komponente ida hosi Projetu Dijitalizasaun RTTL,E.P.

Advertisement

Certidão do Registo Comercial DILI ETERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda.

Projetu instalasaun Set-top Box/dexodificador  RTTL,E.P ne’e deskonfia MAPKOMS halo de’it selebrasaun kontratu ho empreza DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda, ne’ebé Melánia da Silva Fernandes Capela, nu’udar Sekretaria Prezidente FFTL nian, nu’udar mós share ka sósiu iha empreza ne’e ho persentajen sósiu  40% ($4.000,00).

Tuir regra normal orsamentu transferénsia públiku ne’e bele la liuhusi prosesu aprizionamentu. Katak bele liuhusi selebrasaun kontratu de’it, maibé tenke kumpre dekretu Governu Nú.1/2009, kona-bá subvensaun públiku.

Liga ho DEKRETU-LEI Nú 10/2005 kona-bá Rejime Jurídiku Aprovizionamentu (RJA), maka projetu ne’ebé na’in mak RTTL,E.P  ne’ebé nia prosesu ezekusaun no prosesu aprovizionamentu  halo iha MAPKOMS nu’udar ministériu tutela ba RTTL,E.P komete infrasaun iha  KAPÍTULU IV (Inkompatibilidade sira)  iha Artigu 31 ho Artigu 32:

Artigu 31
Funsionáriu no Ajente Sira Funsaun Públiku nian inkompatibilidade sira

Haktuir ho rejime eskluzividade nian ne’ebé lei ida-ne’e estabelese ona, iha relasaun ho funsionáriu públiku no Ajente sira Funsaun Públiku nian, ne’e inkompativel hodi hala’o kualkér reprezentasaun konkorrente sira-nian iha prosedimentu sira aprovizionamentu, exetu iha kazu ne’ebé sira partisipa hanesan reprezentante ofisiál husi entidade públiku, ne’ebé sira presta servisu.

Artigu 32.
Konflitu Interese sira

Advertisement
  1. Funsionáriu Públiku sira no Ajente sira Funsaun Públiku nian tenke halo observasaun iha relasaun ho sira-nian partisipasaun iha operasaun sira aprovizionamentu nian, knar ba konflitu interese  nian ne’ebé estabelese ona husi Estatutu Funsaun Públiku.
  2. Funsaun Públiku, iha sira-nia intervensaun ba prosedimentu sira aprovizionamentu nian, la bele reprezenta tiha ka iha mekanizmu ruma ne’ebé fó konsellu husi ema hirak tuir mai ne’e:
    membru sira família nia to’o segundu grau iha relasaun raan, fen/la’en ka relasaun
    negósiu hirak-ne’ebé mantein hela ona ho konkorrente ida;
    b. hirak-ne’ebé durante tinan tolu ikus nian, konta husi loron ne’ebé loke proposta konkursu
         ne’e, ne’ebé iha tiha ona parseria ho kualkér konkorrente hirak-ne’e.
  3. Funsaun Públiku la bele halo desizaun ba kontratu ida ba membru sira família nian ne’ebé iha relasaun to’o segundu grau husi raan ka relasaun husi konsultór sira ne’ebé intervein ona iha kualkér faze iha prosedimentu ne’e.

Dokumentu Certificado de Registo Comercial

Iha projetu instalasaun Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P ne’e mensiona kada instalasaun Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P ho nia presu $30.00. Nune’e,  total instalasaun Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P ba uma-kain 30.000 (rihun tolu-nulu) iha munisípiu haat (4) ho montante orsamentu $900,000.00. 

Relasiona informasaun sira-ne’e, Kuarta (19/01/2022), iha Palásiu Governu,  hafoin reuniaun Konsellu Ministru, Hatutan.com halo konfirmasaun ho Ministru Asuntu Parlamentar no Komunikasaun Sosiál (MAPKOMS), Francisco Pereira da Costa Jerónimo, lia tun dehan, nia laiha relasaun ho empreza DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda

“Ha’u la iha urusan, ha’u la haree sira ne’e ida tamba hau la hatene,” Francisco da Costa Jeronimo hateten.

 Ministru Francisco Jerónimo husu ba Hatutan,com atu buka tuir iha Servisu Aprovizionamentu atu hatene projetu Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P ho valor orsamentu $900,000.00 halo husi adjudikasaun direita ka lae. Nune’e, bele hetan prova.

Dokumentu Estatutu DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda.

“Ita boot bele ba verifika ka cek iha fatin sira-ne’e, ba iha aprovizionamentu ba cek iha ne’ebá,” Ministru  Francisco da Costa Jerónimo nu’udar mós prezidente FFTL hateten.

Governante ne’e mós rejeita informasaun katak kompañia DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda viola regra kontratu hodi la halo instalasaun Set-top Box/dexodificador ba iha komunidade ida-idak nia uma.

“Ita boot bele ba halo investigasaun kompañia ba distribui de’it ka halo mós montajen pois lori informasaun mai,” Francisco da Costa Jeronimo tenik tan.

Advertisement

Nia informa tan katak projetu ne’e remata ona tamba ne’e buat hotu liu husi dalan legal.

Hatutan.com liga  telefone direita ba Melánia da Silva Fernandes Capela, Kuarta (19/01/2022), tuku 16:48 Otl, hodi husu marka tempu atu entrevista, maibé Melánia rasik husu deskulpa hodi dehan nia laiha tempu atu entrevista.

“Ne’e husi ne’ebé? Maun, deskulpa, ha’u laiha tempu atu ita entrevista. Ne’e ga!,” Melánia da Silva Fernandes Capela hateten ba Hatuta.com liuhusi telefónika.

Tuir estatutu rasik DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda harii iha Dili iha loron 15 fulan-Setembru 2020, ne’ebé legálmente rejista iha SERVE,I.P iha loron 16 fulan-Setembru 2020.

Sertidaun Dívidas

DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda, rejistu iha SERVE,I.P ho Númeru Úniku Empreza (NIF) 1327263 no  Fang Yuanxiang nu’udar Administrasaun  Board.

Iha Kinta (20/01/2022), loron sorin, hahú hosi tuku 11:00 to’o fali tuku 15:00 Otl, Hatutan.com, buka Sede DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda nian ne’ebé mensiona iha dokumentu Estatutu DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda, iha Aldeia Fomento III, Suku Comoro, Postu Administrativu Dom Aleixo, Munisípiu Dili, maibé la hetan. 

Advertisement

To’o iha Aldeia Fomento III, Hatutan.com husu tuir komunidade sira kona-bá sede empreza DILI ENTERNAL INNOVATION INFORMATION, Lda, maibé hotu-hotu lahatene.

José António Belo “Taraleu” Rejeita Fó Komentáriu

Iha loron 20 fulan-Janeiru ne’e, Hatutan.com hakat to’o edifísiu RTTL,E.P hodi halo konfirmasaun ho atuál Prezidente Konsellu Administrasaun RTTL,E.P, José António Belo “Taraleu” kona-bá asuntu balun liga ho projetu instalasaun Set-top Box/dexodificador ne’e. Maibé, nia rejeita fó komentáriu.  

Laiha Koñesimentu ho Francisco da Silva Gari

Eis Prezidente KOnsellu Administrasaun RTTL,E.P, Francisco da Silva Gari. Foto/Dok. Espesiál

Eis Prezidente Konsellu Administrasaun RTTL,E.P,  Francisco da Silva Gari ne’ebé Hatutan.com, konfirma liuhusi telefónika, Kinta (20/01/2022), tuku 09:20 Otl, esplika katak nia lahatene prosesu konkursu ne’ebé MAPKOMS halo ba projetu  Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P tempu ne’ebá no nia mós la iha koñesimentu administrativa kona-bá empreza saida no se nia empreza maka prienxe rekizitu hodi manan projetu ho valor  orsamentu $900,000.00  ne’e.

“Akordu ba projetu ne’e, ekipa MAPKOMS aprezenta duni mai ha’u momentu ne’ebá atu asina, maibé  ha’u haree nia konteúdu akordu ne’e la refleta baze legal ne’ebé aplikavel iha Sistema Aprovizionamentu nian,” Francisco da Silva Gari haktuir.

Advertisement

Nia dehan, verba orsamentu Projetu Dijitalizasaun RTTL,E.P ne’e kabe ba RTTL,E.P nian, maibé atu ezekuta verba orsamentu ne’e RTTL,E.P laiha koñesimentu tanba MAPKOMS mak ezekuta tiha.

“Tempu ne’ebá ha’u hanesan Prezidente Administrasaun RTTL,E.P, ha’u husu dokumentu hotu kona-bá empreza ne’ebé atu ezekuta projetu ne’e, maibé sira (MAPKOMS-red) la fó mai ha’u.  Nune’e, tempu ne’ebá ha’u informa kedas ba membru Board RTTL,E.P hotu katak to’o agora ha’u laiha informasaun kona-bá projetu ne’e no ha’u lahatene kompañia ne’e se nian,” Francisco Gari tenik.

Gari subliña tan  nia nu’udar Prezidente RTTL,E.P tempu ne’ebá la iha koñesimentu husi  MAPKOMS atu halo adjudikasaun direta ba projetu ne’e. Maske Francisco Gari konsiente katak tempu ne’ebá laiha nesesidade atu halo adjudikasaun direta ba kualkér projetu iha RTTL,E.P. Basa, laiha situasaun emerjénsia no funsionamentu téknika no administrativa iha RTTL,E.P la’o di’ak hela.

“Nu’udar prezidente RTTL,EP tempu ne’ebá ha’u husu de’it profile empreza nian mós sira parte  MAPKOMS la entrega mai ha’u no la entrega mai RTTL,E.P. tanba ha’u lahatene entaun ha’u lakohi asina projetu ne’e tanba ha’u mós informa ba membru board hotu katak projetu saida de’it iha RTTL,E.P tenke kumpre prosedimentu no regra normal aprovizionamentu nian,” Francisco Gari subliña tan.  

Informasaun ne’ebé Francisco da Silva Gari ho membru board RTTL,E.P sira iha tempu ne’ebá konsulta ho UPMA (Unidade Planeamentu, Monitorizasaun no Avaliasaun) mós konfirma katak projetu ida-ne’e tenke kumpre regra no prosedimentu legal Aprovizionamentu nian.

Advertisement

“UPMA rekomenda dehan projetu dijitalizasaun RTTL,E.P no instalasaun Set-top Box/dexodificador RTTL,E.P labele halo adjudikasaun direta tanba ne’e, maka ha’u lakohi asina,” Francisco Gari haktuir tan.  

Responde Hatutan.com kona-bá karik la asina projetu ne’e maka mosu opsaun rezigna-an ka tenke simu “ezonerasaun” husi pozisaun nu’udar prezidente administrasaun RTTL,E.P, Francisco da Silva Gari hateten, posivel boot iha relasaun tanba serbisu sira iha RTTL,E.P durante tinan rua nia mandatu ne’e la’o di’ak loos, inklui estabelese koordenasaun RTTL,E.P ho órgaun soberanu sira ho públiku no RTTL.E.P nia funsionamentu la’o di’ak tebes.

“To’o ohin loron ha’u lahatene ha’u nia sala ne’e saida loos,” Francisco da Silva Gari afirma tan.

Iha loron 15  fulan-Abríl 2021, ekipa husi MAPKOMS, kompostu husi  Xefe Gabinete Felismina Joaquina Belo, asesora Aliah Alkatiri, asesór Paulo de Araújo ho asesór  Graciano, lori  mensajen husi Ministru Francisco Jerónimo atu husu presidente RTTL.EP, Francisco da Silva Gari  rezigna-an  ka sei simu ezonerasaun  tamba iha ema seluk ona husi partidu PLP mak sei truka servisu nu’udar presidente no husu ba presidente ninia mandatu servisu  sei remata iha rohan fulan-Abríl 2021. 

Iha sorumutuk ne’e ekipa MAPKOMS fó opsaun rua ba Francisco da Silva Gari  atu hili:

Advertisement
  1. Rezigna-an hodi ba apoiu fali servisu iha MAPKOMS
  2. Halo demisaun ka ezonerasaun

“Ha’u esplika ba sira, ha’u mai servisu  iha RTTL,E.P ne’e mai husi prosesu ida. Iha tempu ne’ebá  Konsellu Ministru mak nomeia ha’u durante tinan rua iha RTTL,E.P. se karik iha desizaun ruma tenke liuhusi KM atu ha’u bele sai husi RTTL,E.P,” Francisco da Silva Gari hateten.

Iha loron 18 fulan-Janeiru 2019, Francisco da Silva Gari simu tomada de posse nu’udar prezidente administrasaun RTTL,E. ho durasaun tinan-haat (2019-2023). Maibé iha loron  05 fulan-Maiu 2021, liuhusi Reuniaun Konsellu Ministru deside ezonera Francisco da Silva Gari nu’udar prezidente Administrasaun RTTL,E.P hodi nomeia fali José António Belo “Taraleu”.

Programa Governu ba RTTL,E.P

Programa VIII  Governu Konstitusionál  iha área komunikasaun sosiál nian aposta mós prioridade ba dezenvolvimentu RTTL,E.P maka hanesan: 

  • Kontinua apoia RTTL, E.P. inklui hadi’a infraestrutura fízika ho atualizasaun ekipamentu tékniku, no mós iha implementasaun Planu Estratéjiku ida ba Imprensa, atu nune’e bele hadi’a kualidade ho kuantidade informasaun ne’ebé́ divulga;
  • Propoin ba Parlamentu Nasionál atu aprova lejizlasaun hodi regula setór komunikasaun audiovisual iha Timor-Leste (Lei Rádiu no Televizaun nian).

Jornalista: Vito Salvadór

Advertisement
Kontinua Le'e
Advertisement
1 Komentariu

1 Comment

  1. Olivio

    23/01/2022 at 12:59 AM

    Wooow! nee CAC tenki investiga duni

Husik Hela Komentariu

Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Justisa & Krime

Prizioneiru Na’in-Lima Okupa Kuartu Ida, HAK Husu Governu Estabelese-tán Prizaun Foun

Published

on

Hatutan.com, (18 Abríl 2024), Díli—Asosiasaun HAK sujere atu Governu estabelese tán prizaun foun tanba liu hosi monitorisazaun ne’ebé mak sira halo iha prizaun Díli, Gleno no Suai hatudu katak kondisaun infra-estrutura barak mak aat no la sufisiénte bá dadur sira ne’ebé ema na’in-lima okupa lisku kuartu ida ho medida ne’ebé kiik.

(more…)

Kontinua Le'e

Justisa & Krime

MJ Sérgio Hornai Sei Foti Medida Hasoru Pesoál PCIC Husu Osan bá Oan-Mane Fujitivu Teves Jr

Published

on

Hatutan.com, (17 Abríl 2024), Díli-Ministru Justisa (MJ), Sérgio de Jesus Fernandes da Costa Hornai, sei foti medida forte to’o bele halo demisaun bá pesoál membru Policia Ciêntíficia e de Investigação Criminal (PCIC) ida ne’ebé deskonfia husu osan bá fujitivu Arnolfo Teves Jr nia oan-mane, foin lalais ne’e.

(more…)

Kontinua Le'e

Justisa & Krime

Tribunál Rekursu Absolve António “Kalohan” Hosi Pena Prizaun Tinan-Lima

Published

on

Hatutan.com, (12 Abríl 2024), Díli – Advogadu privadu, Pedro Camões ne’ebé fó asisténsia legal bá arguido António da Conceição ‘Kalohan’, informa  katak iha Kinta, 11 fulan-Abríl 2024, Tribunál Rekursu hasai ona desizaun hodi absolve pena prizaun efetivu tinan-lima (5) bá nia kliente Antonio da Conceição ‘Kalohan’.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending